Trước những khó khăn mà doanh nghiệp (DN) đang gặp phải, quý III-2023, có 27,4% DN ngành công nghiệp chế biến, chế tạo dự báo hoạt động sản xuất kinh doanh khó hơn quý II. DN kiến nghị cần có chính sách kích cầu thị trường trong nước nhằm hỗ trợ DN tìm kiếm đối tác tiêu thụ sản phẩm hiệu quả, bởi thị trường xuất khẩu còn nhiều biến động khó lượng.  

Chế biến cá tra xuất khẩu tại Công ty TNHH South Vina (KCN Trà Nóc 2, TP Cần Thơ). Ảnh: T.H

Theo Tổng cục thống kê (Bộ Kế hoạch và Đầu tư), kết quả điều tra xu hướng sản xuất kinh doanh (SXKD) quý III có 5.635 DN ngành công nghiệp chế biến, chế tạo trả lời (chiếm 86,7% số DN được chọn mẫu điều tra). Các DN nhận định, tình hình kinh doanh quý II-2023 đã khởi sắc hơn quý đầu năm, với 64,2% DN cho biết sản xuất kinh doanh tốt hơn và giữ ổn định (27,5% tốt hơn và 36,7% giữ ổn định), nhưng vẫn có tới 35,8% DN đánh giá khó khăn hơn (quý I-2023 có đến 38,5% DN nhận định tình hình kinh doanh khó hơn quý IV-2022).

Về số đơn hàng xuất khẩu mới so với quý I-2023, theo kết quả khảo sát, quý II có 18,5% DN nhận định tăng và 43,2% giữ nguyên; số DN cho biết đơn hàng giảm là 38,3%. Trong đó, ngành sản xuất xe có động cơ tăng về đơn hàng mới, tỷ lệ tăng là 32,3%; còn ngành sản xuất giường, tủ, bàn, ghế đơn hàng giảm nhiều nhất với 54,8% DN đánh giá.

Quý II-2023 cũng là quý đầu tiên trong vòng 5 năm gần đây, tỷ lệ DN sử dụng công suất máy móc, thiết bị từ 70% đến dưới 90% đạt dưới 40%. Cụ thể, quý II, công suất sử dụng máy móc, thiết bị bình quân của các DN ngành chế biến, chế tạo là 72% (quý I-2023 là 72,3%). Có 39,2% DN cho biết công suất sử dụng máy móc, thiết bị trong khoảng từ 70% đến dưới 90%; 26,7% DN sử dụng từ 90% đến 100%; 21,8% DN sử dụng từ 50% đến dưới 70% và 12,3% DN sử dụng dưới 50%.

Theo ngành kinh tế, ngành sản xuất xe có động cơ đánh giá công suất sử dụng máy móc thiết bị cao nhất với 80,4%. Ngành chế biến gỗ và sản xuất sản phẩm từ gỗ, tre, nứa (trừ giường, tủ, bàn, ghế) với 64,0% là ngành có tỷ lệ DN đánh giá công suất sử dụng máy móc thiết bị thấp nhất.

Số liệu từ Tổng cục thống kê

Theo nhận định của các cơ quan chuyên môn, với diễn biến tình hình tổng cầu hiện tại, thì ngành công nghiệp chế biến, chế tạo sẽ tiếp tục đối mặt với chuỗi khó khăn trong các tháng cuối năm 2023. Vì vậy cần giải pháp toàn diện hơn để kích cầu tiêu dùng trong nước, hỗ trợ DN tìm kiếm đối tác mới nhằm bù đắp cho sự sụt giảm ở các thị trường truyền thống.

Kỳ vọng ổn định thị trường tiêu thụ

Trong quý II-2023, hai yếu tố “nhu cầu thị trường trong nước thấp” và “tính cạnh tranh của hàng trong nước cao” có ảnh hưởng nhiều nhất đến hoạt động sản xuất kinh doanh của DN, với tỷ lệ DN lựa chọn lần lượt là 55,5% và 47,2%. Tiếp đến là các yếu tố: nhu cầu thị trường quốc tế thấp (34% DN nhận định), khó khăn về tài chính (32,2%), lãi suất cho vay vốn cao (31,6%), thiếu nguyên nhiên vật liệu (19,6%)… Ngoài ra, việc cắt điện luân phiên tại một số địa phương phía Bắc đã ảnh hưởng đến sản xuất kinh doanh của DN, thể hiện qua yếu tố “thiếu năng lượng” trở thành lựa chọn của nhiều DN với 8,5% doanh nghiệp lựa chọn (tăng 7,1% so với quý trước), đây là yếu tố biến động nhiều nhất trong số các yếu tố ảnh hưởng đến hoạt động của DN.

Vì vậy, để hỗ trợ hoạt động sản xuất kinh doanh các tháng cuối năm, các DN ngành  công nghiệp chế biến, chế tạo kiến nghị các cơ quan chức năng cần đảm bảo ổn định năng lượng, cung cấp đủ điện cho các DN liên tục, không bị gián đoạn. Có chính sách kích cầu thị trường trong nước nhằm hỗ trợ DN tìm kiếm đối tác tiêu thụ sản phẩm hiệu quả. Đồng thời, DN gặp khó khăn về tài chính mong muốn được ngân hàng giảm lãi suất vay vốn, hỗ trợ hoàn thiện hồ sơ vay vốn nhanh hơn để DN có nguồn vốn sản xuất kinh doanh kịp thời, hiệu quả hơn.

 Số liệu từ Tổng cục thống kê

Theo Tổng cục thống kê, ngành công nghiệp chế biến, chế tạo đã có sự phục hồi nhẹ trong tháng 7-2023. Lẽ đó, các DN kỳ vọng số đơn hàng xuất khẩu mới quý III khả quan hơn quý II, với 72,9% dự báo tăng và giữ nguyên (26,7% tăng và 462% giữ nguyên); nhưng vẫn có 27,1% DN dự báo đơn hàng xuất khẩu giảm trong quý III.

Trong quý III-2023, các DN kỳ vọng tình hình sản xuất khả quan hơn quý II, với 34,3% tốt hơn và 38,3% giữ ổn định; có 27,4% DN đánh giá hoạt động sản xuất kinh doanh khó khăn hơn. Theo Tổng cục thống kê, tháng 7-2023, dù sản xuất của ngành công nghiệp chế biến, chế tạo đã khởi sắc hơn và tăng 3,7% so cùng kỳ năm 2022. Tuy nhiên, khó khăn kéo dài từ quý cuối năm 2022 đến các tháng đầu năm 2023 đã làm chỉ số IIP chung 7 tháng của ngành công nghiệp chế biến, chế tạo giảm 1% so cùng kỳ (cùng kỳ năm 2022 tăng 9,5%). Vậy nên, các DN rất kỳ vọng các chính sách hỗ trợ về tài chính, tiền tệ sẽ được thúc đẩy nhanh hơn để hỗ trợ DN vượt khó trong giai đoạn hiện nay.

GIA BẢO