Nhân kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam (21/6/1925-21/6/2025), NXB Chính trị quốc gia Sự thật phối hợp với Bảo tàng Báo chí Việt Nam tổ chức biên soạn, xuất bản cuốn sách "100 chuyện nghề". 100 câu chuyện của các nhà báo Việt Nam và quốc tế được kể trong sách như nhóm thêm "ngọn lửa" để các nhà báo hôm nay soi sáng, gắn bó với nghề.

Ảnh: ajc.edu.vn

Những câu chuyện trong sách thêm lần nữa vinh danh truyền thống báo chí cách mạng Việt Nam đáng tự hào. Đó là những câu chuyện nghề báo tiêu biểu, mang tính biểu tượng. Tiêu biểu nhất là bài viết "Từ viên gạch hồng đến ngôi nhà báo chí cách mạng", phác họa lại hành trình đặt nền móng cho nền báo chí cách mạng Việt Nam với tờ báo Thanh Niên của lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc. Và còn có câu chuyện của nhiều nhà báo nổi tiếng Trường Chinh, Xuân Thủy, Hà Đăng,

Hữu Thọ…

Như trong câu chuyện "Người trực tiếp đưa "Những việc cần làm ngay" đến báo Đảng" về nhà báo Hữu Thọ, kể rằng: Chiều chủ nhật, 24-5-1987, một "người đứng tuổi" đích thân đến Báo Nhân Dân gửi bài cho đồng chí thường trực, đúng ngay ca trực của nhà báo Hữu Thọ, lúc đó là Ủy viên Ban Biên tập. Thư không ghi dấu hỏa tốc, nhưng đề "Văn phòng Trung ương Đảng" nên nhà báo Hữu Thọ mở ngay. Trong đó là bài báo viết tay, tựa đề "Những việc cần làm ngay", kèm lá thư tay. Lúc bấy giờ, nhà báo Hữu Thọ mới biết "người đứng tuổi" ấy chính là Tổng Bí thư Nguyễn Văn Linh. Liên tiếp những ngày sau đó, từ 25 đến 30-5, có tới 5 bài báo mang tiêu đề "Những việc cần làm ngay" của tác giả N.V.L được đăng tải. Chuyên mục "Những việc cần làm ngay" trên Báo Nhân Dân nổi tiếng, được dư luận rất quan tâm. Sách còn giới thiệu bức thư tay của Tổng Bí thư Nguyễn Văn Linh, có đoạn: "Từ nay trở đi, tôi sẽ gửi đăng những bài ngắn, dưới đề mục "Những việc cần làm ngay". Rất mong các đ.c (đồng chí - PV) thấy được thì cho đăng. Cần sửa gì về nội dung hoặc cách viết, các đ.c cứ sửa. Tôi sẽ cố gắng viết đều, trừ phi bận công việc quá, hay phải đi xa".

Hay trong câu chuyện "Là người Cộng sản thì suốt đời phải học tập", phác họa chân dung nhà báo, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, mẫn cán, tận tụy với công việc và đặc biệt là tinh thần say sưa học tập, học tập suốt đời, trong khoảng thời gian công tác tại Tạp chí Cộng sản. Còn là bài viết "Để mỗi nhà báo thực sự là thư ký của thời đại" của nhà báo Hà Đăng, giúp độc giả, nhất là người làm báo hôm nay có thêm nhiều gợi ý suy ngẫm về vai trò định hướng xã hội của báo chí. Độc giả cũng biết thêm về sự ra đời cụm từ nổi tiếng "Mắt sáng, lòng trong, bút sắc" của nhà báo Hữu Thọ, như một châm ngôn, kim chỉ nam cho người làm báo. Nhà báo, nghệ sĩ nhiếp ảnh Chu Chí Thành, nguyên Chủ tịch Hội Nghệ sĩ nhiếp ảnh Việt Nam, nguyên Trưởng Ban biên tập Ảnh - Thông tấn xã Việt Nam kể "Câu chuyện sau bức ảnh hai người lính" của ông, qua đó minh chứng sống động cho sức mạnh hòa giải bằng hình ảnh qua nhãn quan của một nhà báo thời chiến.

Sách còn kể nhiều câu chuyện về các nhà báo quốc tế tác nghiệp ở Việt Nam, ủng hộ cuộc kháng chiến chính nghĩa chống ngoại xâm của nhân dân Việt Nam. Đơn cử là câu chuyện nhà báo Wilfred Burchett (1922-1983), năm 1954, ông từng gặp Chủ tịch Hồ Chí Minh ở chiến khu Việt Bắc và kịp thời đưa tin về chiến thắng Điện Biên Phủ.

"100 chuyện nghề" còn kể về hành trình xây dựng Báo Nhân Dân, quá trình hình thành tờ Tin tức (TTXVN), rồi tờ Sài Gòn Giải Phóng… Với các loại hình phát thanh, truyền hình, phim tài liệu… sách cũng dành nhiều dung lượng để kể các câu chuyện thú vị. Qua đó, góp phần vẽ nên một bức tranh báo chí cách mạng toàn diện và sống động.

"100 chuyện nghề" mang đến nhiều tư liệu quý, nhiều chuyện nghề hay, đặc biệt là giúp thế hệ người làm báo hôm nay học hỏi được nhiều điều từ những nhà báo tiền bối. Những trang sách truyền lửa tình yêu nghề báo!

ĐĂNG HUỲNH