Năm 2025, tổng nguồn vốn đầu tư công Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình giao thông và nông nghiệp TP Cần Thơ (Ban QLDA) được giao gần 16.087 tỉ đồng, chiếm hơn nửa kế hoạch vốn đầu tư công của toàn thành phố. Để đạt tỷ lệ giải ngân theo kế hoạch, Ban QLDA quyết liệt tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho từng công trình, dự án.

Dự án nâng cấp, mở rộng quốc lộ 91 (đoạn Km0-Km7) hiện còn khó khăn trong công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng.

Tỷ lệ giải ngân thấp

Lũy kế đến ngày 15-10-2025, Ban QLDA đã giải ngân vốn đầu tư công hơn 5.332,5 tỉ đồng, đạt 33,15% kế hoạch. Nguyên nhân dẫn đến chậm giải ngân vốn đầu tư công do công tác bồi thường, hỗ trợ và tái định cư, giải phóng mặt bằng chậm; nguồn cung vật liệu cho các công trình; công tác quyết toán, bàn giao, một số dự án chưa được nghiệm thu do vướng thủ tục đất đai và thủ tục về tài sản công.

Theo ông Lê Hữu Minh, Trưởng phòng Giải phóng mặt bằng thuộc Ban QLDA, từ tháng 7 đến nay, công tác giải phóng mặt bằng vẫn còn tồn tại nhiều bất cập. Các xã, phường còn lúng túng trong việc xác định mức hỗ trợ và bố trí tái định cư, chờ hướng dẫn về thủ tục pháp lý, xác định giá đất và các khoản hỗ trợ liên quan. Điều này dẫn đến tiến độ giải phóng mặt bằng bị ảnh hưởng, kéo theo giải ngân vốn đầu tư công chậm so với kế hoạch.

Hiện nay, một số công trình, dự án giao thông trọng điểm, có số vốn lớn do Ban QLDA làm chủ đầu tư đang gặp nhiều vướng mắc. Cụ thể, dự án đầu tư xây dựng đường bộ cao tốc Châu Đốc - Cần Thơ - Sóc Trăng giai đoạn 1, dự án thành phần 2, 3, 4 đoạn qua địa bàn TP Cần Thơ nhu cầu vật liệu cát, đá rất lớn nhưng nguồn cung chưa đáp ứng đủ. Nhiều mỏ vật liệu chưa được phân bổ hoặc khai thác chậm. Địa phương không có mỏ vật liệu, phải vận chuyển từ các tỉnh khác làm tăng chi phí và kéo dài tiến độ. Chất lượng cát tại địa phương chưa đạt yêu cầu, có hiện tượng nhiễm mặn, cần khảo sát, kiểm nghiệm trước khi sử dụng.

Dự án nâng cấp và mở rộng quốc lộ 91 (đoạn từ Km0-Km7), TP Cần Thơ chậm công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư và bàn giao mặt bằng đối với 867 trường hợp, tổ chức bị ảnh hưởng mới. Đến ngày 22-10-2025, còn 79 trường hợp chưa họp xét tính pháp lý; 145 trường hợp chưa được thông qua hội đồng bồi thường, hỗ trợ và tái định cư; 470 trường hợp và 6 công trình hạ tầng kỹ thuật chưa phê duyệt với kinh phí gần 1.230 tỉ đồng; 565 trường hợp chưa ban hành quyết định thu hồi đất. Còn 156/397 trường hợp đã có quyết định phê duyệt nhưng chưa chi trả bồi thường với kinh phí hơn 179 tỉ đồng và các công trình hạ tầng kỹ thuật với kinh phí gần 25 tỉ đồng. Đối với dự án xây dựng và nâng cấp mở rộng đường tỉnh 917, 918 (giai đoạn 2) mặt bằng bàn giao không liên tục gây khó khăn trong quá trình triển khai thi công. Mặt bằng còn vướng tại vị trí các đầu cầu, đầu tuyến, nhà thầu gặp khó khi vận chuyển máy móc, thiết bị, vật tư vào công trình để thi công. Cùng với đó, công tác gia tải ở các vị trí đầu cầu cần nhiều thời gian (12-15 tháng) nhưng chưa có mặt bằng. Nguồn vật liệu đá phục vụ công trình, nhà thầu tìm mua khó dẫn đến việc thi công bị gián đoạn, không liên tục...

