Những ngày qua giới cầm quyền Mỹ đối mặt với cáo buộc tiến hành các hoạt động do thám bất hợp pháp tại nhiều nước Bắc Âu. Lãnh đạo các nước Iceland, Na Uy, Đan Mạch, Thụy Điển và Phần Lan đã tuyên bố mở cuộc điều tra về hoạt động gián điệp của các đại sứ quán Mỹ trên lãnh thổ của họ.

Mặc dù các nhà ngoại giao Mỹ nói rằng Washington “không có gì che giấu” trong các hoạt động theo dõi những người mà họ cho là “các nghi can cực đoan có thể gây nguy hiểm cho các đại sứ quán Mỹ”, nhưng lập luận đó vẫn không thể xoa dịu được làn sóng chỉ trích của dư luận khu vực này.

Người đứng đầu cơ quan an ninh Thủ đô Stockholm (Thụy Điển) tuyên bố hành động do thám của Washington (được thực hiện từ năm 2000) đã vi phạm chuẩn mực quốc tế và trái với luật pháp của nước này. Chính quyền Na Uy thậm chí đã mời đại diện ngoại giao của Mỹ tại Oslo đến để yêu cầu giải trình thông tin cho rằng ít nhất 15 công dân nước này bị tình báo Mỹ chụp hình, thu thập thông tin cá nhân rồi gởi về Washington.

Trong khi đó, dù các quan chức sứ quán Mỹ tại Thủ đô Reykjavik đã phủ nhận hoạt động gián điệp, Bộ Tư pháp Iceland vẫn yêu cầu giám đốc cảnh sát quốc gia tiến hành một cuộc điều tra để tìm ra sự thật. Bộ Tư pháp Iceland cho hay bộ này phải hành động trước những tiết lộ rằng “các đại sứ quán Mỹ đã thực hiện việc giám sát bên trong các quốc gia mà không được sự cho phép của chính quyền sở tại”.

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Philip J. Crowley bao biện rằng Washington đang thực hiện chương trình do thám trên khắp thế giới như là “một sứ mạng an ninh” nhằm chống lại những kẻ âm mưu tấn công các biểu tượng quyền lực của Mỹ ở hải ngoại, nhưng dư luận khu vực Bắc Âu cho rằng người Mỹ không thể muốn làm gì thì làm, bất kể luật pháp của một nước có chủ quyền.

Ai cũng biết Na Uy, Đan Mạch và Iceland là thành viên Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) nên được coi là đồng minh gần gũi của Mỹ. Phần Lan và Thụy Điển tuy không phải là thành viên NATO, nhưng hợp tác chặt chẽ với Mỹ.

Báo Pravda của Nga mỉa mai hành động do thám của Mỹ, cho rằng sẽ chẳng có gì ngạc nhiên nếu hành động đó bị phát hiện ở Nga, Trung Quốc, Iran, Syrie hay Venezuela, còn đằng này họ lại nhắm vào cả những quốc gia vốn là đồng minh hay có mối quan hệ thân thiết với họ.

PHÚC GIA AN
(Theo Daily Mail và Pravda)