Thủ tướng Ôn Gia Bảo (trái) và Thái tử Nayef bin Abdel-Aziz tại cuộc gặp ở Riyadh ngày 14-1. Ảnh: AP

Hãng tin Anh Reuters hôm qua cho biết, trong cuộc hội đàm với Thái tử Nayef bin Abdel-Aziz ngày 14-1, Thủ tướng Ôn Gia Bảo đã bày tỏ mong muốn các công ty lớn của Trung Quốc sẽ tham gia nhiều hơn vào việc xây dựng đường ray xe lửa, bến cảng, điện năng, viễn thông và kết cấu hạ tầng quan trọng khác ở Arabie Séoudite. Trong đó, ông Ôn thúc giục Arabie Séoudite mở rộng cửa đầu tư vào lĩnh vực dầu khí cho các doanh nghiệp Trung Quốc (Arabie Séoudite đứng đầu thế giới về trữ lượng dầu với khoảng 265 tỉ thùng). Đáp lại, Thái tử Nayef tuyên bố Riyadh sẵn sàng tăng cường hợp tác với các công ty Trung Quốc trên lĩnh vực năng lượng và cơ sở hạ tầng. Cũng trong ngày 14-1, tập đoàn dầu mỏ quốc gia Aramco của Arabie Séoudite đã chính thức ký thỏa thuận thành lập liên doanh xây dựng nhà máy lọc dầu có công suất 400.000 thùng/ngày với tập đoàn dầu mỏ Sinopec của Trung Quốc. Tổng lượng dầu xuất khẩu của Arabie Séoudite hiện nay là hơn 10 triệu thùng/ngày và nước này tuyên bố có thể nâng công suất lên 12,5 triệu thùng/ngày nếu các nước ngưng nhập khẩu dầu từ Iran.

Hãng thông tấn vùng Vịnh cho biết Arabie Séoudite đã vượt qua Iran trở thành nhà cung cấp dầu thô lớn nhất cho Trung Quốc, đồng thời Trung Quốc đang vượt qua Mỹ trở thành khách hàng mua dầu lớn nhất của Arabie Séoudite. Trong 11 tháng đầu năm 2011, Trung Quốc đã nhập khẩu từ Arabie Séoudite 45,5 triệu tấn dầu thô, tăng 12,9% so với cùng kỳ năm 2010. Tổng giá trị thương mại giữa hai nước trong giai đoạn này đạt hơn 58 tỉ USD, tăng tới 50% so với năm trước đó.

Tiếp theo Arabie Séoudite, Thủ tướng Ôn Gia Bảo sẽ tới thăm UAE vào hôm nay (16-1) và tham dự Hội nghị thượng đỉnh năng lượng tương lai của thế giới được tổ chức tại Dubai từ ngày 16-19/1. Hiện chưa có số liệu cụ thể về lượng dầu mua bán giữa Trung Quốc và UAE, nhưng UAE cũng là một trong những cường quốc xuất khẩu dầu khí. Kim ngạch thương mại giữa hai bên trong 11 tháng đầu năm 2011 đạt gần 32 tỉ USD.

Sau UAE, Thủ tướng Ôn Gia Bảo sẽ qua Qatar vào ngày 19-1. Qatar đang nỗ lực tìm kiếm một vai trò lớn hơn trong khu vực và là quốc gia A-rập đầu tiên kêu gọi can thiệp quân sự vào Syrie, đồng minh của Iran. Qatar hiện là nhà cung cấp khí thiên nhiên hóa lỏng lớn nhất cho Trung Quốc.

Chuyến thăm vùng Vịnh của Thủ tướng Ôn Gia Bảo diễn ra trong bối cảnh Trung Quốc đang chịu sức ép từ Mỹ phải ngưng hoặc ít nhất cắt giảm lượng dầu nhập khẩu từ Iran. Một công ty năng lượng Trung Quốc đã bị Washington phạt vì giao dịch với Tehran. Mặc dù có ý kiến cho rằng Trung Quốc đã cắt giảm mạnh hợp đồng nhập khẩu dầu mỏ của Iran trong tháng 1 và 2-2012 nhằm tìm cách “ép giá” trước lệnh cấm vận của phương Tây, nhưng tờ Thời báo New York của Mỹ tin rằng chính quyền Bắc Kinh đang nhìn thấy mối quan hệ chiến lược không chắc chắn với Tehran. Còn nhớ hồi năm ngoái, Trung Quốc đã nhanh chóng thay đổi lập trường trước Libye để tạo điều kiện cho phương Tây mở chiến dịch quân sự khó tránh khỏi nhằm lật đổ chính quyền Muammar Gadhafi.

ĐỨC TRUNG (Tổng hợp)