TP Cần Thơ đang đứng trước những thách thức nghiêm trọng từ biến đổi khí hậu (BĐKH) nhưng vẫn kiên định với mục tiêu trở thành trung tâm logistics, kinh tế khu vực. Trong khuôn khổ Hội thảo cuối kỳ tổng kết dự án "Hỗ trợ lồng ghép kế hoạch hành động tăng trưởng xanh và ứng phó BĐKH tại TP Cần Thơ" do Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) hỗ trợ, các chuyên gia đã chỉ ra các lĩnh vực đầu tư trọng tâm, đặc biệt là hạ tầng chống chịu BĐKH, du lịch xanh và công nghiệp sinh thái gắn với chuyển đổi số, giúp Cần Thơ lồng ghép tăng trưởng xanh, biến chính sách thành hành động cụ thể để phát triển bền vững.

TP Cần Thơ có nhiều lợi thế để phát triển du lịch xanh dựa trên đặc trưng của đô thị vùng sông nước Cửu Long.

Biến thách thức thành cơ hội

ĐBSCL đang đối mặt với những thách thức và những tác động bất lợi do BĐKH diễn ra ngày càng nghiêm trọng và khó dự báo. Vì vậy, phát triển kinh tế xanh đã trở thành xu thế tất yếu - một hướng tiếp cận mới nhằm đảm bảo tăng trưởng kinh tế đi đôi với bảo vệ môi trường, ứng phó BĐKH và nâng cao chất lượng cuộc sống. Nằm ở trung tâm vùng ĐBSCL, TP Cần Thơ cũng đang chuyển đổi mô hình tăng trưởng theo xu thế chung này.

Theo bà Nguyễn Thị Thùy Nhi, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường TP Cần Thơ, Sở đã tham mưu UBND thành phố triển khai nhiều giải pháp chủ động ứng phó với BĐKH, tăng cường quản lý tài nguyên, bảo vệ môi trường và thích ứng BĐKH. Đây không chỉ là nhiệm vụ thường xuyên, lâu dài, mà còn là yêu cầu cấp thiết để thành phố phát triển bền vững và thịnh vượng trong tương lai. Với sự hỗ trợ của ADB, Sở Nông nghiệp và Môi trường đã phối hợp với các sở, ngành liên quan tham mưu UBND thành phố triển khai thực hiện thí điểm lồng ghép kế hoạch hành động tăng trưởng xanh và ứng phó BĐKH, nhằm tiếp cận một cách tổng thể và nắm bắt các lợi ích đồng thời của các dự án đầu tư trên cơ sở phân tích, đánh giá các yếu tố rủi ro do BĐKH. Qua đó, kết nối được nhiều cơ hội, tiềm năng về các dự án đầu tư phát triển tăng trưởng xanh, thích ứng trong điều kiện BĐKH, cũng như được kết nối với nhiều nguồn tài trợ khác.

Theo ông Brendan Coleman, Chuyên gia về BĐKH, Vụ Biến đổi Khí hậu và Phát triển Bền vững, Trưởng Đoàn công tác ADB, TP Cần Thơ có nhiều cơ hội phát triển mạnh mẽ và để đảm bảo được tính bền vững, trong dài hạn cần phải tích hợp các yếu tố liên quan đến bảo vệ môi trường, chống chịu khí hậu. Vì vậy, chúng ta cần có những giải pháp không chỉ là mang tính chất tập trung vào Cần Thơ mà phối hợp, bao trùm giữa tất cả các bên. Điều này rất là quan trọng.

"Cam kết của ADB đối với các quốc gia thành viên đang phát triển cũng như với Việt Nam về triển khai các hoạt động phát triển bền vững. Trong mục tiêu xây dựng kế hoạch hành động ứng phó với BĐKH, chúng tôi mong muốn hỗ trợ cho những giải pháp thuận thiên, các dự án về chuyển dịch theo hướng carbon thấp. Chúng tôi cũng mong muốn hỗ trợ TP Cần Thơ biến những chính sách trở thành hiện thực và có những hoạt động cụ thể. ADB sẵn sàng đóng vai trò là đối tác quan trọng và hỗ trợ xây dựng TP Cần Thơ phát triển bền vững và thích ứng với BĐKH" - ông Brendan Coleman cho biết.

