Sau Các Tiểu vương quốc Arab Thống nhất (UAE), Vương quốc Bahrain sẽ thiết lập quan hệ ngoại giao đầy đủ với Israel với sự trung gian của Tổng thống Mỹ Donald Trump. Theo kế hoạch, ngày 15-9 tới, Thống Trump sẽ chủ trì lễ ký kết thỏa thuận bình thường hóa quan hệ Israel-UAE tại Nhà Trắng. Nhân sự kiện lịch sử này, Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu và Ngoại trưởng Bahrain Abdullatif Al Zayani sẽ ký “Tuyên bố Hòa bình lịch sử”.
Như vậy, Bahrain sẽ là quốc gia Arab thứ 4 công nhận Nhà nước Do Thái sau 72 năm độc lập, đồng thời là quốc gia Arab thứ 2 thiết lập quan hệ ngoại giao đầy đủ với Tel Aviv trong vòng chưa đầy 30 ngày qua. Jordan đã ký hiệp ước hòa bình với Israel năm 1994, tức cách đây 26 năm, trong khi Ai Cập công nhận Israel năm 1979. Vì thế, Thủ tướng Netanyahu khen ngợi thành quả trung gian hòa bình ấn tượng của Tổng thống Trump: “Chúng tôi đã mất 26 năm giữa thỏa thuận hòa bình thứ 2 và thứ 3, nhưng chỉ có 29 ngày (tính từ hôm 13-8) giữa thỏa thuận thứ 3 và thứ 4, thậm chí sẽ còn nữa”. Oman và Sudan được cho sẽ sớm tiếp bước UAE và Bahrain thông báo công nhận Israel.
Thật ra, Bahrain được cho có quan hệ không chính thức với Israel từ những năm 1990, bởi vương quốc này chưa từng đối đầu quân sự với Tel Aviv như nhiều nước Arab khác, đồng thời là nơi đóng quân của Hạm đội 5 thuộc Hải quân Mỹ. Đảo quốc tí hon này không có chung đường biên giới với Israel, nằm ngoài khơi vùng biển Saudi Arabia và cách Iran chỉ khoảng 60km. Bahrain là quốc gia có đa số người Hồi giáo dòng Shiite sinh sống nhưng nằm dưới quyền lãnh đạo của người Hồi giáo dòng Sunni thiểu số. Đây là lý do Bahrain lo ngại tầm ảnh hưởng của Iran và nỗ lực tham gia liên minh chống Tehran do Mỹ chi phối. Bahrain từng nằm trong số các quốc gia bùng nổ làn sóng biểu tình của phong trào Mùa xuân Arab từ năm 2011 và nhờ được sự bảo trợ an ninh của Saudi Arabia mới giữ vững chế độ.
Chính quyền Mỹ dưới thời Tổng thống Barack Obama từng cấm bán vũ khí cho Bahrain với cáo buộc vi phạm nhân quyền nhưng được chính quyền Trump hủy bỏ. Nếu ký thỏa thuận hòa bình với Israel thì Bahrain chắc chắn được ưu tiên mua sắm vũ khí hiện đại của Mỹ, như Mỹ đang xem xét bán chiến đấu cơ tàng hình F-35 tiên tiến nhất cho UAE trong thỏa thuận bình thường hóa quan hệ với Tel Aviv.
Theo giới phân tích, các thỏa thuận hòa bình mới giữa Israel và thế giới Arab do Mỹ làm trung gian có sự hậu thuẫn ngầm của Saudi Arabia. Các thỏa thuận này trước hết giúp Tổng thống Trump thu hút cử tri gốc Do Thái và đặc biệt là những người Tin Lành ủng hộ Israel. Mặt khác, Mỹ cũng cần thêm những con cờ để bảo vệ Israel trước tầm ảnh hưởng khu vực đang tăng lên của các thế lực phi Arab như Iran, Thổ Nhĩ Kỳ và Nga.
ĐỨC TRUNG
