14/10/2025 - 07:40

Axít amin giúp “trẻ hóa” đường ruột 

Các nhà khoa học tại Viện Công nghệ Massachusetts (MIT) của Mỹ phát hiện tiêu thụ thực phẩm giàu axít amin cysteine ​giúp phục hồi và trẻ hóa ruột non. Khám phá này có thể mở ra phương pháp mới giúp khôi phục mô bị tổn thương ở bệnh nhân điều trị ung thư bằng phương pháp xạ trị hoặc hóa trị.

Cysteine ​​được tìm thấy trong nhiều loại thực phẩm giàu đạm. Ảnh: New Atlas

Trước đây, đã có nhiều nghiên cứu chỉ ra tác động rõ ràng của chế độ ăn uống với sức khỏe, chẳng hạn như ăn ít calo có thể giúp tăng tuổi thọ ở nhiều loài. Dựa trên nền tảng này, tác giả Omer Yilmaz cho biết ông và các đồng sự vài năm qua đã tiến hành xem xét cách chế độ ăn ảnh hưởng tới quá trình tái tạo tế bào gốc.

Họ nhận thấy các chế độ ăn, từ nhiều chất béo hay nhịn ăn thời gian ngắn, đều có thể thúc đẩy hoạt động của tế bào gốc thông qua cơ chế riêng biệt. Thậm chí, nghiên cứu mới còn lần đầu tiên xác định cụ thể chất dinh dưỡng có khả năng kích hoạt con đường truyền tín hiệu miễn dịch, cho phép tế bào gốc tạo ra mô ruột mới.

Vai trò của cysteine ​​trong hoạt hóa miễn dịch

Trong nghiên cứu, các nhà khoa học đã nuôi chuột thí nghiệm bằng chế độ ăn giàu 1 trong 20 nhóm axít amin khác nhau. Khi đo lường mức độ ảnh hưởng, họ phát hiện cysteine ​​có tác động rõ rệt nhất đến tế bào gốc và tế bào tiền thân (tế bào chưa trưởng thành, có khả năng phân chia và biệt hóa thành tế bào ruột).

Nghiên cứu sâu hơn, họ thấy rằng cysteine giúp khởi động quá trình sinh hóa dẫn đến kích hoạt quần thể tế bào miễn dịch T sát thủ (CD8). Tức là, khi tế bào niêm mạc ruột hấp thụ cysteine ​​từ thức ăn, chúng chuyển hóa nó thành hợp chất CoA cần thiết cho hoạt động của enzyme và giải phóng vào niêm mạc ruột. Tại đó, tế bào T CD8 vốn tập trung bên trong bắt đầu hấp thụ, kích thích CoA tăng sinh và sản xuất prôtêin cytokine IL-22 vốn quan trọng trong việc điều hòa quá trình tái tạo tế bào gốc ruột. Một khi được kích hoạt, các tế bào T giải phóng IL-22 giờ đây đã sẵn sàng để chống lại bất kỳ loại tổn thương nào xảy ra ở niêm mạc ruột.

Quá trình kích thích tế bào T CD8 chủ yếu diễn ra ở ruột non, điều này có thể do hầu hết đạm trong cơ thể đều được ruột non hấp thụ. Ở nghiên cứu này, các chuyên gia đã chứng minh quá trình tái tạo nhờ chế độ ăn giàu cysteine ​​có thể giúp phục hồi tổn thương niêm mạc ruột do bức xạ. Ngoài ra, trong một nghiên cứu khác, chế độ ăn giàu cysteine cũng có tác dụng tương tự đối với bệnh nhân điều trị ung thư đại tràng và ung thư tuyến tụy bằng 5-fluorouracil, loại thuốc gây tổn thương niêm mạc ruột ở người.

Hiện nghiên cứu chỉ mới thực hiện trên chuột, nhưng nếu kết quả tương tự được ghi nhận ở người, việc tăng cường hấp thụ cysteine ​​thông qua chế độ ăn uống hoặc thực phẩm bổ sung có thể là giải pháp tiềm năng đẩy nhanh quá trình chữa lành mô. Được biết, cysteine tìm thấy trong nhiều loại thực phẩm giàu đạm như thịt nạc, các sản phẩm từ sữa, cây họ đậu và các loại hạt. 
Trước đó, cysteine được chứng minh có tác dụng chống ôxy hóa và qua nghiên cứu mới, các chuyên gia đang phân tích xem liệu nó có thể giúp những loại tế bào gốc khác tái tạo mô mới hay không. Chẳng hạn trong một nghiên cứu đang được tiến hành, các nhà khoa học đã xem xét khả năng kích thích tái tạo nang tóc của loại axít amin này.

MAI QUYÊN (Theo Scitechdaily)

 

Chia sẻ bài viết