Quân đội và cảnh sát Bolivia đang được triển khai đến các khu vực chống đối dự thảo Hiến pháp mới của đảng cánh tả cầm quyền. Người ta lo ngại nếu phe cánh hữu đối lập với sự hậu thuẫn trực tiếp từ bên ngoài quyết tâm chọn giải pháp đơn phương tuyên bố tự trị sẽ khiến tình hình an ninh chính trị xấu đi, có thể dẫn tới thảm kịch khó lường.

Đa số người dân Bolivia ủng hộ Tổng thống Morales và dự thảo Hiến pháp mới. Ảnh: AP

Theo dự thảo Hiến pháp mới, được Quốc hội Bolivia thông qua ngày 9-12, thổ dân chiếm 62% trong tổng số 9,1 triệu dân nước này sẽ được ưu tiên hưởng quyền tự trị rộng rãi hơn và kiểm soát vùng cao nguyên của tổ tiên họ. Nhà nước quản lý và phân bổ ngân sách từ nguồn thu nhập tài nguyên thiên nhiên để điều tiết công bằng cho tất cả các khu vực. Quyền sở hữu đất đai cũng được giới hạn nhằm làm giảm sự tập trung đất đai ở một số ít điền chủ. Tổng thống sẽ được tái tranh cử nhiều lần...

Tổng thống gốc thổ dân đầu tiên trong lịch sử Bolivia và Mỹ La-tinh, ông Evo Morales, tuyên bố việc Quốc hội phê chuẩn dự thảo Hiến pháp mới là một sự kiện lịch sử trọng đại đối với thổ dân Bolivia, sau nhiều thế kỷ bị phân biệt đối xử trong đời sống chính trị “tham nhũng” và thống trị bởi những tầng lớp hậu duệ Âu châu. Để dự thảo Hiến pháp mới có hiệu lực một cách “danh chính ngôn thuận”, ông Morales cam kết sẽ tổ chức trưng cầu dân ý vào năm 2008. Ông tuyên bố sẽ từ chức nếu số người nói “không” với dự thảo Hiến pháp mới vượt qua 54%, tỷ lệ phiếu mà ông nhận được trong cuộc bầu cử tổng thống tháng 12-2005.

Theo các nhà phân tích, khả năng dự thảo Hiến pháp mới được cử tri Bolivia thông qua là rất lớn. Vì thế, phe đối lập cùng tỉnh trưởng 4 tỉnh giàu dầu mỏ gần đây phát động biểu tình phản đối rầm rộ và đơn phương tuyên bố tự trị. Trong 4 tỉnh giàu có nhất chiếm 67% GDP và 1/3 dân số cả nước, Santa Cruz vừa chính thức công bố dự thảo quy chế tự trị và dự kiến sẽ tổ chức lấy ý kiến người dân trong tỉnh về vấn đề này.

Các cuộc biểu tình phản đối cũng như ủng hộ dự thảo Hiến pháp mới vừa qua tại Bolivia diễn ra trong hòa bình. Tuy nhiên, người ta lo ngại nếu Tổng thống Morales không có biện pháp làm thỏa mãn lợi ích của tất cả các đối tượng thì nguy cơ bùng nổ xung đột tại quốc gia nhỏ bé vùng Andes này là điều khó tránh khỏi. Trong tình thế đó, Tổng thống Morales vừa yêu cầu đại sứ Mỹ tại La Paz, Philip Goldberg “ngưng can thiệp” vào vấn đề chính trị nội bộ của Bolivia. Ông Morales cũng tố cáo Cơ quan viện trợ phát triển quốc tế Mỹ (USAID) đang hỗ trợ tài chính cho phe đối lập nhằm chống phá sự ổn định của Bolivia.

V.P (Tổng hợp từ AFP, AP, Prensa Latina, FT)