Dự án xây dựng Khu tái định cư (TĐC) thuộc dự án Trung tâm Văn hóa Tây Đô (TTVHTĐ) được UBND thành phố quyết định đầu tư với mục đích phục vụ cho việc TĐC tại chỗ và TĐC cho các hộ dân bị ảnh hưởng bởi dự án TTVHTĐ. Theo kế hoạch, thời gian thực hiện dự án từ năm 2006 đến năm 2009 sẽ hoàn thành. Thế nhưng, do những khó khăn phát sinh trong quá trình thực hiện, dự án chậm trễ so với kế hoạch đề ra. Mới đây, qua giám sát tại Ban Quản lý dự án xây dựng TTVHTĐ - Chủ đầu tư khu TĐC này - Ban Kinh tế - Ngân sách HĐND thành phố đã yêu cầu chủ đầu tư đẩy nhanh tiến độ, sớm đưa khu TĐC vào khai thác, phục vụ cho việc xây dựng TTVHTĐ.

* Triển khai chậm, nhiều vướng mắc...

Dự án đầu tư xây dựng khu TĐC TTVHTĐ có tổng mức đầu tư 365 tỉ đồng. Trong đó, Khu TĐC TTVHTĐ có diện tích quy hoạch 44,76 ha tọa lạc tại phường Hưng Thạnh, quận Cái Răng. Dự án có 8 hạng mục chính, bao gồm san lấp mặt bằng, hệ thống giao thông nội bộ, cấp thoát nước sinh hoạt, thoát nước mưa, điện, kè bê tông, cây xanh,... Dự án cũng dành một phần diện tích (khoảng 10,6 ha) để khai thác quỹ đất, tái đầu tư xây dựng hạ tầng kỹ thuật của dự án. Theo bảng nguyên tắc bồi thường thiệt hại (BTTH), hỗ trợ và TĐC của dự án được UBND thành phố phê duyệt tháng 7-2006, toàn bộ dự án có 398 hộ dân bị ảnh hưởng; trong đó, có 82 hộ đủ điều kiện bố trí TĐC, 236 hộ đủ tiêu chuẩn giải quyết mua nền TĐC tại chỗ và 47 hộ không đủ tiêu chuẩn bố trí TĐC. Ban Quản lý dự án đã chi trả BTTH được 357 hộ, với tổng số tiền BTTH là 95,8 tỉ đồng với phần đất đã BTTH là 37,69 ha. Do khu TĐC chưa hoàn thành nên không thể bố trí người dân TĐC tại chỗ theo kế hoạch. Để có mặt bằng xây dựng khu TĐC, Ban Quản lý dự án đã bố trí tạm cư cho 84 hộ dân. Ông Trương Công Mỹ, Giám đốc Ban quản lý Dự án đầu tư xây dựng TTVHTĐ, cho biết: “Theo quyết định phê duyệt của UBND thành phố, thời gian thực hiện dự án từ năm 2006 đến năm 2009. Nhưng thực tế, hiện nay dự án giải phóng mặt bằng (GPMB) chưa xong, còn việc xây dựng hạ tầng kỹ thuật chỉ mới ở giai đoạn xuất phát”. Theo chủ đầu tư, do các bước lập thủ tục dự án, GPMB chậm, nên đến đầu tháng 4-2009, UBND thành phố mới có công văn công nhận đơn vị trúng thầu san lấp mặt bằng dự án khu TĐC. Tuy nhiên, do vướng mặt bằng nên đến cuối tháng 5-2010 mới san lấp mặt bằng được gần 53%. Ông Trương Công Mỹ khẳng định: “Nguyên nhân san lấp mặt bằng chậm là do việc BTTH không đồng loạt mà theo kiểu “da beo”. Ban Quản lý dự án đã trình và được UBND thành phố cho phép gia hạn hợp đồng”.

Một số hộ dân nằm trong vùng thực hiện dự án Trung tâm Văn hóa Tây Đô do chờ bố trí nền tái định cư nên chưa di dời nơi ở để bàn giao mặt bằng thực hiện dự án.

Ban quản lý dự án đã và đang phối hợp với các ngành có liên quan tích cực vận động nhân dân bàn giao mặt bằng. Tuy nhiên, trên phần đất đã BTTH, một số người dân chỉ đồng ý giao đất sản xuất nông nghiệp, còn diện tích nhà ở thì chờ bố trí TĐC mới chịu bàn giao mặt bằng. Trong khi đó, Ban Quản lý dự án thì phải chờ xây dựng hạ tầng khu TĐC xong mới có nền bàn giao cho dân. Bên cạnh đó, một số hộ dân còn khiếu nại về giá đất, tranh chấp đất,... nên phải chờ cơ quan chức năng giải quyết, từ đó, không bảo đảm thời gian giao mặt bằng cho đơn vị thi công. Ngoài ra, hiện nay còn khoảng 17% diện tích chưa được Trung tâm Phát triển quỹ đất thành phố, đơn vị chịu trách nhiệm áp giá BTTH dự án, kiểm tra tính pháp lý để BTTH, GPMB. Do vậy, dự kiến đến hết quý 3-2010, mới hoàn tất công tác chi trả BTTH.

