Theo Thông cáo số 6/TC-BXD của Bộ Xây dựng về việc công bố thông tin về nhà ở và thị trường bất động sản quý IV-2020 và cả năm 2020. Cả năm 2020, cả nước có 322 dự án với 110.181 căn hộ được các Sở Xây dựng có văn bản thông báo đủ điều kiện bán nhà ở hình thành trong tương lai. Tình hình giao dịch trên thị trường trong năm 2020 giảm so với năm 2019, đặc biệt là trong giai đoạn cả nước thực hiện cách ly xã hội để phòng chống dịch bệnh vào cuối quý I, đầu quý II-2020. Các tháng cuối năm, tình hình giao dịch có sự cải thiện hơn nhưng không đạt như năm 2019. Giá nhà ở riêng lẻ, đất nền vẫn có xu hướng tăng giá hơn so với năm 2019. Tuy nhiên giữa các địa phương có biên độ tăng giá khác nhau. Còn nếu tính bình quân trên địa bàn cấp tỉnh, thành phố hoặc cấp huyện thì mức độ tăng giá nhà ở riêng lẻ, đất nền tại các địa phương chỉ khoảng 3-5%.

Tại Cần Thơ, các dự án gần trung tâm thành phố, gần đường lớn có mức giá bình quân từ 40-60 triệu đồng/m². Trong ảnh: Một góc khu dân cư Hưng Phú, quận Cái Răng. 

Theo Bộ Xây dựng, qua một năm 2020 với nhiều thách thức, nhưng với những tín hiệu, xu hướng tích cực của thị trường và toàn nền kinh tế trong quý IV-2020 cũng như 2 tháng đầu năm 2021, có thể nói thị trường bất động sản đã vượt qua thời điểm khó khăn nhất, để từng bước đứng vững, phục hồi tiếp tục phát triển ổn định trong năm 2021. Tuy nhiên, qua ghi nhận, đánh giá của các đơn vị nghiên cứu thị trường việc tăng giá mạnh và cục bộ tại một số khu vực, thì giao dịch chủ yếu diễn ra giữa các nhà đầu cơ. Cùng với sự tăng giá do có sự đầu tư phát triển hạ tầng tại một số đô thị, dự án cụ thể thì cũng có một số hiện tượng giới đầu cơ bất động sản lợi dụng các yếu tố như chuẩn bị quy hoạch đô thị, chuẩn bị xây dựng các công trình hạ tầng, mở rộng đô thị... để “thổi giá” nhằm thu lợi bất chính.

Khi thị trường bất động sản phục hồi, ai là người được lợi? Câu trả lời chắc chắn sẽ thuộc về phía những người có “tiền tươi, thóc thật”, không vướng nợ ngân hàng. Hoặc những người có vay ngân hàng, sử dụng đòn bẩy tài chính vẫn có lời vì chọn mua được sản phẩm tốt. Khi thị trường phục hồi, lượng giao dịch tăng sẽ góp phần tạo lượng khách hàng ổn định cho các văn phòng công chứng, đóng góp vào ngân sách nhà nước...

Nhưng nếu nhìn ở chiều ngược lại, khi thị trường tăng tốc cũng là lúc những người thu nhập thấp, có nhu cầu về nhà ở tiếp tục bị bỏ lại phía sau vì mức thu nhập, mức tích lũy mãi không đuổi kịp mức tăng giá của bất động sản. Có nhiều câu chuyện kể về những người cách đây vài năm nhờ vay mượn, tích cóp tiền mua được mảnh đất trước khi đất tăng giá mà có thêm tài sản tích lũy với giá trị tăng đáng kể. Rồi cũng có không ít người tiếc rẻ khi trước đây muốn mua đất mà không dám mua vì chờ dành dụm thêm vài năm nữa. Nay dành dụm kha khá thì giá đất lại tăng rất nhiều lần. Chưa kể tại thời điểm diễn ra dịch COVID-19, tâm lý trông chờ giá bất động sản giảm nhiệt để mua đất của nhiều người đã không được thỏa mãn. Bởi không phải ai cũng mua được giá rẻ như mong đợi thậm chí vẫn có nơi tăng giá 5-7%, thậm chí 20-30%.

Tại Cần Thơ, các dự án gần trung tâm thành phố, gần đường lớn có mức giá bình quân từ 40-60 triệu đồng/m²; dự án nằm tiếp giáp đường nhỏ có mức giá từ 20-30 triệu đồng/m²; mức giá này tăng khoảng 7% so với năm 2019. Nhiều người muốn mua đất nền buộc phải di chuyển xa hơn về các vùng ven đô thị.

Thực tế cho thấy, giá hàng hóa bất động sản, nhất là giá nhà ở hiện chưa ổn định, không phản ánh đúng giá trị thực của bất động sản, cũng như không phù hợp khả năng chi trả của số đông người dân. Giá trị đất tăng lên xuất phát từ nhu cầu ở, nhu cầu đầu tư của người dân, doanh nghiệp và được tiếp sức tăng nhờ cơ sở hạ tầng được đầu tư đồng bộ. Song trên thực tế, giá đất tại các đô thị lớn vượt quá khả năng chi trả của rất nhiều người. Người có thu nhập thấp vẫn khó tiếp cận sản phẩm nhà ở thu nhập thấp vì số lượng nhà còn hạn chế. Còn về phía doanh nghiệp, nhất là các doanh nghiệp ở ĐBSCL, trong đó có TP Cần Thơ vẫn chưa mặn mà đầu tư xây dựng nhà chung cư vì lo ngại không có khách hàng. Tuy nhiên với tốc độ đô thị hóa nhanh chóng, với đà tăng vượt mặt của giá đất, nhiều người sẽ cân nhắc hơn đến việc mua nhà chung cư. Bên cạnh đó, tâm lý khách hàng trẻ, sinh viên mới ra trường, lập nghiệp sẽ cởi mở hơn với việc ở nhà chung cư thay vì mua đất nền, mua nhà ở riêng lẻ. Đây có thể là động lực, hướng đi mới để các nhà đầu tư nghiên cứu khai thác sản phẩm nhà chung cư trong giai đoạn thị trường bất động sản tiếp tục phục hồi và phát triển.

MINH HUYỀN