Lúa đông xuân tại hộ ông Lê Văn Đáng ở xã Tân Thạnh, huyện Thới Lai còn đang chờ người mua (ảnh chụp ngày 23-2-2012).

Vụ lúa đông xuân 2011-2012 các quận, huyện của TP Cần Thơ xuống giống đạt trên 87.762 ha. Đến thời điểm này, nông dân đều lạc quan về một vụ mùa bội thu khi hầu hết các diện tích lúa đã bước sang giai đoạn trổ đến chín và diện tích lúa thu hoạch sớm đều cho năng suất rất cao. Tuy nhiên, nông dân lại đang rất lo lắng về khâu tiêu thụ lúa...

Hiện nay, hầu hết các địa phương trên địa bàn thành phố đã bước vào thu hoạch lúa đông xuân 2011-2012. Nông dân rất phấn khởi, lúa khá trúng mùa nhưng cũng rất lo khi giá lúa có chiều hướng giảm. Việc tiêu thụ lúa có dấu hiệu gặp khó khi lượng lúa hàng hóa trong dân tăng nhưng hoạt động thu mua lúa gạo xuất khẩu chưa được các doanh nghiệp và tiểu thương đẩy mạnh.

Ông Lê Văn Đáng, ở ấp Thới Khánh A, xã Tân Thạnh, huyện Thới Lai, cho biết: “Lúa tươi được thương lái mua chỉ 4.600-4.800 đồng/kg nhưng ở khu vực tôi ở chưa thấy ai đến hỏi mua. Vụ này, 8 công lúa của tôi làm giống IR 50404, năng suất bình quân khoảng 950 kg/công, chi phí sản xuất lúa ở mức khoảng 2,5 triệu đồng/công. Vụ này, phải bán lúa được giá trên 5.000 đồng/kg mới có khả năng lợi nhuận được 2 triệu đồng/công như vụ đông xuân trước”. Ông Nguyễn Văn Thảo (ở ấp Thắng Lợi, xã Thạnh Lộc, huyện Vĩnh Thạnh) có 7 công lúa sạ giống Jasmine sắp thu hoạch cũng tỏ ra lo lắng. Ông nói: “Lúa của tôi 5 ngày nữa thu hoạch. Dự kiến năng suất có thể đạt gần 1 tấn/công! Tôi lo khi lúa đông xuân bước vào thu hoạch rộ giá lúa giảm”.

Giới kinh doanh lúa gạo ở TP Cần Thơ cho rằng, thị trường xuất khẩu gạo đang gặp khó là nguyên nhân chính khiến nhiều doanh nghiệp chế biến gạo chưa đẩy mạnh hoạt động thu mua. Trước tình hình đó, nhiều hàng xáo cũng đã tạm thời “án binh” chờ. Ông Dương Quốc Toàn, Phó Giám đốc Công ty lương thực Sông Hậu, cho biết: “Mọi năm, vào thời điểm này Chính phủ đã ký các hợp đồng xuất khẩu gạo tập trung với số lượng rất lớn. Nhưng hiện nay thì chưa nhiều! Trong khi đó, việc xuất khẩu gạo theo các hợp đồng thương mại cũng gặp khó do Ấn Độ, Pakistan, Myanmar... đang bán các loại gạo cấp thấp với giá khá rẻ”. Cũng theo ông Dương Quốc Toàn, dù tình hình xuất khẩu gạo chưa thuận lợi nhưng hiện 3 Xí nghiệp trực thuộc của công ty đặt tại Trà Nóc, Thới Lai, Cái Răng đều đã mở cửa thu mua gạo nguyên liệu nhằm tạo thuận lợi cho việc tiêu thụ lúa gạo của nông dân.

Mới đây, Phó Chủ tịch UBND TP Cần Thơ Đào Anh Dũng đã chủ trì cuộc họp trực tuyến với các sở, ngành hữu quan, các địa phương và một số doanh nghiệp trên địa bàn thành phố về tình hình sản xuất lúa đông xuân 2011-2012, kế hoạch sản xuất lúa hè thu 2012 và công tác thủy lợi mùa khô. Tại cuộc họp này, Phó Chủ tịch Đào Anh Dũng đề nghị các doanh nghiệp xuất khẩu gạo cần đẩy mạnh hoạt động thu mua lúa gạo của nông dân, không chỉ thu mua lúa ở các diện tích đã hợp đồng bao tiêu với nông dân...

Theo ngành nông nghiệp TP Cần Thơ, đến ngày 22-2-2012 đã có 1.300 ha lúa đông xuân trên địa bàn thành phố được thu hoạch, năng suất ước đạt 7,47 tấn/ha, cao hơn 0,32 tạ/ha so với cùng kỳ. Dự kiến trong một vài tuần tới, nhiều địa phương sẽ bước vào thu hoạch rộ. Hiện Hiệp hội lương thực Việt Nam (VFA) đã có kế hoạch mua tạm trữ 1 triệu tấn gạo trong vụ đông xuân này, với thời gian thực hiện từ 15-3 đến 30-4-2012. Tuy nhiên để “cứu” lấy giá lúa gạo và giúp nông dân dễ dàng tiêu thụ lúa, nhiều ý kiến cho rằng nên tăng số lượng mua tạm trữ lên và phải sớm bắt tay việc mua tạm trữ. Theo bà Hoàng Kim Cương, Chủ tịch UBND huyện Cờ Đỏ, với giá lúa hiện nay, nông dân vẫn đảm bảo có lợi nhuận. Nhưng nếu giá tiếp tục giảm, nông dân sẽ gặp nhiều khó khăn. Do vậy, cần sớm thực hiện việc mua tạm trữ, giúp nông dân dễ tiêu thụ lúa, đồng thời góp phần nâng cao giá trị lúa gạo xuất khẩu. Bởi vụ đông xuân có số lượng lúa gạo hàng hóa nhiều và chất lượng cũng cao hơn các vụ khác trong năm. Ông Lê Văn Hừng, Phó Giám đốc Sở Công Thương TP Cần Thơ, cho rằng: “Hiện nay VFA đã có kế hoạch mua tạm trữ 1 triệu tấn gạo trong vụ đông xuân 2011-2012, giúp nông dân an tâm về đầu ra sản phẩm. Tuy nhiên, để giúp nông dân tiêu thụ lúa, các doanh nghiệp nên quan tâm đẩy mạnh thu mua lúa gạo của nông dân ngày từ bây giờ, không nên chờ đến thời điểm đã định mới thu mua. TP Cần Thơ có trên 30 đầu mối thu mua chế biến gạo xuất khẩu, nếu đều đẩy mạnh thu mua, giá lúa sẽ được duy trì tốt và nông dân không gặp tình tình khó trong tiêu thụ. Với nông dân, nếu có điều kiện cũng chỉ nên bán một phần để trang trải các chi phí, còn lại thì trữ chờ giá, không nên ùn ùn bán ra làm giá bị ảnh hưởng thêm”.

Bài, ảnh: KHÁNH TRUNG