Trong chiến tranh, cùng với nhiều địa phương, người dân xã Thới Đông (huyện Cờ Đỏ) và phường Tân Lộc (quận Thốt Nốt), từng chịu nhiều đau thương, mất mát. Nhiều thế hệ cha anh đã anh dũng chiến đấu, một lòng nuôi chứa và chở che cán bộ cách mạng bất chấp hiểm nguy, góp sức cho ngày toàn thắng. Trở lại những vùng quê cách mạng trong những ngày tháng 8, những vùng đất một thời bị bom đạn tàn phá giờ đã hồi sinh, thay da đổi thịt từng ngày và đang dồn sức xây dựng quê hương ngày càng giàu đẹp...

Sức sống mới trên quê hương Thới Đông

Giữa những ngày tháng Tám lịch sử, về xã Thới Đông, huyện Cờ Đỏ, chúng tôi cảm nhận rõ sự khởi sắc của một vùng quê giàu truyền thống cách mạng. Con đường bê tông phẳng phiu được đầu tư xây dựng từ năm 2005 nối liền từ trung tâm huyện về xã rợp bóng mát. Dọc hai bên tuyến đường phủ một màu xanh bạt ngàn từ những cánh đồng lúa chất lượng cao. Nhiều ngôi nhà khang trang, tiện nghi tiếp tục mọc lên, như đánh dấu sự ăn nên làm ra của người dân địa phương… "Xã Thới Đông đang dần chuyển mình trên bước đường đổi mới" - Phó Bí thư Thường trực Đảng ủy xã Thới Đông Lê Phước Đức khẳng định, và ông cho biết thêm rằng Thới Đông từng ngày thay da đổi thịt trên chặng đường tiến tới xã nông thôn mới. Theo đồng chí Đức, trong suốt hai thời kỳ kháng chiến, dù hứng chịu nhiều bom đạn, nhưng người dân Thới Đông một lòng theo Đảng, theo cách mạng, vượt qua muôn vàn khó khăn, chấp nhận hy sinh, tù đày, lập nên nhiều chiến công vang dội. Năm 1945, khi Cách mạng tháng Tám diễn ra, Thới Đông là nơi nhân dân đứng dậy cướp chính quyền sớm nhất của tỉnh Cần Thơ. Trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ, địch đã xây dựng nơi đây một chi khu và hệ thống đồn bót dày đặc để gom dân lập "Ấp chiến lược", đánh phá và tiêu diệt các cơ sở cách mạng của ta. Nhưng với lòng trung dũng, kiên cường, người dân Thới Đông luôn ủng hộ cách mạng, chở che cán bộ, chiến sĩ góp phần giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước. Với những thành tích đó, năm 2005, Đảng bộ, chính quyền và nhân dân xã Thới Đông vinh dự được Chủ tịch nước tặng Danh hiệu "Anh hùng Lực lượng Vũ trang Nhân dân".

Sau giải phóng, xã Thới Đông từng là xã nghèo nhất của thành phố và là xã nằm trong Chương trình 135 (Chương trình phát triển kinh tế - xã hội các xã đặc biệt khó khăn miền núi, vùng sâu, vùng xa). Thời điểm đó, xã Thới Đông không ngừng phấn đấu vươn lên phát triển toàn diện để thoát nghèo. Với sự hỗ trợ của các ngành, các cấp và sự tự nỗ lực vận động, vươn lên, Thới Đông đã dần chuyển mình, đến năm 2006 chính thức rút tên khỏi Chương trình 135. Chủ tịch UBND xã Thới Đông Nguyễn Chí Công cho biết, từ năm 2010 đến nay, xã đã tập trung đưa tiến bộ khoa học - kỹ thuật vào sản xuất, chú trọng phát triển các mô hình kinh tế trang trại, tổ hợp tác kinh tế, đầu tư hệ thống cơ sở hạ tầng nông nghiệp - nông thôn khá hoàn thiện. Xã đã xây dựng cánh đồng lớn với tổng diện tích hơn 400ha, năng suất lúa bình quân đạt trên 6 tấn/ha/năm. Tỷ lệ hộ nghèo của xã từ 15,58% (năm 2010), đến nay đã giảm còn 6,92%. Trong dịp về Thới Đông, chúng tôi ghé tham quan trang trại nuôi và ấp trứng vịt rộng 1,5 ha của gia đình anh Huỳnh Văn Bền ở ấp Thới Phong. Anh Bền sinh năm 1975 trong một gia đình giàu truyền thống cách mạng, ông bà nội đều là liệt sĩ. Sinh ra trong thời bình nhưng do hoàn cảnh khó khăn, Phong phải bỏ học sớm. Tuy nhiên, với ý chí, sự siêng năng, ham tìm tòi cái mới, Phong tự mày mò học nghề ấp trứng vịt. Từ chỗ chỉ có 3 công ruộng, thu nhập bấp bênh, giờ đây Phong đã xây dựng cơ ngơi vững chắc với mô hình trang trại nuôi và ấp trứng vịt khép kín, rộng hơn 1,5 ha. Mỗi năm, trang trại xuất bán 6 đợt vịt giống (mỗi đợt bình quân 1.500 con) và cung ứng hàng ngàn con vịt thịt ra thị trường, với thu nhập trên 800 triệu đồng mỗi năm.

