Cuối tháng 8-2025, nước từ thượng nguồn sông Mekong đổ về kết hợp với triều cường dâng cao làm ngập lụt khu vực trũng thấp, đường giao thông ven sông rạch trên địa bàn TP Cần Thơ. Ngành chức năng thành phố và các xã, phường đã và đang chủ động ứng phó ngập lụt.

Triều cường gây ngập lụt, ảnh hưởng giao thông tại đường Cách mạng Tháng 8 - Trung tâm TP Cần Thơ.

Triều cường “vào mùa”

Những ngày đầu tháng 9-2025, mực nước trên sông Hậu và các sông, rạch khu vực trung tâm TP Cần Thơ lên cao theo kỳ triều cường đầu tháng, vượt báo động III là từ 0,03-0,06m. Chị Trần Thị Diễm Quyên ở phường Ninh Kiều, TP Cần Thơ, cho biết: “Năm nay, nước lên sớm hơn mọi năm. Mới tháng 7 âm lịch mà mực nước đã lên cao, gây ngập úng nhiều tuyến đường như đường Cách mạng Tháng 8, đường Bùi Hữu Nghĩa, đường Nguyễn Văn Cừ… ảnh hưởng đến sinh hoạt, mua bán, kinh doanh của người dân. Chúng tôi mong rằng ngành chức năng thành phố có phương án ứng phó tốt hơn để những đợt triều cường sắp tới không ảnh hưởng đến đời sống, lưu thông, mua bán của người dân”.

Theo Ban Chỉ huy Phòng thủ dân sự (PTDS) TP Cần Thơ, mới đầu mùa lũ nhưng triều cường đã dâng cao, gây ngập sâu các vùng trũng thấp. Cụ thể, mực nước cao nhất tại trạm Cần Thơ trên sông Hậu vào sáng 12-9 lên cao 2,06m (vượt báo động III và tương tương sáng 11-9) vào lúc 7 giờ 30 phút. Chiều 12-9, triều cường tiếp tục lên cao ở mức tương đương báo động III, các khu vực trũng thấp, đường giao thông ven sông, rạch tiếp tục bị ngập sâu do triều cường. Theo Đài Khí tượng thủy văn TP Cần Thơ, trong các ngày 11 và 12-9, triều cường đạt đỉnh cao nhất trong đợt triều cường giữa tháng 7 âm lịch. Đặc biệt, khi triều cường xuất hiện kết hợp mưa lớn làm mực nước trên các sông, rạch tại TP Cần Thơ dâng cao, gây ngập úng đô thị, khu vực trũng thấp. 

Trước đó, TP Cần Thơ cũng ghi nhận 2 đợt ngập úng, ngập lụt do mưa và triều cường. Đợt 1 vào đầu tháng 4-2025, triều cường xuất hiện kết hợp mưa lớn. Qua đó, ghi nhận mực nước đỉnh triều tại trạm Cần Thơ trên sông Hậu đo được là 1,83m (vượt mức báo động I là 0,03m). Đợt triều cường bất thường này đã làm ngập một số tuyến đường trong địa bàn phường Ninh Kiều, gây khó khăn cho người dân dân khi tham gia giao thông.

Đợt 2 xuất hiện vào thời điểm cuối tháng 7-2025 và gây ngập úng cục bộ kéo dài khoảng 10 ngày tại khu vực ấp Nam Chánh, kênh cặp đường 936B (trong đê gần cống Chữ U) thuộc xã Lịch Hội Thượng, làm ảnh hưởng khoảng 20ha nuôi trồng thủy sản của khoảng 20 hộ dân sống trong khu vực…

Theo Ban Chỉ huy PTDS TP Cần Thơ, tình hình thời tiết, thủy văn trong mùa mưa bão lũ năm 2025 còn diễn biến phức tạp, Ban Chỉ huy PTDS TP Cần Thơ yêu cầu các địa phương chủ động đề phòng các hiện tượng thời tiết cực đoan như mưa rất to trong thời gian ngắn, giông mạnh kèm theo lốc xoáy, sấm sét; triều cường kết hợp với mưa lớn gây ngập lụt một số vùng trũng thấp trong các tháng cuối mùa mưa. Đồng thời đề phòng hoạt động của bão và áp thấp nhiệt đới có đường đi phức tạp, ảnh hưởng trực tiếp khu vực Nam Bộ trong các tháng 10, 11 và 12. Các địa phương trên toàn thành phố cần tập trung huy động nguồn lực để tiến hành duy tu, gia cố đê bao ngăn triều, đặc biệt là các đoạn đê xung yếu để bảo vệ lúa, vườn cây ăn trái, vùng nuôi trồng thủy sản… Đồng thời, chỉ đạo đẩy nhanh tiến độ thi công nạo vét các công trình thủy lợi, chỉ đạo tháo dỡ vật cản trên kênh, rạch nhằm đảm bảo khai thông dòng chảy, tạo nguồn và dòng chảy được thông thoáng để tiêu thoát nước nhanh khi bị ngập úng…

