Việt Nam đang bước vào kỷ nguyên phát triển mới với khát vọng vươn lên mạnh mẽ, hướng tới mục tiêu xây dựng một quốc gia phồn vinh, hạnh phúc và hùng cường. Để hiện thực hóa khát vọng đó, yếu tố mang tính quyết định chính là đội ngũ cán bộ, “Cán bộ là cái gốc của mọi công việc”, “Huấn luyện cán bộ là công việc gốc của Đảng”[1] như Chủ tịch Hồ Chí Minh từng nhấn mạnh. Tư tưởng ấy cho đến nay vẫn là kim chỉ nam cho công cuộc đổi mới hôm nay: muốn mọi việc thành công, trước hết phải có cán bộ tốt; muốn có cán bộ tốt, phải chăm lo đào tạo, bồi dưỡng một cách căn cơ, chiến lược và sáng tạo.

Do đó, trong bối cảnh phát triển mới, công tác đào tạo và bồi dưỡng cán bộ không chỉ cần tiếp tục được coi trọng như một nhiệm vụ thường xuyên, mà phải được đổi mới toàn diện cả về nội dung, phương thức và tư duy tiếp cận. Hiện nay, chuyển đổi số và hội nhập quốc tế đang tạo ra một “cuộc tái cấu trúc” toàn diện các lĩnh vực của đời sống chính trị, hành chính và xã hội, đặt ra yêu cầu cấp thiết về việc đổi mới tư duy và phương thức hành động của đội ngũ cán bộ các cấp. Vì thế, cán bộ không chỉ cần am hiểu chủ trương, đường lối của Đảng mà còn phải sở hữu năng lực tư duy số - tức khả năng tiếp cận, phân tích và xử lý thông tin trên nền tảng công nghệ hiện đại; hành động số - tức khả năng ứng dụng công nghệ vào thực tiễn công tác quản lý, điều hành; và năng lực hội nhập - tức khả năng thích ứng với các chuẩn mực quốc tế trong quản trị, pháp luật, và văn hóa.

Trong xu thế đó, công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ cần có sự đổi mới mạnh mẽ và toàn diện về tư duy, nội dung, phương pháp và công nghệ đào tạo theo hướng tiếp cận từ “truyền đạt” sang “phát triển năng lực”, lấy người học làm trung tâm, khuyến khích tư duy phản biện, khả năng sáng tạo và vận dụng lý luận hiệu quả vào giải quyết các vấn đề thực tiễn đặt ra.

Trường chính trị tỉnh, thành phố với chức năng là trung tâm đào tạo lý luận chính trị và bồi dưỡng cán bộ lãnh đạo, quản lý ở địa phương, là thiết chế chiến lược góp phần hình thành đội ngũ cán bộ có bản lĩnh chính trị vững vàng, năng lực chuyên môn chuyên nghiệp và tư duy đổi mới. Mặt khác, Nghị quyết số 26-NQ/TW (khóa XII) của Ban Chấp hành Trung ương Đảng đã nhấn mạnh yêu cầu đổi mới mạnh mẽ công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, gắn với vị trí việc làm, tiêu chuẩn chức danh và ứng dụng công nghệ hiện đại. Văn kiện Đại hội XIII của Đảng tiếp tục nêu rõ yêu cầu chiến lược: “Phát triển đội ngũ cán bộ, nhất là cán bộ cấp chiến lược, đủ phẩm chất, năng lực và uy tín, ngang tầm nhiệm vụ”, đây là đòi hỏi cấp thiết từ thực tiễn cách mạng Việt Nam trong bối cảnh mới. Những yêu cầu này đặt ra nhiệm vụ cấp thiết cần đổi mới vai trò, phương thức đào tạo, bồi dưỡng và năng lực của hệ thống trường chính trị.

Thời gian qua, mạng lưới các trường chính trị tỉnh, thành phố đã thể hiện tốt vai trò đào tạo, bồi dưỡng lý luận chính trị cho đội ngũ cán bộ, đảng viên của địa phương và từng bước được chuẩn hóa hoạt động đào tạo theo Quy định số 11-QĐ/TW ngày 19/05/2021 của Ban Bí thư Trung ương Đảng về trường chính trị chuẩn. Các trường đã chủ động cập nhật chương trình, phương pháp giảng dạy, bước đầu áp dụng công nghệ số (LMS, E-learning, lớp học trực tuyến, hồ sơ học tập điện tử) qua đó góp phần đảm bảo tính chuyên nghiệp, hiện đại trong đào tạo, bồi dưỡng lý luận chính trị.

Trường Chính trị TP Cần Thơ áp dụng công nghệ số và giảng dạy.

Tuy nhiên, ngoài những kết quả đã đạt được, thực tiễn đào tạo, bồi dưỡng ở các trường chính trị cấp tỉnh vẫn còn một số hạn chế nhất định như: nội dung đào tạo còn nặng lý luận hàn lâm, thiếu kỹ năng thực hành, kỹ năng số và năng lực hội nhập quốc tế; đội ngũ giảng viên chưa đồng bộ về năng lực số, năng lực ngoại ngữ về kỹ năng sư phạm hiện đại; cơ sở hạ tầng số, nền tảng công nghệ, ngân sách đầu tư còn hạn chế; thiếu cơ chế phối hợp hiệu quả giữa trường chính trị với sở, ngành, doanh nghiệp, tổ chức quốc tế để “thực học - thực làm”; một số học viên chưa thực sự chủ động trong học tập, thiếu tinh thần tự học và cập nhật kiến thức mới gắn với ứng dụng công nghệ số…

Từ thực trạng trên đã đặt ra yêu cầu đổi mới căn bản vai trò của trường chính trị cấp tỉnh trong thời kỳ chuyển đổi số và hội nhập quốc tế. Các trường chính trị cần được tái định vị từ vai trò “truyền đạt tri thức” sang “kiến tạo năng lực”, phát triển tư duy sáng tạo cho đội ngũ cán bộ. Trường phải trở thành trung tâm chuyển đổi số trong đào tạo cán bộ, nơi hình thành và lan tỏa văn hóa học tập suốt đời trong hệ thống chính trị địa phương. Đồng thời, cần đảm nhận tốt vai trò tích hợp giữa nghiên cứu, tư vấn chính sách, đào tạo và ứng dụng công nghệ.