Anh Huỳnh Văn Bền ở xã Thới Đông, huyện Cờ Đỏ thành công với mô hình trang trại nuôi và ấp trứng vịt. Ảnh: QUỐC THÁI

Vườn cây ăn trái là thế mạnh của cù lao Tân Lộc, phường Tân Lộc, quận Thốt Nốt trong phát triển du lịch sinh thái. Ảnh: KIỀU MAI

Chú Huỳnh Văn Ung, Bí thư Chi bộ ấp Thới Phong, cũng là người cố cựu tại địa phương phấn khởi cho biết, hơn 4 năm qua, kể từ khi triển khai thực hiện mô hình cánh đồng lớn, ở ấp Thới Phong có 40 hộ tham gia, năng suất, lợi nhuận đều đạt cao hơn, sản phẩm đạt chất lượng cao, đáp ứng nhu cầu thị trường. Mô hình cánh đồng lớn đã hình thành vùng nguyên liệu lúa hàng hóa chất lượng cao và giải quyết "bài toán" tiêu thụ sản phẩm, góp phần giúp nông dân vươn lên làm giàu. Chủ tịch UBND xã Thới Đông Nguyễn Chí Công khẳng định: Đời sống được nâng lên, bà con sẽ có điều kiện hợp sức cùng Đảng bộ và chính quyền địa phương xây dựng hạ tầng xã hội - một trong những khâu đột phá trong xây dựng nông thôn mới mà xã Thới Đông phấn đấu hoàn thành. Bởi đến nay, xã còn 3 tiêu chí chưa đạt (cơ sở văn hóa, đường giao thông nông thôn và thu nhập bình quân đầu người) và sẽ quyết tâm hoàn thành các tiêu chí nông thôn mới vào năm 2017.

Vận hội mới ở cù lao Tân Lộc

Trở lại cù lao Tân Lộc (phường Tân Lộc, quận Thốt Nốt) trong những ngày tháng Tám, chúng tôi phấn khởi khi tuyến đường từ bến phà về trung tâm phường mới ngày nào còn nhỏ hẹp, xuống cấp, giờ đây đã được nâng cấp, mở rộng với quy mô cấp V đồng bằng. Công trình được khánh thành vào trung tuần tháng 8-2015, có chiều dài toàn tuyến 6,4 km với tổng kinh phí trên 26 tỉ đồng. Ông Võ Văn Phú, Ủy viên Ban Thường vụ, Trưởng Ban Tuyên giáo Quận ủy Thốt Nốt, nguyên Bí thư Đảng ủy xã Tân Lộc (nay là phường Tân Lộc), phấn khởi chia sẻ: "Vận hội mới trên quê hương Tân Lộc đang mở ra, với hệ thống cơ sở hạ tầng hoàn thiện và tiềm năng đất đai, thổ nhưỡng sẵn có sẽ giúp cù lao "ngọt" bứt phá vươn lên trong tương lai không xa".

Trong ký ức ông Phú, thời điểm năm 1990, đường giao thông ở cù lao chủ yếu là đường mòn. Với phương châm huy động sức dân, chỉ trong vòng 3 năm, toàn xã đã xây dựng 20 km đường bê tông, 20 tuyến đường ở các ấp, đồng thời xã đã tiến hành xây dựng 2 trụ điện vượt sông. Đến năm 2001, gần 98% hộ dân ở Tân Lộc đã có điện sử dụng. Kể về những kết quả nổi bật ấy, ông Phú cho rằng với truyền thống yêu nước, đoàn kết và bản chất hào hiệp của con người Tân Lộc đã góp phần tạo nên diện mạo mới ở xứ cù lao. Trong kháng chiến chống Pháp, vùng đất Tân Lộc là nơi thành lập Chi bộ đầu tiên ở quận Thốt Nốt. Năm 1934, sau khi thành lập, các đảng viên trong Chi bộ đã thâm nhập và vận động quần chúng đấu tranh chống áp bức, bóc lột của bọn địa chủ, tay sai. Chi bộ đã giáo dục, rèn luyện, phát triển nhiều đồng chí về sau trở thành cán bộ chủ chốt, gầy dựng cơ sở cách mạng ở nhiều xã. Trong kháng chiến chống Mỹ cứu nước, tuy là "vùng trắng", nhưng người dân Tân Lộc (nhất là bà con phật giáo Hòa Hảo) một lòng theo cách mạng, tình nguyện chở che, nuôi chứa nhiều cán bộ, chiến sĩ, góp phần cho ngày toàn thắng.

