HOÀNG YẾN

Luật Giao dịch điện tử (sửa đổi) được Quốc hội thông qua với nhiều chính sách mới nổi bật, là cơ sở để công nhận giao dịch điện tử có giá trị tương đương và có thể sử dụng thay thế giao dịch truyền thống. Luật sẽ tạo hành lang hoàn thiện, đầy đủ, thông thoáng hơn cho các giao dịch trên môi trường số, mang lại hiệu quả kinh tế và năng lực cạnh tranh tốt hơn cho người dân, doanh nghiệp.

Ứng dụng định danh điện tử VNeID dự kiến sẽ được tích hợp thêm tính năng đăng ký chữ ký số cá nhân. Các tài khoản định danh điện tử mức độ 2 có thể đăng ký cấp chữ ký số an toàn, tiện lợi và nhanh chóng ngay trên ứng dụng VNeID. Trong ảnh: Công an quận Ô Môn thực hiện đăng ký định danh điện tử cho người dân. Ảnh: V. TRUYỀN

Luật Giao dịch điện tử (sửa đổi) gồm 7 chương, 54 điều, chính thức có hiệu lực thi hành kể từ ngày 1-7-2024. Theo đó, Luật này sửa đổi, bổ sung thêm nhiều hành vi bị nghiêm cấm trong giao dịch điện tử; chữ ký điện tử chuyên dùng phải đáp ứng đủ các yêu cầu theo quy định; giá trị pháp lý của chứng thư điện tử…

Theo Luật Giao dịch điện tử (sửa đổi), chữ ký điện tử chuyên dùng phải đáp ứng đủ các yêu cầu sau đây: xác nhận chủ thể ký và khẳng định sự chấp thuận của chủ thể ký đối với thông điệp dữ liệu; dữ liệu tạo chữ ký điện tử chuyên dùng chỉ gắn duy nhất với nội dung của thông điệp dữ liệu được chấp thuận; dữ liệu tạo chữ ký điện tử chuyên dùng chỉ thuộc sự kiểm soát của chủ thể ký tại thời điểm ký; hiệu lực của chữ ký điện tử chuyên dùng có thể được kiểm tra theo điều kiện do các bên tham gia thỏa thuận. Chữ ký điện tử không bị phủ nhận giá trị pháp lý chỉ vì được thể hiện dưới dạng chữ ký điện tử. Chữ ký điện tử chuyên dùng bảo đảm an toàn hoặc chữ ký số có giá trị pháp lý tương đương chữ ký của cá nhân đó trong văn bản giấy. Trường hợp pháp luật quy định văn bản phải được cơ quan, tổ chức xác nhận thì yêu cầu đó được xem là đáp ứng đối với một thông điệp dữ liệu nếu thông điệp dữ liệu đó được ký bằng chữ ký điện tử chuyên dùng bảo đảm an toàn hoặc chữ ký số của cơ quan, tổ chức đó.

Luật Giao dịch điện tử (sửa đổi) quy định 8 hành vi bị nghiêm cấm trong giao dịch điện tử. Cụ thể: cấm lợi dụng giao dịch điện tử xâm phạm đến lợi ích quốc gia, dân tộc, an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội, lợi ích công cộng, quyền và lợi ích hợp pháp của cơ quan, tổ chức, cá nhân; cản trở hoặc ngăn chặn trái pháp luật quá trình tạo ra, gửi, nhận, lưu trữ thông điệp dữ liệu hoặc có hành vi khác nhằm phá hoại hệ thống thông tin phục vụ giao dịch điện tử; thu thập, cung cấp, sử dụng, tiết lộ, hiển thị, phát tán, kinh doanh trái pháp luật thông điệp dữ liệu; xóa, hủy, giả mạo, sao chép, làm sai lệch, di chuyển trái pháp luật một phần hoặc toàn bộ thông điệp dữ liệu; tạo ra thông điệp dữ liệu nhằm thực hiện hành vi trái pháp luật; gian lận, giả mạo, chiếm đoạt hoặc sử dụng trái pháp luật tài khoản giao dịch điện tử, chứng thư điện tử, chứng thư chữ ký điện tử, chữ ký điện tử; cản trở việc lựa chọn thực hiện giao dịch điện tử; hành vi khác bị nghiêm cấm theo quy định của luật.

Về hợp đồng điện tử, Luật quy định hợp đồng điện tử được giao kết hoặc thực hiện từ sự tương tác giữa một hệ thống thông tin tự động với người hoặc giữa các hệ thống thông tin tự động với nhau không bị phủ nhận giá trị pháp lý chỉ vì không có sự kiểm tra hay can thiệp của con người vào từng hành động cụ thể do các hệ thống thông tin tự động thực hiện hay vào hợp đồng. Nguyên tắc giao kết và thực hiện hợp đồng điện tử: các bên có quyền thỏa thuận sử dụng thông điệp dữ liệu, phương tiện điện tử một phần hoặc toàn bộ trong giao kết và thực hiện hợp đồng điện tử. Khi giao kết và thực hiện hợp đồng điện tử, các bên có quyền thỏa thuận về yêu cầu kỹ thuật, điều kiện bảo đảm tính toàn vẹn, bảo mật có liên quan đến hợp đồng điện tử đó. Việc giao kết và thực hiện hợp đồng điện tử phải tuân thủ quy định của Luật Giao dịch điện tử (sửa đổi), quy định của pháp luật về hợp đồng và quy định khác của pháp luật có liên quan. Trong giao kết và thực hiện hợp đồng điện tử, thông báo dưới dạng thông điệp dữ liệu có giá trị pháp lý như thông báo bằng văn bản giấy.

Ông Nguyễn Huy Hùng, chủ một doanh nghiệp trên địa bàn quận Ninh Kiều, chia sẻ: “Khi thực hiện giao kết hợp đồng giấy, bắt buộc phải gặp mặt trực tiếp, trong một số trường hợp sẽ gặp khó khăn như: điều kiện thời tiết xấu, thiên tai hoặc dịch bệnh. Việc pháp luật quy định cụ thể về hợp đồng điện tử sẽ góp phần giúp quá trình giao kết diễn ra thuận lợi và nhanh chóng hơn”.

Chính phủ thống nhất quản lý nhà nước về giao dịch điện tử. Bộ Thông tin và Truyền thông là cơ quan đầu mối chịu trách nhiệm trước Chính phủ trong việc chủ trì, phối hợp với các bộ, cơ quan ngang bộ thực hiện quản lý nhà nước về giao dịch điện tử. Bộ, cơ quan ngang bộ, UBND cấp tỉnh phối hợp Bộ Thông tin và Truyền thông thực hiện quản lý nhà nước về giao dịch điện tử trong lĩnh vực, địa bàn thuộc phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn được phân công. Bộ trưởng Bộ Quốc phòng thực hiện quản lý nhà nước về giao dịch điện tử trong lĩnh vực cơ yếu, chữ ký số chuyên dùng công vụ trên cơ sở tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về chữ ký số theo quy định của pháp luật.