Giới chức New Delhi  vừa ban hành các biện pháp ngăn chặn buôn lậu hành tây, đồng thời tuyên bố “không một củ hành nào có thể rời khỏi Ấn Ðộ”, khiến nông dân trong nước phản ứng và các quốc gia láng giềng vốn phụ thuộc vào nguồn cung  từ  Ấn Ðộ đứng ngồi không yên.

Tuyên bố trên được đưa ra giữa lúc Ấn Độ thiếu hụt trầm trọng nguồn cung hành tây, một phần là do thời tiết, khiến giá của loại gia vị này tăng gấp 3 lần trong những tháng gần đây.

Hành tây, vốn giữ vai trò quan trọng đối với ẩm thực Ấn Độ và các nước Nam Á, là trọng tâm trong chính sách đối ngoại của New Delhi và được xem là yếu tố tạo nên sự đồng thuận trong nước. Do đó, Thủ tướng Narendra Modi buộc phải giải quyết tình trạng thiếu hụt nông sản này. Nhà lãnh đạo Ấn Độ không chỉ cấm xuất khẩu hành tây mà còn nỗ lực ngăn chặn hành vi tích trữ. Theo đó, các nhà bán lẻ và bán sỉ chỉ được phép giữ trong tay một lượng nhỏ hành tây.

Hiện bên ngoài Ấn Độ, Thủ tướng Modi bị chỉ trích gay gắt vì quyết định tước quyền tự trị đặc biệt đối với vùng Kashmir và theo đuổi chính sách xem xét lại quyền công dân của người Hồi giáo ở vùng Đông Bắc. Song, đối với nhiều người dân Ấn Độ, vấn đề này không quan trọng bằng giá hành tây. 

Trong những ngày cuối tháng 9, kể từ khi Chính phủ Ấn Độ tuyên bố cấm xuất khẩu, giá hành tây bán lẻ từ mức 70 rupee (khoảng 1 USD)/kg giảm xuống còn 50 rupee/kg, khiến người tiêu dùng vui mừng nhưng lại là nỗi buồn của nông dân. “Nông dân bao giờ cũng chịu thiệt. Phần lớn lợi ích thuộc về những người trung gian, thương nhân và những người bán lẻ” – nông dân trồng hành có tên Krishna Hiraman Rawat bức xúc nói. Tại các khu vực trồng hành ở miền Trung Ấn Độ, nông dân đã tổ chức  biểu tình. Nhiều người cho biết họ cảm giác như Thủ tướng Modi đã quên họ, không thực hiện lời hứa giúp đỡ nông dân của mình.

Nông dân Ấn Độ thu hoạch hành tây. Ảnh: Reuters

Hành động của ông Modi cũng đang làm cho các nước láng giềng đau đầu. Tại thủ đô Dhaka của Bangladesh, giá hành tây đã vượt khỏi tầm kiểm soát của chính phủ, tăng tới 700% trong những tháng gần đây. Trong vài ngày qua, người ta thậm chí không nhìn thấy hành tây được bày bán trên đường phố. “Hành tây là một trong những hương vị không gì có thể thay thế. Nó là thành phần quan trọng của hầu hết mọi món cà ri. Hành tây bây giờ giống như vàng của thị trường nhà bếp vậy” - Mohammad Bilash, quản lý một nhà hàng ở Dhaka cho biết. Bilash nói rằng ông phải cắt giảm lượng hành tây rắc vào món cơm biryani nổi tiếng của nhà hàng. Còn ở Nepal, người dân đang phải vật lộn với cuộc khủng hoảng hành tây kéo dài. Năm ngoái, nước này nhập khẩu khoảng 168.000 tấn hành tây Ấn Độ nhưng năm nay Kathmandu lại không mua được củ hành nào từ New Delhi.

Ấn Độ là nước sản xuất hành tây lớn thứ hai thế giới, sau Trung Quốc. Hành tây từ lâu là mặt hàng xuất khẩu lớn của Ấn Độ, đứng đầu danh sách các loại trái cây và rau củ tươi mà nước này bán ra nước ngoài. Theo thống kê của chính phủ, Ấn Độ năm ngoái đã xuất khẩu hơn 9,24 triệu tấn hành tây. 

TRÍ VĂN (Theo NYT, Times of India)