Sống trong vùng địch kiềm cặp, nhưng trong kháng chiến chống Mỹ, gia đình ông Nguyễn Văn Hiệp (67 tuổi), tín đồ phật giáo Hòa Hảo ở khu vực Đông Bình vẫn bất chấp hiểm nguy nuôi chứa nhiều cán bộ cách mạng. Thời bình, ông Hiệp tiếp tục đóng góp công sức vào các hoạt động từ thiện xã hội. Thấy cuộc sống bà con còn khó khăn, cầu đường xứ cù lao hầu như xuống cấp hoặc chưa được xây dựng, vậy là 15 năm qua, ông đứng ra vận động nhà hảo tâm, bà con góp sức xây dựng. Mỗi năm, ông vận động xây dựng trung bình 6 cây cầu bê tông, xây dựng 2 nhà tình thương cho người nghèo và sửa chữa hàng trăm kí lô mét đường giao thông. Ông Lê Văn Huấn, Trưởng khối Dân vận, Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam phường cho rằng phường Tân Lộc là điểm sáng trong hoạt động xã hội từ thiện của quận và thành phố. Từ năm 2010 đến nay, phường đã vận động cất mới gần 200 nhà tình nghĩa, tình thương và đại đoàn kết; vận động quỹ an sinh xã hội trên 660 triệu đồng; mua 3 xe cứu thương từ thiện…

Phát huy tiềm năng sẵn có cùng với sự năng động, sáng tạo và cần cù, người dân xứ cù lao luôn nỗ lực vượt khó, mạnh dạn áp dụng nhiều mô hình kinh tế hiệu quả, vươn lên làm giàu. Thập niên 80 - 90, ở cù lao rất "thịnh" nghề trồng mía và nấu đường, đến khoảng năm 2000 thì phát triển nghề nuôi cá tra và cá trong lồng bè. Tuy có lúc thịnh, lúc suy, nhưng không thể phủ nhận nghề nấu đường và nuôi cá đã giúp nhiều nông dân miệt vườn khấm khá hẳn lên. Vợ chồng ông Đoàn Văn Nô và Đoàn Thị Dừa ở khu vực Long Châu là trường hợp điển hình. Ăn nên làm ra từ nghề nấu đường (chủ yếu là đường chảy) từ sau năm 1986, đến năm 1992 khi mía rớt giá, nghề nấu đường bị "thất sủng" vì không cạnh tranh được với đường cát, đường tinh khiết, gia đình ông bà đầu tư gần 1,5 ha trồng xoài cát Hòa Lộc, trồng nhãn da bò, rồi nhãn Indonesia… với lợi nhuận hơn 100 triệu đồng mỗi năm. Những loại cây trồng được xem là "mũi nhọn" phù hợp với đất cù lao đã ra đời như mận An Phước, xoài, ổi và nhiều loại rau màu đặc sản khác, cùng với sự ra đời của các xóm nghề tiểu thủ công như may mặc, đan đát, chế biến thủy sản, cơ khí phục vụ nông nghiệp phát triển ngày càng đa dạng. Trong năm 2015, giá trị sản xuất nông nghiệp của phường đạt gần 470 tỉ đồng, giá trị sản xuất bình quân đạt trên 280 triệu đồng/ha/năm; đặc biệt hoạt động du lịch gắn với phát triển kinh tế vườn, thu hút nhiều du khách thập phương đến tham quan.

Theo đồng chí Võ Văn Phú, Trưởng Ban Tuyên giáo Quận ủy Thốt Nốt, quận đang khảo sát xây dựng nhà, bia tưởng niệm Chi bộ Đảng đầu tiên của quận tại phường Tân Lộc trên diện tích khoảng 2.000m2, với kinh phí xây dựng gần 5 tỉ đồng. Thành phố cũng đang kêu gọi đầu tư dự án khu du lịch sinh thái cồn Tân Lộc, với quy mô 2.100 ha, kinh phí đầu tư 20 triệu USD. Hy vọng với dự án này, cùng sự quan tâm của chính quyền các cấp, cù lao Tân Lộc sẽ bứt phá, chuyển mình trở thành trung tâm du lịch sinh thái lớn của TP Cần Thơ trong tương lai không xa!

QUỐC THÁI