Ưu tiên cho đầu tư xanh

Cần Thơ là đô thị trung tâm vùng ĐBSCL, thành phố ưu tiên phát triển 2 lĩnh vực mũi nhọn là du lịch xanh và công nghiệp xanh (sản xuất công nghệ cao, thân thiện môi trường), qua đó thúc đẩy quá trình cơ cấu lại nền kinh tế theo hướng bền vững, hiện đại. Theo các chuyên gia ADB, TP Cần Thơ có nhiều lợi thế về tự nhiên cũng như là về di sản để có thể phát triển những sản phẩm du lịch mang tính độc đáo, thu hút. Tuy nhiên, việc phát triển du lịch xanh cũng gặp một số những thách thức nhất định. Thứ nhất là do tốc độ đô thị hóa nhanh, áp lực du khách cũng ngày một gia tăng, mang đến những tác động không nhỏ đối với cộng đồng địa phương và môi trường tự nhiên. Đồng thời, sự thay đổi về phong cách sống tại địa phương cũng như là những thách thức đối với công tác bảo tồn di sản và tăng trưởng bền vững tại TP Cần Thơ.

Theo bà Nguyễn Thị Thu Trang, chuyên gia Du lịch xanh, ADB, kế hoạch hành động tăng trưởng xanh và ứng phó BĐKH cho TP Cần Thơ thời gian tới về phát triển du lịch xanh cần tập trung vào các hoạt động hỗ trợ tăng cường năng lực cho cán bộ quản lý du lịch liên quan đến quản lý điểm đến, quản lý dữ liệu và xây dựng chiến lược dựa trên dữ liệu, đáp ứng các tiêu chuẩn phát triển du lịch xanh, du lịch bền vững, sẵn sàng ứng phó với khủng hoảng. Nhóm đối tượng tiếp theo cần hỗ trợ là những đơn vị kinh doanh du lịch, cơ sở lưu trú để đảm bảo chất lượng dịch vụ, các quy trình an ninh an toàn, nâng cao kỹ năng số cho các doanh nghiệp tại địa phương. Hội Nông dân, các nhà sản xuất nông nghiệp cần tham gia chuyển đổi canh tác xanh và xây dựng những câu chuyện văn hóa nông nghiệp để gắn vào những sản phẩm du lịch, gắn vào cái chuỗi giá trị của ngành Du lịch. Cần có quỹ tín dụng dành riêng cho doanh nghiệp nhỏ và siêu nhỏ, có thể kết hợp giữa vay vốn lãi suất thấp và những hỗ trợ tín dụng cho doanh nghiệp để chuyển đổi xanh, chuyển đổi sang những hình thức vận hành bền vững hơn..

Về phát triển công nghiệp xanh, theo ông Phạm Duy Tín, Phó Trưởng Ban Quản lý các khu chế xuất và công nghiệp Cần Thơ, thành phố hướng đến phát triển công nghiệp xanh, sinh thái. Tuy nhiên, quá trình này cần gắn với chuyển đổi số để trở thành khu công nghiệp sinh thái và khu công nghiệp số. Bởi cả nước đang trên nền tảng chuyển đổi số. Nếu phát triển công nghiệp không gắn chuyển đổi số sẽ không giám sát được quá trình sinh thái. Cần chuyển đổi số ở việc quan trắc tự động (quan trắc nước, quan trắc khí hậu), hệ thống camera tự động nhận dạng, đảm bảo an ninh, giám sát lưu thông), quản lý con người bằng tự động hóa. Muốn hình thành nên khu công nghiệp sinh thái thì phải có doanh nghiệp sinh thái, từng doanh nghiệp sinh thái cộng sinh với nhau, áp dụng kinh tế tuần hoàn để cùng xây dựng khu công nghiệp sinh thái. Đồng thời phải có cơ chế chính sách đủ mạnh, đủ hấp dẫn từ phía Nhà nước và các tổ chức tín dụng quốc tế.

Bài, ảnh: MINH HUYỀN