Trước thềm cuộc bầu cử quốc hội lưỡng viện nửa nhiệm kỳ vào tháng 11 tới trong bối cảnh sự phục hồi của nền kinh tế Mỹ xuất hiện nhiều dấu hiệu chững lại cũng như tỷ lệ thất nghiệp tăng lên xấp xỉ hai con số và ngành bất động sản vẫn gặp khó khăn, Tổng thống Barack Obama (ảnh) ngày 8-9 đã công bố thêm một loạt sáng kiến và chương trình kinh tế trị giá hàng trăm tỉ USD. Đáng chú ý là quan điểm kinh tế của ông chủ Nhà Trắng tỏ ra rất thực dụng, vừa thể hiện tính “thiên tả” không ưu ái tầng lớp giàu có, vừa ủng hộ một số chính sách của đảng Cộng hòa.
Theo báo chí Pháp, vấn đề trọng tâm trong chính sách kinh tế của vị Tổng thống Mỹ gốc Phi là chấm dứt gói hỗ trợ thuế “tạm thời” trị giá 700 tỉ USD dưới triều đại của người tiền nhiệm George Bush. Chính sách giảm thuế được thông qua năm 2001 và 2003 chủ yếu có lợi cho 2% người Mỹ giàu nhất (những người có thu nhập trên 250.000 USD/năm) này dự kiến sẽ kết thúc vào cuối năm nay. “Chúng ta không trừng phạt những người giàu có, nhưng bởi vì chúng ta không thể tặng cho họ 700 tỉ USD”, ông chủ Nhà Trắng nhấn mạnh. Ông giải thích thêm tỷ lệ đóng thuế của những người giàu có sẽ trở lại mức thời cựu Tổng thống Bill Clinton vốn đã mang lại thặng dư ngân sách lớn cho nước Mỹ. Theo quan điểm của ông Obama, tài sản cá nhân của các tỉ phú và triệu phú Mỹ trong những năm qua dù đã được giảm thuế nhưng đã không được tái đầu tư trong hoạt động sản xuất để tạo ra việc làm. Do đó, mục tiêu ưu tiên của ông là hỗ trợ các doanh nghiệp vừa và nhỏ cũng như những đối tượng trung lưu có mức thu nhập bằng hoặc dưới 250.000 USD/năm.
Ông Obama cam kết khấu trừ 100% thuế chi phí đầu tư mua sắm trang thiết bị mới cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ bắt đầu từ tài khóa 2011. Chương trình này dự kiến kéo dài 2 năm với tổng giá trị lên tới 200 tỉ USD. Ngoài ra, các doanh nghiệp này cũng sẽ được miễn thuế khi đầu tư cho chương trình nghiên cứu và phát triển dự kiến kéo dài trong 10 năm và tiêu tốn 100 tỉ USD. Và cần nhắc lại, trước đó ông Obama đã hứa thực hiện chương trình đầu tư cơ sở hạ tầng kéo dài 6 năm trị giá 50 tỉ USD từ tiền thuế mới của các công ty dầu khí và các doanh nghiệp Mỹ chuyên xây dựng nhà máy gia công - phụ liệu ở nước ngoài.
Theo báo chí Mỹ, ngoài chính sách tái đánh thuế lên tầng lớp giàu có nhất, thì hầu như tất cả các biện pháp kinh tế của ông Obama đều dựa trên sáng kiến trước đây của đảng Cộng hòa. Chẳng hạn, chính thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa John McCain (đối thủ của ông Obama trong cuộc bầu cử tổng thống Mỹ năm 2008) đã đề xuất giảm 100% thuế đầu tư trang thiết bị mới cho các doanh nghiệp. Thượng nghị sĩ bang Texas John Cornyn, chủ tịch ủy ban tranh cử thượng viện của đảng Cộng hòa, là người đưa ra kiến nghị cấp tín dụng thuế cho nghiên cứu và phát triển.
Theo báo “Nước Mỹ ngày nay”, việc ông Obama chủ trương cắt giảm thuế đối với tầng lớp trung lưu, miễn thuế cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ đầu tư trang thiết bị và nghiên cứu, cùng với chính sách tạo việc làm thông qua phát triển cơ sở hạ tầng là hành động “lập khuôn” theo những chính sách của các vị tổng thống đảng Cộng hòa trong quá khứ, trong đó có Ronald Reagan và George Bush (con). Cựu Tổng thống Clinton của đảng Dân chủ trước đây cũng đã làm như vậy sau khi đảng Cộng hòa kiểm soát quốc hội Mỹ năm 1995, trong khi mục tiêu của chính quyền Obama ngày nay là ngăn chặn khả năng đảng Cộng hòa kiểm soát cơ quan lập pháp.
PHÚC NGUYÊN (Theo USA Today và AFP)