Mùa kinh doanh Tết Bính Ngọ 2026 đã chính thức khởi động nhưng người tiêu dùng đang mua sắm thận trọng và chọn lọc hơn. Để thắng lợi trong mùa Tết này và trụ vững trước những biến động thị trường năm 2026, doanh nghiệp buộc phải có giải pháp thích ứng với hành vi mua sắm mới của người tiêu dùng và thực hiện “cuộc cách mạng” về minh bạch chất lượng và minh bạch quản lý tài chính.

Xu hướng mua sắm chọn lọc, ưu tiên sức khỏe

Tại hội thảo “Rộn rịp chuẩn bị mùa kinh doanh Tết và mở đầu 2026” do Hiệp hội Doanh nghiệp tỉnh Vĩnh Long phối hợp cùng Hiệp hội Doanh nghiệp hàng Việt Nam chất lượng cao TP Hồ Chí Minh tổ chức, các chuyên gia đã phác họa một bức tranh về thị trường cuối năm: Kinh tế vĩ mô tươi sáng, nhưng người tiêu dùng bước vào mùa Tết với tâm lý thận trọng và chọn lọc trong mua sắm.

Các đại biểu tìm hiểu thông tin trên sản phẩm ốc gác bếp trưng bày tại hội thảo “Rộn rịp chuẩn bị mùa kinh doanh Tết và mở đầu 2026”.

Bà Lê Thị Hải Yến, Giám đốc Tiếp thị thương mại ngành hàng chăm sóc nhà cửa, Unilever Việt Nam, cho rằng: “Tết vẫn là mùa chi tiêu lớn nhất năm nhưng xu hướng “ăn Tết” đã thay đổi: nhiều người muốn có một cái Tết ít phiền toái hơn, ý nghĩa hơn và tốt hơn cho sức khỏe. Doanh nghiệp nào đánh trúng tâm lý đó sẽ có lợi thế trong mùa kinh doanh Tết Bính Ngọ 2026. Do vậy, các từ khóa cho doanh nghiệp là “Nhanh nhạy - Tiện lợi - Đa kênh - Sức khỏe””.

Bà Lê Thị Hải Yến chia sẻ thông tin từ một khảo sát hộ gia đình mới đây: cứ 5 hộ thì có 1 hộ cho biết đang gặp khó trong chi tiêu hằng tháng. Chỉ số giá tiêu dùng (CPI)  dù vẫn được kiểm soát nhưng đang chạm mức cao nhất trong 10 năm qua khiến người dân phải chuyển từ tâm lý "mua sắm theo cảm hứng" sang "cân nhắc từng khoản chi". Thắt chặt chi tiêu được dự báo xu hướng tiêu dùng trong mùa Tết năm nay. Đây là thách thức không nhỏ cho các doanh nghiệp trong mùa kinh doanh cuối năm.

Theo các chuyên gia, xu hướng tiêu dùng đang thay đổi rất nhanh, đặc biệt trong thế hệ gen Z. Tết không còn “để khoe, để làm hài lòng người khác” mà là Tết “thật sự dành cho bản thân và gia đình”. Cùng với sự thay đổi này, doanh số bán hàng qua kênh online và cửa hàng tiện ích tăng lên đáng kể, dù kênh mua sắm truyền thống vẫn chiếm hơn một nửa doanh số. Sự tiện lợi giao hàng tận nhà cùng với chương trình khuyến mãi dày đặc trên các nền tảng thương mại điện tử đã thay đổi hành vi mua sắm ở chợ và siêu thị để tích trữ hàng ăn Tết. Từ góc độ chiến lược, các chuyên gia gợi ý doanh nghiệp sử dụng kênh bán hàng online để tăng độ nhận diện sản phẩm và đẩy mạnh bán hàng trước khi bước vào cao điểm kinh doanh của siêu thị, đại siêu thị và cửa hàng tiện lợi. Ngành hàng quà tặng Tết cũng có sự dịch chuyển nhu cầu: các sản phẩm gắn với sức khỏe như sữa bột, sữa hạt, trái cây, các sản phẩm dinh dưỡng được ưa chuộng hơn trước…