Điều đó đòi hỏi một cuộc chuyển mình mạnh mẽ trong tư duy, phương thức và văn hóa đào tạo. Từ chỗ coi người học là “đối tượng tiếp nhận tri thức”, nay cần chuyển sang coi họ là “chủ thể kiến tạo năng lực” và cần gắn với năng lực thực thi, kỹ năng số, năng lực lãnh đạo trong môi trường hội nhập toàn cầu. Mỗi bài giảng, mỗi chuyên đề, mỗi khóa bồi dưỡng phải trở thành một sản phẩm tri thức có khả năng ứng dụng thực tế, góp phần trực tiếp vào quá trình cải cách hành chính, chuyển đổi số và góp phần kiến tạo phát triển cho cơ quan, đơn vị, địa phương.

Cùng với đó, cần xây dựng đội ngũ giảng viên lý luận không chỉ vững vàng về lập trường tư tưởng mà còn phải tinh thông về tri thức hiện đại, công nghệ và phương pháp sư phạm tiên tiến. Giảng viên hôm nay không chỉ là người giảng dạy, mà còn là người truyền cảm hứng, dẫn dắt tư duy đổi mới và gieo mầm tri thức hành động.

Trên cơ sở đó, cần xây dựng và thực hiện hiệu quả mô hình “Trường chính trị thông minh - Giảng viên giỏi công nghệ số - Hệ sinh thái học tập suốt đời” với ba trụ cột: (1) Chuyển đổi số toàn diện trong đào tạo, bồi dưỡng; (2) Liên kết giữa nhà trường, cơ quan, tổ chức trong hệ thống chính trị địa phương và doanh nghiệp công nghệ trong đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ giảng viên nòng cốt để góp phần thúc đẩy chuyển đổi số không chỉ trong đào tạo, bồi dưỡng cán bộ địa phương mà còn đóng góp thiết thực vào việc giải quyết các vấn đề quản lý xã hội ở địa phương; (3) Ứng dụng kết quả đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, đảng viên vào cải cách hành chính và chuyển đổi số của địa phương. Do vậy, cần thực hiện nghiêm, đồng bộ các giải pháp cụ thể sau: (1) Hệ thống trường chính trị cần thể hiện tích cực vai trò của mình để góp phần hình thành văn hóa trong đội ngũ cán bộ, đảng viên địa phương để thực hiện tốt các giải pháp, nhiệm vụ trong thực hiện Chiến lược chuyển đổi số quốc gia được phê duyệt tại Quyết định số 749/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ ngày 03/6/2020; (2) Chuẩn hóa khung năng lực số cho cán bộ, giảng viên; (3) Đào tạo đội ngũ “giảng viên số nòng cốt”; (4) Quan tâm đầu tư phát triển ngân hàng học liệu số và thư viện chính trị - hành chính trực tuyến; (5) Xây dựng cơ chế đánh giá hiệu quả sau đào tạo.

Đổi mới công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ trong thời kỳ chuyển đổi số không chỉ là yêu cầu trước mắt, mà là bước chuyển chiến lược trong tư duy từ “truyền đạt tri thức” sang “kiến tạo năng lực”, từ “bồi dưỡng kỹ năng” sang “hình thành bản lĩnh và tư duy sáng tạo”. Khi mỗi cán bộ có tư duy số, hành động số và năng lực hội nhập, sẽ xây dựng thành công nền quản trị thông minh, phục vụ kịp thời, hiệu quả nhu cầu của người dân. Đó cũng chính là con đường để biến khát vọng phồn vinh, hạnh phúc, hùng cường của dân tộc thành hiện thực, bằng nguồn năng lượng đổi mới và tinh thần phụng sự không ngừng được nuôi dưỡng trong mỗi người cán bộ hôm nay.

TS Tô Tuấn Đạt - ThS Nguyễn Thị Chúc Huyền

[1] Hồ Chí Minh:  Toàn tập, Nxb. Chính trị quốc gia - Sự Thật, xuất bản lần thứ 3, H, 2011, t.5, tr. 309.

Tài liệu tham khảo

1. Hồ Chí Minh:  Toàn tập, Nxb. Chính trị quốc gia - Sự Thật, xuất bản lần thứ 3, H, 2011, t.5, tr. 309.
2. Đảng Cộng sản Việt Nam, Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, tập II, Nxb CTQG-ST, H.2021, tr.256-257.
3. Nghị quyết số 26-NQ/TW ngày 19/5/2018 về tập trung xây dựng đội ngũ cán bộ các cấp, nhất là cấp chiến lược, đủ phẩm chất, năng lực và uy tín, ngang tầm nhiệm vụ.
4. Quy định số 11-QĐ/TW ngày 19/05/2021 của Ban Bí thư Trung ương Đảng về trường chính trị chuẩn.
5. Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia.