Du khách đang hái dâu tại quán cà phê vườn dâu Thanh Hải.

Các nhà vườn ở huyện Phong Điền không chỉ biết dừng lại ở việc chăm sóc cải tạo vườn, chọn giống tốt để năng suất thu hoạch được cao... mà còn tận dụng khu vườn của mình làm du lịch sinh thái để tăng thêm thu nhập cho gia đình. Tuy nhiên, mô hình này mang tính tự phát, cần có một kế hoạch để phát triển lâu dài và nhân rộng.

* Tận dụng “cây nhà lá vườn”

Vừa bước vào vườn dâu của ông Nguyễn Văn Dày (ở ấp Nhơn Lộc 1, xã Nhơn Ái, huyện Phong Điền), chúng tôi đã được tận hưởng không khí thật thoáng đãng, mát dịu và thanh bình nơi đây. Trên các liếp vườn là những hàng dâu Hạ Châu đang trĩu trái, dưới các con mương nhỏ đều có thả cá. Thỉnh thoảng, chúng lại vẫy mạnh làm tung tóe nước.

Khách tới đây mua trái cây có thể tự do chọn hái những chùm dâu ngon nhất, sau đó đem ra tính tiền. Nếu du khách nào thưởng thức trái cây tại chỗ, có thể đến khu dành phục vụ khách du lịch của vườn. Đó là một khoảng sân rộng với những chòi lá có võng, ghế đá và phục vụ nước uống. Khách đến đây có thể ngả mình trên những chiếc võng, nhâm nhi trái cây, thưởng thức tách cà phê và thả hồn theo dòng sông nhỏ trước mặt. Dưới sông đã có nhiều chiếc xuồng đang đậu sẵn để đưa du khách đến tham quan chợ nổi Phong Điền. Hàng ngày, khu vườn này đón trên dưới 30 khách du lịch đến đây vui chơi, thư giãn. Vào những ngày lễ, Tết, ngày nghỉ, lượng khách đến nhiều hơn.

Trước đây, gia đình ông Dày có hai mâm dâu nhỏ bày bán ở phía trước nhà. Thấy khách có nhu cầu mua nhiều loại trái cây để thưởng thức, gia đình ông Dày mua thêm các loại trái cây khác phục vụ “thượng đế”. Được du khách gợi ý, gia đình ông đã tận dụng đất vườn nhà, mạnh dạn đầu tư thêm vốn làm chòi lá, sửa sang lại vườn dâu, phục vụ nước uống và cả thức ăn theo mô hình của một vườn du lịch sinh thái.

Anh Nguyễn Văn Thành, con ông Dày, cho biết: “Trước khi mở quán cà phê này, tôi cũng đắn đo vì sợ không có hiệu quả. Cũng nhờ địa thế vườn nhà nằm cặp lộ vòng cung, lại gần sông nên mọi việc khá thuận lợi. Tuy nhiên, cái chính vẫn là phải tạo được uy tín với khách hàng. Giờ thu nhập gia đình tôi đã tăng lên gấp đôi, cả nhà đều có công việc để làm. Còn trước đây, anh em tui phải đi mua bán trái cây khắp nơi, vất vả hơn nhiều”.

Địa chỉ thứ 2 chúng tôi tìm đến là quán cà phê Vườn Dâu Thanh Hải ở ấp Nhơn Thọ 2A, xã Nhơn Ái, huyện Phong Điền. Dưới những tán cây dâu có những chòi lá nằm bên dưới. Khách bước vào đây có thể bỏ lại sau lưng cái ồn ào của thành phố để tận hưởng không khí bình lặng của miệt vườn. Vào quán cà phê này, khách có thể tham quan, mua dâu tại vườn với giá gốc để làm quà biếu.

Anh Nguyễn Văn Điệp, du khách ở quận Ninh Kiều đến tham quan vườn dâu, bày tỏ: “Sau những ngày làm việc mệt nhọc, tôi thường đưa người thân đến những khu du lịch sinh thái nhà vườn để nghỉ ngơi, thư giãn. Vào vườn tôi được lựa chọn trái cây ăn thoải mái, thật thú vị. Trái cây vừa hái tại vườn ăn cũng ngon hơn”. Còn cậu học sinh Phan Thành Mil cùng một nhóm bạn ở huyện Châu Thành A, tỉnh Hậu Giang cũng tìm đến vườn dâu này để thư giãn sau một kỳ thi căng thẳng. Mil nói: “Giá cả trái cây ở đây phù hợp với túi tiền của học sinh chúng em. Điều quan trọng hơn là không khí ở đây giúp tụi em giảm stress hiệu quả”.

Từ khi mở quán cà phê kết hợp cho tham quan vườn trái cây đến nay mức thu nhập của gia đình anh Hải đã khá hơn rất nhiều. Anh cho biết: “Trước đây, vườn dâu này cho thu nhập không bao nhiêu, giá cả rất bấp bênh. Cũng nhờ học hỏi những kinh nghiệm từ những nhà vườn trước nên hoạt động mua bán cũng hiệu quả, giảm bớt khó khăn cho gia đình. Hiện tại, gia đình tôi còn neo người nên chúng tôi chỉ phục vụ nước uống cho khách, chưa có khả năng mở thêm loại dịch vụ du lịch khác”.

* Tạo mọi điều kiện để phát triển

Nhận thấy hoạt động của mô hình vườn du lịch tận dụng “cây nhà lá vườn” bước đầu đã mang lại hiệu quả kinh tế, anh Hải (chủ quán cà phê Vườn Dâu Thanh Hải) đang chuẩn bị nạo vét mương để nuôi cá, làm cầu và đường đi rộng rãi hơn nữa để thu hút khách du lịch nhiều hơn. Anh Hải nói: “Một số nhà vườn lúc đầu có tâm lý lo ngại mô hình không mang lại hiệu quả. Tuy nhiên, qua kinh nghiệm thực tế, tôi nhận thấy nếu có điều kiện thuận lợi các nhà vườn nên mở dịch vụ du lịch sinh thái nhằm tăng thêm thu nhập cho gia đình”.

Ông Lê Bá Phước, Chủ tịch UBND huyện Phong Điền, cho biết: “Các mô hình vườn du lịch sinh thái, bước đầu đã mang hiệu quả đáng kể cho kinh tế địa phương nói chung và các hộ gia đình nói riêng. Theo ghi nhận của chúng tôi, việc phát triển mô hình này còn chậm do một số điều kiện khách quan như địa thế, phương thức phát triển... Dù vậy, hàng năm, địa phương đều có mời các nhà vườn có dịch vụ du lịch sinh thái, chủ vườn trái cây đặc sản và các hộ làm vườn khác cùng họp mặt để trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm lẫn nhau. Về phía chính quyền địa phương cũng cố gắng đẩy nhanh tiến độ các công trình giao thông, tạo dựng một hệ thống giao thông tốt để thu hút du khách đến tham quan. Chúng tôi sẵn sàng đầu tư vốn, chuyển giao kỹ thuật, tạo mọi điều kiện để phát triển kinh tế vườn”.

Hiện trên toàn huyện Phong Điền có hơn 15 nhà vườn thực hiện mô hình vườn trái cây kết hợp với du lịch sinh thái. Có thể nói mô hình này không chỉ giúp người nông dân nâng cao thu nhập, cải thiện đời sống gia đình mà còn góp phần để phát triển ngành du lịch tại địa phương.

Bài, ảnh: MINH HOÀNG