Minh bạch và chuẩn hóa - “từ khóa” của năm 2026

Bà Vũ Kim Hạnh, Chủ tịch Hiệp hội hàng Việt Nam chất lượng cao, Giám đốc Trung Tâm BSA, Thường trực Ban Điều phối Mekong Connect, cho rằng, thị trường đang có những biến động đôi khi khó đoán, nhưng bao trùm vẫn là sức mua giảm. Để duy trì tốt hoạt động kinh doanh, các doanh nghiệp cần tuân thủ minh bạch về chất lượng. Đây thật sự là "bài toán khó" với doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp vừa và nhỏ.

Ông Lâm Hoàng Quân, Chuyên gia đào tạo và Đánh giá các tiêu chuẩn quốc tế, Tổ chức Chứng nhận - Giám định - Kiểm nghiệm SGS Việt Nam, cho rằng, người tiêu dùng chi tiêu chọn lọc hơn. Vì vậy, minh bạch chất lượng chính là cách hữu hiệu để thuyết phục người tiêu dùng. “Minh bạch chất lượng là chủ động cung cấp thông tin, dữ liệu có thể kiểm chứng được. Bởi bán được hàng hôm nay có thể là nhờ bao bì đẹp, nhưng chất lượng thật mới giữ được khách cho những ngày sau. Minh bạch còn giúp doanh nghiệp tránh rủi ro pháp lý và truyền thông. Nhiều doanh nghiệp vừa và nhỏ chưa hiểu rõ yêu cầu pháp lý về chất lượng hàng hóa, tiêu chuẩn kỹ thuật, dẫn tới rủi ro phải thu hồi hàng hóa, mất uy tín trên thị trường” - ông Lâm Hoàng Quân nhấn mạnh.

Từ khảo sát của PwC Voice of the Consumer 2024, ông Lâm Hoàng Quân chỉ ra, khoảng 80% người tiêu dùng sẵn sàng trả thêm tiền cho hàng hóa được sản xuất hoặc cung ứng bền vững, có chứng minh tiêu chí môi trường và nguồn gốc rõ ràng.

Bà Nguyễn Thị Cẩm Chi, Giám đốc Khối Tư vấn Phát triển bền vững, Công ty TNHH Tư vấn Quản lý MCG, cho rằng, quản trị tài chính bền vững là nền tảng để doanh nghiệp nhỏ và siêu nhỏ tồn tại trong bối cảnh biến động mạnh của thị trường. Mô hình bền vững được xây dựng trên 4 trụ cột: tuân thủ thuế - pháp lý; kiểm soát biến động chi phí; đa dạng hóa kênh bán và quản lý dòng tiền. Trong đó, tuân thủ quy định thuế được xem như “vé thông hành để doanh nghiệp tiếp cận nguồn vốn lớn hơn”, vì hồ sơ thuế minh bạch giúp giảm rủi ro pháp lý và tăng uy tín tài chính.

"Một điểm đáng lưu ý là từ năm 2026, các hộ kinh doanh (theo điều kiện cụ thể) phải thực hiện kê khai thuế chi tiết. Nếu làm quen với sổ sách kế toán và hóa đơn điện tử ngay từ bây giờ, hộ kinh doanh có thuận lợi khi thực hiện chuyển đổi lên mô hình doanh nghiệp. Khi chuyển đổi, doanh nghiệp mới chuyển đổi sẽ được hưởng nhiều ưu đãi như miễn lệ phí đăng ký, miễn lệ phí môn bài, hỗ trợ tư vấn và áp dụng chế độ kế toán đơn giản. Đặc biệt, chính sách thuế ưu đãi sẽ giúp doanh nghiệp giữ lại lợi nhuận để tái đầu tư phát triển trong 3 năm đầu. Lộ trình này được chia thành 3 giai đoạn với mục tiêu cốt lõi: chuẩn hóa sổ sách, minh bạch tài chính và khơi thông khả năng tiếp cận vốn trong tương lai" - Chuyên gia tài chính Nguyễn Thị Cẩm Chi phân tích.

Bài, ảnh: NAM HƯƠNG