Sau nhiều tháng đàm phán căng thẳng và một lần thất bại trong cuộc bỏ phiếu ngày 11-12, bà Yulia Tymoshenko cuối cùng cũng được Quốc hội Ukraina chuẩn thuận chức thủ tướng mới với số phiếu ủng hộ sát nút (226 trong tổng số 450 nghị sĩ tán thành, phe đối lập của Thủ tướng mãn nhiệm Viktor Yanukovich tẩy chay cuộc bỏ phiếu). Trong thành phần nội các, khối chính trị của bà Tymoshenko kiểm soát chủ yếu lĩnh vực kinh tế, trong khi đảng “Ukraina của chúng ta” thân Tổng thống Viktor Yushchenko nắm ba “bộ sức mạnh” gồm Nội vụ, Tư pháp và Quốc phòng. Ngoài ra, theo đề nghị của ông Yushchenko, nhân vật nổi tiếng thân phương Tây Volodymyr Ogryzko được chọn làm người đứng đầu Bộ Ngoại giao.

Thủ tướng Julia Tymoshenko liệu sẽ đi đến cuối nhiệm kỳ? Ảnh: Reuters

Cần nhắc lại rằng bà Tymoshenko từng là đồng minh của ông Yushchenko trong cuộc cách mạng “da cam” giành quyền lực bằng cuộc biểu tình quy mô lớn hồi cuối năm 2004. Người phụ nữ có khuôn mặt khả ái này sau đó được Tổng thống Yushchenko chỉ định làm thủ tướng vào tháng 2-2005. Dư luận phương Tây thời điểm đó cho rằng ông Yushchenko và bà Tymoshenko là “cặp đôi hoàn hảo” trong tiến trình cải cách và đưa Ukraina gia nhập Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) và Liên minh châu Âu (EU). Thế nhưng “ngày vui dài chẳng tày gang”, “cuộc hôn nhân” này tan vỡ vào tháng 9-2005 khi bà Tymoshenko bị chính ông Yushchenko sa thải vì những tranh chấp gay gắt trong nội bộ cầm quyền cũng như do mâu thuẫn cá nhân. Trong cuộc tổng tuyển cử sau đó, đảng “Các khu vực” của cựu Thủ tướng Yanukovich giành thắng lợi và buộc Tổng thống Yushchenko phải đưa ông này lên làm thủ tướng lần thứ ba để thành lập chính phủ chia sẻ quyền lực. Một lần nữa, chính trường Ukraina lại lâm vào khủng hoảng và cuộc tổng tuyển cử trước thời hạn ngày 30-9-2007 đã giúp liên minh “da cam” chiếm đa số, ông Yushchenko cùng bà Tymoshenko lại có cơ hội “tái hôn”. Thật ra, đảng “Các khu vực” của Thủ tướng Yanukovich giành được số phiếu ủng hộ của cử tri nhiều nhất nhưng không thể tự đứng ra thành lập chính phủ đành nhường lại quyền này cho liên minh “da cam”. Sự trở lại của bà Tymoshenko lần này có phần ấn tượng, bởi khối chính trị của bà về nhì với 31% số phiếu ủng hộ, cao hơn nhiều so với mức 22% tháng 3-2006.

Tân Thủ tướng Tymoshenko cam kết sẽ tiếp tục các chương trình cải cách chiến lược từng giai đoạn, đấu tranh chống tham nhũng và khởi động lại hợp đồng thương mại mua khí đốt từ Nga. Các nhà bình luận cho rằng bà Tymoshenko có lẽ đã rút ra được những “bài học xương máu” từ các chính sách nóng vội trong hơn 7 tháng làm thủ tướng hồi năm 2005, đặc biệt là vấn đề tư nhân hóa nền kinh tế. Và với việc nhà lãnh đạo thân phương Tây Ogryzko làm ngoại trưởng, bà Tymoshenko muốn đẩy nhanh tiến trình đàm phán gia nhập NATO và EU.

Tuy nhiên, các nhà phân tích cho rằng con đường phía trước của bà Tymoshenko còn lắm gập ghềnh. Phe đối lập cảnh báo chính sách điều hành kinh tế vĩ mô của bà sắp tới có thể dẫn đến một cuộc khủng hoảng tài chính. Trong khi đó, chính trường Ukraina vẫn ẩn chứa nhiều bất ổn. Cựu Thủ tướng Yanukovich và đảng “Các khu vực” ngày càng mạnh trong khi uy tín của Tổng thống Yushchenko bị giảm sút nghiêm trọng. Điều này báo hiệu những thay đổi lớn trên chính trường Ukraina trong cuộc bầu cử tổng thống vào cuối năm 2008.

V.P (Tổng hợp từ AFP, RIA Novosti, AP, TF)