6 chất tạo ngọt nhân tạo phổ biến mà hàng triệu người trên khắp thế giới đang sử dụng được phát hiện làm tăng đáng kể tốc độ lão hóa não và các dấu hiệu cảnh báo của chứng mất trí nhớ.

Để cắt giảm đường, nhiều người chuyển sang các loại đường thay thế có cùng độ ngọt (ảnh minh họa).

Các nhà khoa học Brazil phát hiện ra rằng aspartame, saccharin, acesulfame potassium, erythritol, xylitol và sorbitol đều có liên quan đến sự suy giảm đáng kể về trí nhớ, ngôn ngữ và kỹ năng tư duy. Cách thức các chất tạo ngọt gây tổn thương não vẫn đang được tìm hiểu, nhưng các nghiên cứu trước đây từng chỉ ra rằng chúng góp phần gây đông máu và viêm não.

Trong nghiên cứu mới, hơn 12.700 người tại 6 thành phố lớn của Brazil, có độ tuổi trung bình 52, tham gia khảo sát chế độ ăn uống trong suốt 1 năm. Điều này giúp các nhà khoa học ước tính mức độ tiêu thụ các chất tạo ngọt mỗi ngày của người tham gia, để xem chúng ảnh hưởng đến khả năng tư duy của họ như thế nào, trong thời gian theo dõi 8 năm.

6 chất tạo ngọt nhân tạo được thử nghiệm đang được hàng triệu người sử dụng để kiểm soát cân nặng, kiểm soát lượng đường trong máu và tránh sâu răng. Chúng được tìm thấy trong nhiều sản phẩm gắn nhãn "không đường" hoặc "ăn kiêng", bao gồm nước ngọt, món tráng miệng ít calo, sữa chua, đồ ăn nhẹ, đồ uống từ sữa và kẹo.

Nghiên cứu, được công bố trên tạp chí Neurology, cho thấy việc thường xuyên tiêu thụ 6 chất tạo ngọt nhân tạo kể trên dường như làm tăng tốc độ mất trí nhớ và các vấn đề khác liên quan đến não, đặc biệt là ở người trung niên. Những người tiêu thụ chất tạo ngọt nhiều nhất (191 mg/ngày) có não bộ lão hóa nhanh hơn khoảng 1,6 năm so với những người tiêu thụ ít nhất (20mg/ngày). Theo đó, tiêu thụ dù chỉ 1 lon đồ uống ăn kiêng mỗi ngày có liên quan đến nguy cơ lão hóa não cao hơn 62%.

Những người ở nhóm tiêu thụ trung bình (66mg/ngày) có nguy cơ lão hóa não nhanh hơn 35% so với nhóm tiêu thụ thấp nhất, tương đương với trí não già hơn khoảng 1,3 năm. Khi các nhà nghiên cứu phân tích kết quả theo độ tuổi, họ cũng phát hiện ra rằng những người tham gia dưới 60 tuổi tiêu thụ lượng chất tạo ngọt cao nhất cho thấy khả năng nói trôi chảy và nhận thức tổng thể suy giảm nhanh hơn so với những người tiêu thụ lượng chất tạo ngọt thấp nhất.

Các nhà nghiên cứu lý giải rằng aspartame có thể phân hủy thành các hợp chất độc hại gây tổn thương tế bào não, ảnh hưởng đến trí nhớ và khả năng tư duy. Erythritol liên quan đến tổn thương mạch máu não, làm giảm lưu lượng máu và làm tăng nguy cơ đột quỵ, có thể làm suy giảm chức năng não. Họ cũng phát hiện nguy cơ này đặc biệt cao ở những người mắc bệnh tiểu đường, nhóm đối tượng có xu hướng sử dụng chất tạo ngọt nhân tạo thay thế đường thông thường.

Các nhà khoa học Brazil cũng đã thử nghiệm tác động của tagatose, một chất tạo ngọt tự nhiên có trong một số loại trái cây và sản phẩm từ sữa. Họ phát hiện ra rằng đây là chất duy nhất trong nghiên cứu không liên quan đến sự suy giảm sức khỏe não bộ.

Nhìn chung, nghiên cứu kết luận rằng việc tiêu thụ 6 chất tạo ngọt này hằng ngày có liên quan đến tốc độ suy giảm nhận thức nhanh hơn so với việc thỉnh thoảng hoặc không sử dụng. Đáng chú ý là tác động này chỉ đáng kể ở những người dưới 60 tuổi. Ở người lớn tuổi hơn, các chất tạo ngọt dường như không có tác động đáng kể đến chức năng não.

Khẳng định những phát hiện này rất quan trọng, các chuyên gia kết luận việc tiêu thụ chất tạo ngọt ít calo và không calo có thể gây ra "tác hại lâu dài" cho chức năng não bộ, song cũng cần có thêm nghiên cứu để chứng minh mối liên hệ này. Nhận định về các phát hiện, Tiến sĩ Thomas Monroe Holland thuộc Đại học Rush ở Chicago (Mỹ) cảnh báo rằng tác động ở những người trẻ tuổi cho thấy những gì chúng ta ăn uống ở tuổi trung niên có thể ảnh hưởng đến sức khỏe não bộ trong nhiều năm sau đó.

THANH TRÚC (Theo Daily Mail)