Trong một nghiên cứu đột phá, các chuyên gia tại Đại học California ở San Francisco (Mỹ) phát hiện một prôtêin sản sinh tự nhiên trong cơ thể có tiềm năng chữa trị các bệnh thoái hóa thần kinh do tuổi tác như hội chứng liệt rung (Parkinson) và sa sút trí tuệ (Alzheimer).

   Tập thể dục, làm vườn hoặc chơi các trò chơi rèn luyện trí óc là những cách đơn giản duy trì não bộ khỏe mạnh. Ảnh: Best Alzheimer’s Products

Đó là prôtêin có tên klotho, được sản sinh trong thận và não, sau đó tuần hoàn trong cơ thể như một hoóc-môn. Prôtêin này chi phối một số chu trình quan trọng của cơ thể và các hoóc-môn chủ chốt như insulin và sự tăng trưởng của tế bào sản sinh collagen. Hàm lượng cao klotho đã được chứng minh giúp kéo dài tuổi thọ ở người và nhiều sinh vật khác, ngược lại, mức độ thấp prôtêin klotho khiến tuổi thọ bị rút ngắn.

Nghiên cứu mới được tiến hành dựa trên kết quả các nghiên cứu trước đó cho thấy sự gia tăng hàm lượng klotho trong cơ thể liên quan đến việc cải thiện chức năng nhận thức, cả ở chuột và người. Theo đó, nghiên cứu do Tiến sĩ Dena Dubal dẫn đầu muốn đánh giá tiềm năng chữa bệnh của prôtêin này, cụ thể là để xem klotho có thể dùng như một loại thuốc cải thiện trí não trên chuột có mức klotho thấp, bình thường hoặc bị suy giảm nhận thức hay không.

Các chuyên gia tiêm cho hai nhóm chuột trưởng thành và chuột già (18 tháng tuổi – tương đương 65 tuổi ở người) loại prôtêin alpha-klotho (αKL-F). Họ cũng tiêm αKL-F cho một nhóm chuột bị biến đổi gien để phát triển bệnh Alzheimer và Parkinson.

Thông qua các bài kiểm tra nhận thức, nhóm nghiên cứu phát hiện những con chuột bị bệnh nhưng được điều trị bằng αKL-F đã nhanh chóng phục hồi khả năng vận động, học hỏi và ghi nhớ dù lượng prôtêin độc hại vẫn tồn tại trong não ở mức cao.

Cụ thể, chuột trẻ được tiêm αKL-F trong 4 ngày liên tục đã cải thiện đáng kể nhận thức và hiệu quả này kéo dài hơn 2 tuần. Đối với nhóm chuột già, khả năng nhận thức cũng được cải thiện chỉ 2 ngày sau khi điều trị với một liều duy nhất. Đặc biệt, chức năng vận động và tình trạng suy giảm nhận thức trên nhóm chuột bị bệnh được ghi nhận thay đổi tích cực khi tiếp nhận điều trị với αKL-F trong vài ngày liên tiếp.

Đáng chú ý, nghiên cứu còn phát hiện các kết nối thần kinh trong vùng chân hải mã (kiểm soát khả năng học hỏi và ghi nhớ) cũng mạnh hơn trong thời gian điều trị bằng αKL-F.

Công bố kết quả trên tạp chí Cell Reports, các nhà nghiên cứu hy vọng những phát hiện mới về tác dụng của prôtêin klotho có thể giúp não bộ tăng khả năng chống chịu, thậm chí đảo ngược tác hại của các yếu tố gây bệnh ở những bệnh nhân mắc các chứng bệnh thoái hóa thần kinh.

Hiện nay, Parkinson và Alzheimer đều chưa có thuốc điều trị. Chỉ tính riêng ở Mỹ, hơn 5 triệu người đang sống chung với Alzheimer và cứ mỗi 68 giây thì có thêm một ca bệnh mới. Các chuyên gia dự báo đến năm 2050, số người mắc bệnh Alzheimer sẽ tăng gấp 3 lần.  Mặc dù chưa có thuốc đặc trị, các chuyên gia cho biết việc chẩn đoán sớm căn bệnh để có biện pháp can thiệp kịp thời sẽ có lợi cho bệnh nhân, giúp họ sống độc lập lâu hơn hoặc trì hoãn tiến triển của bệnh.

Dưới đây là 10 dấu hiệu cảnh báo bệnh Alzheimer do Hiệp hội Alzheimer Mỹ công bố:

- Trí nhớ xáo trộn ảnh hưởng đến cuộc sống thường ngày.

 - Gặp khó khăn trong việc lên kế hoạch hoặc giải quyết vấn đề.

 - Khó hoàn thành những việc quen thuộc thường làm ở nhà, nơi công sở hoặc lúc rảnh rỗi.

- Mơ hồ trong việc nhận biết thời gian hoặc nơi chốn.

- Khó khăn khi kết nối hình ảnh và không gian.

- Gặp vấn đề với từ vựng khi nói hoặc viết.

- Để đồ đạc lung tung và không thể nhớ lại thứ tự hành động.

- Giảm khả năng phán đoán hoặc đánh giá.

- Không làm việc được hoặc thu mình trước các hoạt động xã hội.

- Thay đổi tâm trạng và tính cách.

Các chuyên gia cũng khuyến cáo mọi người thay vì tự chẩn đoán dựa trên các thông tin trên mạng thì nên gặp bác sĩ để có đánh giá khả năng mắc bệnh tốt hơn, từ đó có biện pháp can thiệp kịp thời.

ĐƯỜNG THẤT (Theo CNN, MNT)