21/02/2017 - 20:10

“Bộ khung” mới cho các xã nông thôn mới

Qua hơn 6 năm triển khai thực hiện Bộ tiêu chí quốc gia về nông thôn mới cho thấy một số tiêu chí chưa hoàn toàn phù hợp với thực tiễn mang tính đặc thù của mỗi vùng miền. Vì vậy, Chính phủ đã kịp thời Ban hành Bộ tiêu chí về xã nông thôn mới giai đoạn 2016-2020. Từ bộ tiêu chí này, TP Cần Thơ vừa ban hành Bộ Tiêu chí TP Cần Thơ về xã nông thôn mới giai đoạn 2016-2020 trên cơ sở sửa đổi, bổ sung phù hợp với tình hình thực tế tại địa phương.

Phù hợp với từng địa phương

Bộ Tiêu chí TP Cần Thơ về xã nông thôn mới giai đoạn 2016-2020 gồm 19 tiêu chí, được chia làm 5 nhóm: Quy hoạch; hạ tầng kinh tế-xã hội; kinh tế và tổ chức sản xuất; văn hóa-xã hội-môi trường; hệ thống chính trị. Trong đó, nhóm quy hoạch có tiêu chí về quy hoạch. Nhóm hạ tầng kinh tế-xã hội gồm tiêu chí về giao thông, thủy lợi, điện, trường học, cơ sở vật chất văn hóa... Nhóm tiêu chí kinh tế và tổ chức sản xuất có các tiêu chí về: thu nhập, hộ nghèo, lao động có việc làm... Nhóm tiêu chí văn hóa-xã hội-môi trường gồm tiêu chí giáo dục và đào tạo, y tế, văn hóa... Nhóm hệ thống chính trị có 2 tiêu chí về hệ thống chính trị và tiếp cận pháp luật, quốc phòng và an ninh.

      Khi đời sống khấm khá, người dân có điều kiện đóng góp nhiều hơn cho XDNTM. Trong ảnh: Mô hình nuôi cá thát lát cườm ở xã Trường Xuân, huyện Thới Lai.

Ở mỗi tiêu chí, TP quy định chi tiết các tiêu chuẩn phù hợp với điều kiện tự nhiên, kinh tế-xã hội; thích ứng với tình hình biến đổi khí hậu tại địa phương. Đơn cử như tiêu chí về thu nhập ≥ 50 triệu đồng/người/năm cao hơn so với chỉ tiêu chung (≥ 45 triệu đồng/người/năm); tỷ lệ hộ nghèo đa chiều giai đoạn 2016-2020 là ≤ 4%, thấp hơn chỉ tiêu chung (≤ 6%). Tiêu chí Cơ sở hạ tầng thương mại nông thôn được TP Cần Thơ thay đổi thành "xã đạt 1 trong 3 loại hình sau: chợ đạt chuẩn theo quy định, siêu thị trong quy hoạch, cửa hàng tiện lợi". Chỉ tiêu thành phần "Mai táng phù hợp với quy định và theo quy hoạch" sửa đổi lại "Mai táng phù hợp với quy định truyền thống văn minh, văn hóa của địa phương hoặc theo quy hoạch"... Một số tiêu chí như: thông tin và truyền thông, điện, quy hoạch, lao động có việc làm... được giữ nguyên so với chỉ tiêu chung của cả nước.

Như vậy, so với Bộ Tiêu chí TP Cần Thơ về nông thôn mới trước đây (20 tiêu chí), Bộ Tiêu chí TP Cần Thơ về xã nông thôn mới giai đoạn 2016-2020 đã giảm 1 tiêu chí. Theo đó, tiêu chí số 20 về cung ứng dịch vụ công được sáp nhập với tiêu chí số 8 về thông tin và truyền thông. Mặt khác, Bộ tiêu chí mới cũng bám sát Nghị quyết số 26-NQ/TW của Hội nghị Trung ương 7 khóa X "Về nông nghiệp, nông dân, nông thôn". Trong đó, xác định thành tố cơ bản của nông thôn mới là ở cấp xã và đặt ra 5 mục tiêu xây dựng nông thôn mới (XDNTM): Đời sống vật chất, tinh thần của người dân nông thôn được nâng cao; phát triển nông nghiệp, nông thôn theo quy hoạch có hệ thống hạ tầng đồng bộ và đáp ứng yêu cầu phát triển lâu dài; môi trường xanh, sạch, đẹp; bảo tồn phát huy được bản sắc văn hóa các vùng miền; hệ thống chính trị vững chắc.

