Chuyến công du kéo dài gần 3 tuần tới 3 châu lục Mỹ, Âu, Á của Thủ tướng Australia Kevin Rudd đang bước vào chặng cuối nhưng thực ra đây chỉ mới là phần mở màn cho một chiến dịch lâu dài nhằm nâng cao vị thế của Australia trên trường quốc tế, mà nói như ông Rudd là “biến xứ sở kangaroo thành một cường quốc hạng trung”.
Không khó để thấy rằng trong chuyến công du dài kỷ lục này, Thủ tướng Rudd vận dụng một cách khéo léo chính sách ngoại giao thực dụng nhằm gầy dựng uy thế cho Australia, đó là không làm phật lòng các nước lớn mà vẫn giữ được tiếng nói độc lập của mình trong các vấn đề quốc tế.
Trong cuộc hội đàm với Tổng thống Mỹ George Bush, ông Rudd khẳng định lại việc sẽ đưa 500 binh sĩ Australia đang tham chiến tại Iraq về nước vào giữa năm nay (như cam kết khi vận động tranh cử hồi năm ngoái). Nhưng bù lại, ông tuyên bố tài trợ 165 triệu USD giúp Iraq tái thiết đất nước. Mặt khác, việc Australia vẫn duy trì 1.000 binh sĩ ở Afghanistan chẳng phải là có ý “chia lửa” với Mỹ đó sao? Do vậy, Australia vẫn duy trì được quan hệ với đồng minh số một mà không bị xem là theo đuôi Chú Sam (như người tiền nhiệm John Howard).
Tại Mỹ, Thủ tướng Rudd cũng có cuộc gặp với Tổng thư ký Liên Hiệp Quốc Ban Ki-moon và thông báo ý định của Australia muốn ra ứng cử làm thành viên không thường trực Hội đồng Bảo an nhiệm kỳ 2013-2014. Ông cũng thảo luận với Tổng thư ký Ban Ki-moon về cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu, tình trạng biến đổi khí hậu, vòng đàm phán Doha về tự do thương mại... Nói chung là những vấn đề “đại sự” mà thường giới lãnh đạo các cường quốc hay đề cập.
Trong cuộc gặp với Nữ hoàng Anh Elizabeth đệ nhị và Thủ tướng Gordon Brown, ông tái khẳng định sự ủng hộ đối với việc Australia trở thành một nước cộng hòa, nhưng cho biết bây giờ đó không phải là ưu tiên hàng đầu. Australia hiện vẫn nằm trong Khối thịnh vượng chung nên về danh nghĩa, Nữ hoàng Elizabeth II là nguyên thủ của Australia.
Như để xoa dịu Tokyo về việc ông Rudd tới Trung Quốc mà lại không ghé Nhật Bản trong chuyến công du này, ngày 7-4, Ngoại trưởng Australia Stephen Smith nói rằng Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc nên được mở rộng để phản ánh chính xác thực tế của thế giới ngày nay và các nước như Nhật Bản hay Ấn Độ hoàn toàn xứng đáng có một chân ủy viên thường trực. Tokyo lâu nay vất vả vận động để được vào Hội đồng Bảo an nên khỏi phải nói họ mát dạ thế nào trước tuyên bố của ông Smith.
Đối với Trung Quốc, đối tác thương mại số 1 của Australia, ông Rudd không ngại chỉ trích Bắc Kinh vi phạm nhân quyền khi đối phó với các cuộc biểu tình chống chính phủ đang diễn ra tại Tây Tạng. Tuy nhiên, ông cũng “vuốt giận” Trung Quốc qua tuyên bố rằng kế hoạch tẩy chay Olympic Bắc Kinh 2008 của một số nước phương Tây sẽ không phát huy tác dụng, đồng thời cho biết Canberra sẽ cử đoàn tham gia sự kiện thể thao lớn nhất hành tinh này. Thủ tướng Rudd hẳn thừa biết đối với Trung Quốc hiện nay, việc tổ chức thành công Thế vận hội vào mùa hè tới có tầm quan trọng như thế nào.
LÊ DÂN
