Trong chuyến thăm Trung Quốc 5 ngày bắt đầu từ hôm 16-8, Phó Tổng thống Mỹ Joe Biden đã có cuộc hội đàm với Tổng bí thư, Chủ tịch nước Hồ Cẩm Đào và Thủ tướng Ôn Gia Bảo tại Thủ đô Bắc Kinh, trước khi đến tỉnh Tứ Xuyên (Tây Nam Trung Quốc) thăm một số địa phương và sau đó có cuộc gặp với Phó Chủ tịch nước Tập Cận Bình. Theo báo chí phương Tây, chuyến công du Trung Quốc đầu tiên của ông Joe Biden trên cương vị Phó Tổng thống Mỹ mang nhiều trọng trách và cung bậc cảm xúc khác nhau, khi thì trấn an, lúc phải phê phán và cả thăm dò.

Nhiệm vụ trước hết của ông Biden là trấn an các nhà lãnh đạo Trung Quốc về nền kinh tế và tiền tệ nước Mỹ khi mà Bắc Kinh là chủ nợ lớn nhất đang nắm giữ 1.166 tỉ USD trái phiếu chính phủ Mỹ tính đến tháng 6-2011. Trung Quốc lên tiếng chỉ trích Mỹ là “con nghiện quá phụ thuộc vào nợ nước ngoài” khiến đồng USD liên tục mất giá làm thiệt hại đến “núi” dự trữ ngoại hối gần 3.200 tỉ USD của Trung Quốc. Chuyện Mỹ bán vũ khí cho Đài Loan và việc mới đây Tổng thống Barack Obama tiếp nhà sư có tư tưởng ly khai ở Tây Tạng Đạt Lai Lạt Ma cũng là những vấn đề mà ông Joe Biden phải giải trình trong các cuộc gặp với giới chức Trung Quốc nhằm xoa dịu những căng thẳng trong mối quan hệ giữa hai nước.

Tuy nhiên, theo hãng tin Mỹ Bloomberg, việc trấn an đồng thời với phê phán có chủ đích sẽ phát huy tác động tích cực hơn trong quan hệ của Mỹ với Trung Quốc. Bloomberg cho rằng Nhà Trắng có lý do chỉ trích chính sách ghìm giá đồng nhân dân tệ ở mức thấp của Trung Quốc khi mà Bắc Kinh đã đạt mức thặng dư thương mại cao, dự trữ ngoại hối khổng lồ. Ông Biden cho rằng đã đến lúc Trung Quốc cần tập trung khai thác thị trường nội địa đông người tiêu dùng nhất thế giới của mình, thay vì nhắm vào kênh xuất khẩu hàng hóa giá rẻ số lượng lớn. Rồi các vấn đề nhân quyền, minh bạch quân sự, tự do hàng hải và tham vọng của Trung Quốc trên Biển Đông cũng có thể được Phó Tổng thống Mỹ đề cập tới.

Cuối cùng, ông Biden có dịp “tiếp cận” và “thăm dò” Phó Chủ tịch nước Tập Cận Bình, người mà Mỹ tin rằng sẽ kế vị ông Hồ Cẩm Đào, vốn sẽ kết thúc nhiệm kỳ Tổng bí thư Đảng Cộng sản Trung Quốc vào năm tới và nhiệm kỳ Chủ tịch nước vào năm 2013. Mặc dù nổi tiếng tại Trung Quốc, nhưng nhà lãnh đạo 58 tuổi này vẫn là nhân vật “còn nhiều bí ẩn” trong mắt giới cầm quyền Mỹ.

PHÚC KIẾN (Tổng hợp)