Trong khuôn khổ Hội nghị Ngoại trưởng ASEAN lần thứ 47 và các hội nghị liên quan vừa kết thúc vào hôm qua tại Thủ đô Nay Pyi Taw của Myanmar, hai ngoại trưởng Trung Quốc và Philippines đã có màn đấu khẩu xung quanh "Kế hoạch 3 hành động" của Manila nhằm làm giảm căng thẳng trên Biển Đông.

Trong cuộc họp báo sau khi gặp gỡ những người đồng cấp ASEAN hôm 9-8, Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị đã chỉ trích "Kế hoạch 3 hành động" của Manila, cho rằng nó làm "gián đoạn" các cuộc đàm phán đang diễn ra nhằm tìm giải pháp cho các cuộc tranh chấp, cũng như "tổn hại lợi ích chung" của Trung Quốc và các nước láng giềng Đông Nam Á. "Trung Quốc sẵn sàng lắng nghe những đề xuất thiện chí về Biển Đông từ mọi phía. Nhưng những đề xuất này nên khách quan, công bằng và xây dựng, chứ không phải gây thêm rắc rối hoặc vì những động cơ mờ ám"- ông Vương tuyên bố.

Theo kế hoạch 3 bước của Philippines, các bên sẽ "đóng băng" những hành động có thể làm căng thẳng leo thang, thúc đẩy hoàn tất Bộ quy tắc ứng xử trên Biển Đông (COC) và giải quyết tranh chấp bằng tòa án quốc tế.

Ông Vương cũng chỉ trích Manila mâu thuẫn với chính đề xuất của mình khi bỏ qua bước một và hai, tiến thẳng tới bước ba bằng việc kiện Trung Quốc ra Tòa Trọng tài Thường trực. "Nếu Philippines muốn theo đuổi kế hoạch 3 bước, họ nên rút lại yêu cầu phân xử từ trọng tài quốc tế và trở về bước một"- Ngoại trưởng Trung Quốc thách thức.

Đáp lại, Ngoại trưởng Philippines Albert del Rosario khẳng định kế hoạch của Manila phù hợp với những nguyên tắc mà chính Bắc Kinh đã tham gia ký kết trong Tuyên bố ASEAN- Trung Quốc năm 2002. "Không có vấn đề gì với bản kế hoạch. Nó khách quan, xây dựng và toàn diện. Nếu Trung Quốc không chấp nhận nó nghĩa là họ bác bỏ thỏa thuận mà họ đã ký"- ông Del Rosario phản pháo.

Cùng ngày, ông Vương còn có "lời qua tiếng lại" với Ngoại trưởng Mỹ John Kerry xung quanh đề xuất của Washington, trong đó kêu gọi các bên tranh chấp ở Biển Đông kiềm chế những hành động "khiêu khích" (ai cũng hiểu ám chỉ Bắc Kinh). Trung Quốc đã bác bỏ đề xuất này, cho rằng tình hình khu vực nhìn chung ổn định và những căng thẳng đã bị thổi phồng. Không những vậy, ông Vương còn yêu cầu "cảnh giác" với những động cơ đằng sau sáng kiến của ông Kerry.

Chưa hết, trong buổi họp báo sau đó, ông Vương đã "mở màn" bằng việc quở trách ông Kerry trễ giờ, khiến Ngoại trưởng Mỹ phải xin lỗi. "Chúng tôi đã ở đây từ 4 giờ rưỡi, đợi ngài hơn nữa tiếng đồng hồ"- Ngoại trưởng Vương nói một cách bực bội.

QUỐC KHÁNH