Tiếp tục hoàn thiện

Bộ Tiêu chí TP Cần Thơ về xã nông thôn mới giai đoạn 2016-2020 ban hành là "bộ khung" để các huyện, xã XDNTM của thành phố xây dựng nội dung, kế hoạch thực hiện trong thời gian tới. Tuy nhiên, đi sâu vào chất lượng, các chỉ tiêu thành phần trong mỗi tiêu chí có yêu cầu cao hơn cũng là áp lực lớn cho nhiều địa phương. Đơn cử như chỉ tiêu thu nhập phải đạt ≥ 50 triệu đồng/người/năm vào năm 2020 và tỷ lệ hộ nghèo từ quý IV năm 2016 phải đạt ≤ 4% gây khó khăn trong việc thẩm định xã đạt chuẩn nông thôn mới theo kế hoạch.

Ông Nguyễn Quang Nghị, Bí thư huyện ủy Phong Điền, Thành ủy viên trực tiếp chỉ đạo xã Trường Long, chia sẻ: "Mặc dù được công nhận là huyện nông thôn mới, song việc nâng chất các tiêu chí đúng chuẩn được các xã tập trung quyết liệt. Để duy trì và nâng cao tỷ lệ người tham gia bảo hiểm y tế, huyện tiến hành điều tra, thống kê số liệu chính xác để có hướng vận động phù hợp. Tiêu chí thu nhập cũng vậy. Hiện thu nhập bình quân đầu người của huyện là 38 triệu đồng/người/năm, nếu không có kế hoạch tổ chức lại sản xuất phù hợp thì khó có thể nâng lên 50 triệu đồng/người/năm được".

Theo ông Nguyễn Ngọc Hè, Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn TP Cần Thơ, phát triển sản xuất gắn với tái cơ cấu ngành nông nghiệp từ đó nâng cao thu nhập cho người dân được thành phố xác định là khâu then chốt trong hoàn thành các tiêu chí về nông thôn mới. Bởi khi đời sống khấm khá, người dân mới có điều kiện chung tay cùng Nhà nước thực hiện các tiêu chí về giao thông, thủy lợi, thu nhập, hình thức tổ chức sản xuất, y tế... Năm 2017, thành phố khuyến khích phát triển các loại hình kinh tế hợp tác với quy mô lớn, tập trung và ứng dụng những tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất. Đồng thời, tiếp tục triển khai thực hiện các Đề án, dự án, quy hoạch, kế hoạch nhằm chuyển dịch cơ cấu cây trồng, vật nuôi, nâng cao hiệu quả sản xuất và thu nhập cho nông dân.

Bà Hoàng Kim Cương, nguyên Chánh văn phòng điều phối XDNTM TP Cần Thơ cho rằng, thành phố cần hỗ trợ tháo gỡ các vướng mắc do cơ chế chính sách trong việc thực hiện các tiêu chí. Chẳng hạn, tỷ lệ người dân mua bảo hiểm y tế là một tiêu chí không ổn định, rất khó để xét đạt chỉ tiêu này tại các tháng trong năm do tùy thuộc vào thời điểm mua và thời hạn sử dụng thẻ của người dân. Vì vậy, đề xuất nâng chất trạm y tế và bảo đảm đáp ứng được nhu cầu chăm sóc bảo vệ sức khỏe nhân dân theo quy định ngành y tế...

Theo ông Đào Anh Dũng, Phó Chủ tịch UBND TP Cần Thơ, căn cứ vào Bộ tiêu chí về xã nông thôn mới giai đoạn 2016-2020, Ban chỉ đạo thành phố xây dựng nội dung Chương trình mục tiêu quốc gia về XDNTM TP Cần Thơ; kiểm tra, đánh giá, công nhận xã, huyện, thành phố đạt chuẩn nông thôn mới. Đồng thời, chỉ đạo xây dựng thí điểm mô hình nông thôn mới trong thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa. Quá trình thực hiện, Bộ Tiêu chí này sẽ từng bước được hoàn thiện và điều chỉnh phù hợp với điều kiện kinh tế-xã hội TP Cần Thơ theo từng thời kỳ. Vấn đề còn lại là sự quyết tâm, nỗ lực của mỗi địa phương trong việc hoàn thành bộ tiêu chí mới này.

Bài, ảnh: MỸ THANH

Chia sẻ bài viết