Cuộc tập trận chung kéo dài 5 ngày mang tên “Tay trong tay 2007” giữa quân đội Trung Quốc và Ấn Độ tại tỉnh Vân Nam vừa kết thúc với bài tấn công vào một căn cứ khủng bố giả định của các phiến quân ly khai, những kẻ có âm mưu phá hoại quan hệ Trung - Ấn. Dù cuộc tập trận có quy mô nhỏ và chỉ có 95 binh sĩ từ nước láng giềng Nam Á tham gia nhưng được coi là biểu tượng cho các mối quan hệ ngày càng hiểu biết lẫn nhau giữa hai quốc gia đông dân nhất thế giới. Đây là lần đầu tiên hai bên tiến hành tập trận chung kể từ khi xảy ra cuộc đụng độ vũ trang cách nay 45 năm, đồng thời là bước khởi động tốt đẹp để Bắc Kinh và New Delhi “hợp thức hóa” các chương trình huấn luyện, tập trận và chia sẻ thông tin quân sự thường xuyên theo thỏa thuận hợp tác quân sự mà chính phủ hai nước ký kết hồi năm ngoái nhân chuyến thăm lịch sử của Chủ tịch Hồ Cẩm Đào tới Ấn Độ.

Binh sĩ Trung Quốc (trái) và Ấn Độ tham gia tập trận chung chống khủng bố. Ảnh: THX

Bài xã luận trên Nhật báo Trung Hoa viết: “Trung Quốc và Ấn Độ đang vượt qua mọi trở ngại để biến dãy Hy Mã Lạp Sơn cao nhất hành tinh thành khu vực biên giới hữu nghị”, và nhấn mạnh các mối quan hệ này “đang nồng ấm chưa từng có từ nhiều năm qua”. Một quan chức quốc phòng Ấn Độ (giấu tên) tuyên bố cuộc tập trận chống kẻ thù chung cho thấy đây là thời điểm hai nước muốn “chôn vùi bóng ma năm 1962 (năm xảy ra chiến tranh Trung-Ấn)”.

Nhìn chung, dư luận Trung Quốc và Ấn Độ xem cuộc tập trận chung là biểu hiện sinh động về sự tin cậy lẫn nhau giữa quân đội hai nước và điều này gián tiếp bác bỏ những luận điệu của phương Tây khi mô tả mối quan hệ đa dạng và phức tạp Trung - Ấn. Phương Tây cho rằng Ấn Độ là đối trọng tiềm năng của một Trung Quốc đang trên đà vươn lên. Cơ sở cho những nhận định này là Ấn Độ gần đây tích cực tham gia tập trận chung với Mỹ, đẩy mạnh trang bị tên lửa tầm xa, tăng cường lực lượng không quân gần biên giới Trung Quốc. Tuy nhiên, theo Trung tướng lục quân Ấn Độ Satish Nambiar, nhiều nước nhìn Trung Quốc là mối đe dọa trong tương lai xa nên có ý muốn dùng New Delhi kiềm chế Bắc Kinh. Thế nhưng, ông khẳng định “ngăn cản Trung Quốc không mang lại lợi ích gì cho Ấn Độ”.

Quan hệ kinh tế- thương mại Trung- Ấn cũng được cải thiện trong những năm qua. Giá trị buôn bán hai chiều năm 2007 ước đạt 11,4 tỉ USD (cao hơn 45 lần so với năm 1991) và dự báo trong vòng 3 năm tới có thể đạt 40 tỉ USD. Thậm chí, trong một tương lai gần Trung Quốc có thể qua mặt Mỹ trở thành đối tác thương mại lớn nhất của Ấn Độ với kim ngạch mậu dịch song phương lên tới 100 tỉ USD.

Các nhà phân tích châu Á cho rằng sự xích lại gần nhau giữa hai cường quốc này có tác dụng hỗ trợ cùng phát triển, dù bề ngoài hai bên vẫn cạnh tranh tìm kiếm nguồn cung đảm bảo an ninh năng lượng. Jabin Jacob, nhà phân tích tại Viện hòa bình và nghiên cứu xung đột của Ấn Độ, nhận định Trung Quốc và Ấn Độ có nhiều cơ hội để hợp tác hơn là cạnh tranh lẫn nhau.

PHÚC NGUYÊN (Theo Csmonitor, Expressindia, Dvnt)