(CTO) - Ngày 24-5, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường (NN&MT) Đỗ Đức Duy chủ trì hội nghị phát triển bền vững ngành hàng sầu riêng. Hội nghị tổ chức tại tỉnh Đắk Lắk và được kết nối trực tuyến với nhiều điểm cầu trong cả nước.

Lãnh đạo Sở NN và MT TP Cần Thơ cùng các đại biểu tham dự hội nghị tại điểm cầu TP Cần Thơ.
 

Trong 10 năm gần đây, ngành hàng sầu riêng Việt Nam đã có sự tăng trưởng vượt bậc cả về quy mô diện tích và sản lượng, với diện tích từ 32.000ha năm 2015 đã tăng lên 178.800ha vào năm 2024. Sản lượng sầu riêng cũng tăng nhanh và đã đạt trên 1,5 triệu tấn/năm. Giá trị xuất khẩu sầu riêng của Việt Nam tăng nhanh sau khi ký Nghị định thư với Trung Quốc vào tháng 7-2022, với tốc độ tăng trưởng xuất khẩu của năm 2022 so với năm trước là 168,8%, năm 2023 là 659,9% và năm 2024 là 42,2%. Năm 2024, kim ngạch xuất khẩu sầu riêng đã cán mốc 3 tỉ USD, đưa sầu riêng trở thành mặt hàng nông sản xuất khẩu chiến lược, đóng góp quan trọng vào giá trị xuất khẩu và sự tăng trưởng của khu vực nông lâm thủy sản của cả nước, giúp tạo việc làm, thu nhập cao cho nhiều người. Tuy nhiên, sự phát triển nóng của cây sầu riêng cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro, nhất là khi đầu ra xuất khẩu còn phụ thuộc nhiều vào thị trường Trung Quốc, đồng thời các khâu bảo quản, chế biến sâu cho sản phẩm còn hạn chế, liên kết chuỗi giá trị còn chưa chặt. Đáng chú ý, trong 4 tháng đầu năm 2025, ngành sầu riêng đã có sự sụt giảm nghiêm trọng cả về sản lượng và giá trị xuất khẩu khi thị trường Trung Quốc siết chặt các quy định nhập khẩu sầu riêng…

Thu hoạch sầu riêng tại huyện Phong Điền, TP Cần Thơ.
 

Tại hội nghị, các cơ quan chuyên môn thuộc Bộ NN&MT cùng ngành chức năng tại các địa phương, doanh nghiệp, hợp tác xã (HTX) và hiệp hội ngành hàng đã cập nhật, cung cấp các thông tin về tình hình phát triển ngành hàng sầu riêng, việc liên kết sản xuất, chế biến, tiêu thụ sản phẩm và phát triển xuất khẩu. Trên cơ sở phân tích, làm rõ những kết quả đạt được và những hạn chế tồn tại, từ đó hội nghị đề xuất các giải pháp nhằm phát triển hiệu quả, bền vững cho ngành sầu riêng. 

Phát biểu kết luận hội nghị, Bộ trưởng Bộ NN&MT Đỗ Đức Duy  đề nghị các cấp, các ngành, địa phương, doanh nghiệp, bà con nông dân quán triệt, triển khai nghiêm túc các nhóm giải pháp, nhiệm vụ tại Công điện số 71/CĐ-TTg ngày 23-5-2025 của Thủ tướng Chính phủ về một số nhiệm vụ thúc đẩy sản xuất và xuất khẩu sầu riêng bền vững. Đối với các địa phương, cần rà soát, điều chỉnh, quy hoạch vùng trồng sầu riêng gắn với điều kiện thổ nhưỡng, khí hậu, thủy lợi và khả năng cơ giới hóa, kiểm soát nghiêm đất trồng, không để xảy ra tình trạng mở rộng vùng trồng tự phát, phá vỡ cơ cấu cây trồng làm mất cân đối cung cầu và các trường hợp lạm dụng đất rừng để trồng sầu riêng. Tăng cường chỉ đạo việc quản lý và giám sát mã số vùng trồng, mã cơ sở đóng gói trên địa bàn. Hỗ trợ doanh nghiệp, HTX và bà con nông dân hình thành chuỗi liên kết khép kín, bền vững, khuyến khích và hỗ trợ doanh nghiệp đầu tư vào chế biến sâu, kho lạnh, logistics, góp phần nâng cao giá trị gia tăng và khả năng cạnh tranh của sản phẩm. Tuyên truyền, phổ biến kiến thức cho nông dân, HTX về quy trình canh tác bền vững, các yêu cầu kỹ thuật an toàn thực phẩm. Theo dõi, nắm sát tình hình, tổng hợp và phản ánh kịp thời những khó khăn, vướng mắc về Bộ NN&MT để phối hợp tháo gỡ. Đối với các bộ, ngành Trung ương, đề nghị Bộ Công Thương chủ trì phối hợp với Bộ NN&MT hướng dẫn, hỗ hợ các hiệp hội, vùng trồng, doanh nghiệp, HTX và người dân xây dựng thương hiệu quốc gia đối với sản phẩm sầu riêng Việt Nam; hỗ trợ xúc tiến thương mại, kết nối giao thương, phát triển thị trường tiêu thụ. Bộ Tài chính chỉ đạo Cục Hải quan ưu tiên thông quan các lô hàng sầu riêng, nhất là trong thời điểm chính vụ và nghiên cứu để có chính sách hỗ trợ về tín dụng, thuế cho HTX, doanh nghiệp sản xuất, chế biến, xuất khẩu sầu riêng. Đề nghị Bộ Công an chỉ đạo lực lượng chức năng điều tra, xử lý nghiêm các hành vi gian lận trong sản xuất, chế biến, kinh doanh, xuất khẩu sầu riêng. Đối với các doanh nghiệp, HTX và bà con nông dân tham gia vào chuỗi ngành hàng sầu riêng, cần thực hiện nghiêm các quy định, tránh trường hợp vì lợi nhuận trước mắt mà dẫn đến các vi phạm không chỉ bị xử phạt hành chính mà còn bị xử lý trách nhiệm hình sự. Để phát triển ngành hàng sầu riêng bền vững, Bộ trưởng Bộ NN&MT Đỗ Đức Duy cũng yêu cầu các cơ quan chuyên thuộc Bộ khẩn trương thực hiện nhiều nội dung, nhiệm vụ cụ thể nhằm tăng cường quản lý, giám sát về an toàn thực phẩm, kiểm dịch thực vật, kiểm soát chất lượng, đảm bảo cho sản phẩm sầu riêng của nước ta đáp ứng các quy định về kỹ thuật của nước nhập khẩu. Chủ động đàm phán kỹ thuật với các nước để mở rộng, đa dạng thị trường xuất khẩu sầu riêng …

Tin, ảnh: KHÁNH TRUNG