Hôm 30-11, các chuyên gia pháp lý và đạo đức cho rằng ông Donald Trump vẫn sẽ đối mặt với những xung đột lợi ích nghiêm trọng chưa từng có khi làm tổng thống Mỹ nếu chỉ đơn thuần từ bỏ việc quản lý các hoạt động kinh doanh.
Trước đó cùng ngày, tổng thống đắc cử 70 tuổi đã thông báo trên trang Twitter cá nhân rằng vào ngày 15-12 tới ông sẽ công bố các kế hoạch về việc "gác lại hoàn toàn các hoạt động kinh doanh" của ông trước ngày nhậm chức 20-1.
Theo Donald Trump, "điều quan trọng thấy rõ" là ông tránh các xung đột lợi ích, mặc dù quy định về xung đột lợi ích không áp dụng đối với tổng thống. Nhà tài phiệt có khối tài sản 3,7 tỉ USD này được cho là chủ tịch, người được ủy thác, giám đốc và cổ đông của hơn 530 thực thể, bao gồm khách sạn, khu nghỉ dưỡng, chung cư cao tầng và sân golf tại nhiều quốc gia. Trước đây, ông Trump từng cho rằng ông sẽ từng ngày chuyển giao việc kinh doanh cho 3 người con là Ivanka, Donald Jr và Eric.
Tuy ông Trump không nói rõ các kế hoạch từ bỏ công việc kinh doanh, nhưng nhiều chuyên gia đã lên tiếng. Các nhà hoạt động chống tham nhũng và cựu luật sư cố vấn của Nhà Trắng cho rằng tuyên bố trên của ông Trump chỉ là "nỗ lực cá nhân ít ỏi" nhằm tránh để các lợi ích tài chính cá nhân dính dáng đến các trách nhiệm công của một tổng thống.
Theo các chuyên gia pháp lý, bao gồm Richard Painter- luật sư từng cố vấn cho cựu Tổng thống George W. Bush, ông Trump có nhiều lựa chọn để tự tách khỏi đế chế kinh doanh khi nhậm chức tổng thống Mỹ, nhưng cách duy nhất để tránh hoàn toàn các xung đột lợi ích là ông bán các tài sản ở nước ngoài. Ông Painter cho rằng ông Trump có thể vi phạm Hiến pháp Mỹ nếu vẫn giữ quyền sở hữu hệ thống các công ty.
Norman Eisen, cựu cố vấn đạo đức cho tổng thống đương nhiệm Barack Obama, cho rằng để tránh xung đột, ông Trump nên quay lưng với việc sở hữu các công ty thông qua một quỹ ủy thác (blind trust) hoặc tương đương.
Tuy nhiên theo các chuyên gia pháp lý, quỹ ủy thác chỉ hiệu quả nếu chủ sở hữu tài sản không biết người được ủy thác đã đầu tư tiền vào đây như thế nào. Ở đây, phần lớn tiền mặt của ông Trump "kẹt lại thấy rõ", ngoại trừ các tài sản không thể đổi sang tiền mặt như khách sạn sang trọng và các tài sản mang tên Trump, nên ông vẫn biết các tài sản này ngay khi giao nó cho ai đó quản lý hàng ngày.
Theo hãng tin Anh Reuters, có những lo ngại về việc các con của Donald Trump (hiện là cố vấn chính trị cho ông cũng như là giám đốc điều hành tại Trump Organization) khó "làm mờ" các mối liên quan giữa Nhà Trắng và Tháp Trump. Ông Painter cho rằng các con của ông Trump cũng nên từ bỏ các mối liên hệ với hoạt động kinh doanh của Trump Organization, vốn là "chiếc ô" của hàng trăm hoạt động đầu tư ở bất động sản, thương hiệu và các hợp đồng khác.
THANH BÌNH (Theo Reuters, Guardian)