Giải pháp ứng phó

Theo Ban Chỉ huy PTDS TP Cần Thơ, hằng năm, TP Cần Thơ chịu ảnh hưởng do triều cường, nước thượng nguồn đổ về. Nguyên nhân, do thành phố có địa hình bằng phẳng hơi nghiêng theo các chiều, cao từ Đông Bắc thấp dần xuống Tây Nam và cao từ bờ sông Hậu thấp dần vào nội đồng; cao độ mặt đất phổ biến từ 0,5÷1,0m so mực nước biển. Trên địa bàn TP Cần Thơ, hầu hết các đợt ngập sâu, trên diện rộng đều trùng với thời điểm lũ trên sông đạt đỉnh và triều cường lớn nhất tháng 9, tháng 10 và tháng 11 hằng năm.

Dự báo, triều cường trên các sông, rạch thuộc TP Cần Thơ tiếp tục xuất hiện vào đầu và giữa các tháng 10, 11-2025 ở mức vượt và tương đương báo động III. Tại khu vực trung tâm TP Cần Thơ, đỉnh triều cường kết hợp nước thượng nguồn đổ về dự báo có khả năng lên cao đạt mức 2,15-2,25m (vượt báo động III từ 0,15-0,25m), lớn hơn đỉnh triều cường cùng kỳ trung bình nhiều năm, xấp xỉ đỉnh triều cường năm 2024; thời gian đạt đỉnh được nhận định rơi vào kỳ triều cường tháng 10-2025. Các địa phương cần chú ý trong những ngày triều cường kết hợp với mưa lớn sẽ gây ngập trên diện rộng ở những khu vực trũng thấp, vùng nội ô ven sông của thành phố.

Ban Chỉ huy PTDS TP Cần Thơ yêu cầu đơn vị quản lý tiếp tục kiểm tra, vận hành có hiệu quả các âu thuyền (Cái Khế, Hàng Bàng), các cống ngăn triều (Đầu Sấu, Rạch Sao, Rạch Ranh, Rạch Súc, rạch Nước Lạnh, rạch Phó Thọ, rạch Cây Dừa, rạch Bà Lễ, rạch Trần Ngọc Quế, rạch Tham Tướng) các van ngăn triều và các trạm bơm nhằm giảm các nguy cơ liên quan đến tình trạng ngập lụt tại khu vực đô thị trung tâm TP Cần Thơ, hạn chế tối đa nước từ sông theo các đường cống, kênh, rạch chảy ngược vào nội ô. Các địa phương quan tâm kiểm tra các tuyến đường, đặc biệt là các nắp hố ga trên vỉa hè, mặt đường để tránh hố sâu nguy hiểm, đảm bảo an toàn tính mạng cho người dân; khi triều xuống, tổ chức kiểm tra thu gom rác tại các miệng cống thoát nước, cửa thu nước để thoát nước dễ dàng, nhanh nhất, không bị ứ đọng, sớm đưa hệ thống giao thông trở lại bình thường; đơn vị chuyên môn rà soát lại trụ chiếu sáng, đèn chiếu sáng và tín hiệu giao thông để tránh rò rỉ điện, đảm bảo an toàn tính mạng cho người dân…

Ban Chỉ huy PTDS thành phố đã chỉ đạo các sở, ngành chủ trì, phối hợp với Công an thành phố, Bộ Chỉ huy Quân sự thành phố, Thành đoàn Cần Thơ, UBND các xã, phường và các đơn vị có liên quan thực hiện các nhiệm vụ chức năng được phân công trong công tác phòng, chống ứng phó với mưa, bão, triều cường. Tăng cường lực lượng ứng trực, sẵn sàng có mặt để phân luồng, chủ động phương án khắc phục sự cố giao thông tại các giao lộ và các điểm ngập sâu do triều; kịp thời phân tuyến, phân luồng, điều tiết giao thông và làm nhiệm vụ hỗ trợ, cứu xe của người dân khi bị chết máy, đảm bảo tuyệt đối an toàn đối với người, phương tiện qua lại. Căn cứ vào dự báo tình hình triều cường, chủ động triển khai phương án điều tiết thời gian đến trường và tan học phù hợp; kiểm tra các công trình, mức độ an toàn lưới điện, trạm biến áp ngầm, nổi để đảm bảo an toàn; tăng cường kiểm tra, vận hành có hiệu quả dự án tăng cường khả năng thích ứng của đô thị và các van ngăn triều.

Bài, ảnh: HÀ VĂN