Tháo gỡ dứt điểm các vướng mắc

Trong năm 2025, Ban QLDA thực hiện nhiệm vụ chủ đầu tư 58 dự án, gồm 42 dự án lĩnh vực giao thông; 8 dự án lĩnh vực dân dụng và 8 dự án lĩnh vực nông nghiệp, thủy lợi. Tổng kế hoạch vốn đầu tư công năm 2025 gần 16.087 tỉ đồng; trong đó, kế hoạch vốn giao năm 2025 gần 15.761 tỉ đồng và kế hoạch vốn năm 2024 kéo dài sang năm 2025 gần 326 tỉ đồng. Với khối lượng công việc còn lại khá lớn, trong khi quỹ thời gian hạn hẹp, Ban QLDA đang nỗ lực tháo gỡ dứt điểm các khó khăn, vướng mắc, thúc đẩy tiến độ giải ngân vốn đầu tư công vào những tháng cuối năm.

Ông Lê Minh Cường, Giám đốc Ban QLDA, cho biết: Thời gian qua, Ban QLDA cắt giảm một số nhà thầu yếu kém, không đảm bảo tiến độ. Ban sẽ tiếp tục rà soát để xử lý các nhà thầu không đáp ứng yêu cầu. Bên cạnh đó, đôn đốc tiến độ các công trình đang triển khai thi công.

Ông Lê Minh Cường cho biết thêm: Để tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc, đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn đầu tư công năm 2025, Ban QLDA kiến nghị Trung tâm Phát triển quỹ đất thành phố phối hợp với các xã, phường đẩy nhanh tiến độ chi trả bồi thường, vận động người dân bàn giao mặt bằng trong cuối tháng 10-2025. Sở Nông nghiệp và Môi trường hướng dẫn cụ thể, thống nhất về xác định nguồn gốc đất, đặc biệt đối với khu vực đô thị cũ và địa bàn sáp nhập. Sớm xác định giá nền tái định cư trình UBND thành phố phê duyệt trong tháng 10 này. Kiến nghị các đơn vị quản lý hạ tầng kỹ thuật (điện, nước, viễn thông, cấp thoát nước) phối hợp di dời công trình hạ tầng kỹ thuật ra khỏi phạm vi thi công để đảm bảo tiến độ.

Về nguồn vật liệu, Ban QLDA kiến nghị Sở Xây dựng đề xuất cơ chế tạm thời cho phép sử dụng các mỏ vật liệu còn trữ lượng để đáp ứng yêu cầu tiến độ thi công. Công bố đầy đủ giá các loại vật liệu phục vụ công tác thi công xây dựng công trình. Sở Tài chính sớm hướng dẫn giải quyết các vướng mắc về thủ tục tài sản công, tạo điều kiện nghiệm thu, bàn giao công trình đưa vào sử dụng. Bên cạnh đó, tham mưu UBND thành phố cho phép quyết toán phần xây dựng trước, phần bồi thường hỗ trợ và tái định cư quyết toán sau.

Tại buổi làm việc với Ban QLDA mới đây, ông Trương Cảnh Tuyên, Chủ tịch UBND TP Cần Thơ, yêu cầu Ban QLDA nâng cao tinh thần trách nhiệm, quyết liệt hành động, phát huy vai trò chủ động, phối hợp chặt chẽ với các đơn vị liên quan xử lý dứt điểm vướng mắc trong công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng, thủ tục và nguồn vật liệu. Ban QLDA tiến hành rà soát nội bộ, điều chỉnh nguồn vốn đầu tư công phù hợp, hiệu quả. Đồng thời, xây dựng kế hoạch tiến độ chi tiết hằng tuần cho từng công trình, dự án. Qua đó, theo dõi tiến độ thực hiện, cũng như đánh giá năng lực nhà thầu, cán bộ phụ trách, có giải pháp xử lý kịp thời. Đối với các dự án trọng điểm như dự án đầu tư xây dựng đường bộ cao tốc Châu Đốc - Cần Thơ - Sóc Trăng; dự án nâng cấp, mở rộng quốc lộ 91 (đoạn Km0-Km7)… có báo cáo lãnh đạo thành phố hằng tuần để theo dõi, chỉ đạo.

Bài, ảnh: T. TRINH