Trong khi chờ thực hiện dự án, Ban quản lý dự án đã phối hợp với UBND quận Cái Răng, Sở Lao động - Thương binh- Xã hội thành phố tổ chức được 6 lớp đào tạo nghề tin học văn phòng, xây dựng dân dụng, may công nghiệp, sửa chữa xe gắn máy, uốn tóc,... cho 168 học viên.

* Dự án bức thiết

Nhiều người dân bị ảnh hưởng bởi dự án khu tái định cư của Trung tâm Văn hóa Tây Đô đã tháo dỡ di dời nơi ở.

Tiến độ xây dựng khu TĐC TTVHTĐ chậm ảnh hưởng lớn đến tiến độ xây dựng TTVHTĐ. Cũng cần nói thêm, TTVHTĐ được UBND thành phố phê duyệt từ năm 2005, nhưng mới tiến hành xây dựng khu TĐC đang dở dang. Việc dự án triển khai thực hiện chậm làm ảnh hưởng đến đời sống của nhiều người dân trong vùng quy hoạch dự án, nhất là người dân không được chuyển mục đích sử dụng đất, tách thửa và không được xây cất nhà mới. Ông Trần Văn Dũng, một người dân ở phường Hưng Thạnh, quận Cái Răng cho biết: “Dự án TTVHTĐ chậm thực hiện, người dân chúng tôi rất thiệt thòi. Nhiều hộ muốn tách thửa để con cái ra riêng có nhà cửa để ở cũng không được. Đề nghị thành phố có hướng giải quyết để người dân an tâm sản xuất, ổn định đời sống”.

Tháng 5-2010, Ban Quản lý dự án dự kiến khởi công xây dựng hạ tầng kỹ thuật, bao gồm đường giao thông, hệ thống cung cấp nước sạch, điện, thoát nước sinh hoạt,... Tuy nhiên, do cả 6 đơn vị dự thầu không đủ điều kiện, dự án phải hoãn ngày khởi công. Theo Ban Quản lý dự án, trước mắt phải tập trung xây dựng hạ tầng khu vực bố trí TĐC với khoảng 400 nền TĐC trong năm 2010 để bố trí TĐC cho người dân đã nhận tiền BTTH nhưng vẫn còn lưu trú, chưa bàn giao mặt bằng. Sau đó, tiến hành các hạng mục khác và phần khai thác quỹ đất. Mặt khác, UBND thành phố đã quyết định tăng mức hỗ trợ TĐC phân tán đối với các hộ dân để người dân có thêm sự lựa chọn hình thức TĐC phù hợp, đồng thời giảm áp lực nền TĐC. Giải pháp này có ưu điểm là sẽ cùng lúc thực hiện công tác BTTH, GPMB và tiến hành xây dựng hạ tầng ở những nơi đã GPMB.

Tuy nhiên, hiện nay dự án đang phát sinh khó khăn khác là khi dự án áp giá BTTH thì cầu Cần Thơ chưa xây dựng, phần đất thuộc khu TĐC cặp đường dẫn cầu Cần Thơ được áp giá theo giá đất nông nghiệp. Nhưng hiện nay cầu Cần Thơ đã thông xe, do đó người dân đòi áp giá mới. Trong khi đó, theo quy định một dự án không thể BTTH hai giá. Tham gia Đoàn giám sát của Ban Kinh tế và Ngân sách HĐND thành phố, ông Lê Văn Tâm, Phó Chủ tịch UBND quận Cái Răng, kiến nghị: “Hiện nay, phần đất này có giá trị khá cao, đề nghị thành phố cân nhắc đảm bảo quyền và lợi ích chính đáng của người dân, để có sự đồng thuận cao”. Không chỉ lo về tiến độ dự án, chính sự chậm trễ của dự án sẽ phát sinh nhiều vấn đề khác có liên quan. Ông Trần Văn An, thành viên Ban Kinh tế- Ngân sách HĐND thành phố, đặt vấn đề: “Do khu TĐC này được thực hiện theo hình thức giao nền TĐC cho người dân tự xây nhà, nhiều khả năng sẽ có những căn nhà “lụp xụp” ở ngay giữa trung tâm thành phố, gần trung tâm văn hóa cấp vùng. Do vậy, ngay từ bây giờ, cần có quy định chi tiết về quản lý xây dựng theo quy hoạch để các hộ dân thống nhất thực hiện. Ngoài ra, do việc giao nền TĐC chậm, một số hộ sẽ bán suất mua nền TĐC. Do vậy, đến khi chủ đầu tư có nền giao, thì người dân sẽ không có nền để cất nhà ở”.

Giám sát tình hình triển khai, thực hiện dự án trên, ông Phạm Văn Hiểu, Phó Chủ tịch HĐND thành phố, đề nghị: “Dự án khu TĐC này là một trong những công trình trọng điểm của thành phố. Gần đây, tuy dự án có tiến triển nhất định, nhưng so với kế hoạch đề ra thì đã quá chậm. Ban Quản lý dự án cần tập trung nhân lực, tăng cường sự phối hợp với các đơn vị có liên quan để triển khai xây dựng hạ tầng, bố trí người dân vào ở. Xem đây khâu đột phá tạo điều kiện thuận lợi để xây dựng TTVHTĐ, một công trình điểm nhấn của thành phố”. Vấn đề TĐC cho người dân trong vùng thực hiện dự án luôn là vấn đề bức bách của thành phố. Riêng dự án xây dựng Khu TĐC TTVHTĐ càng bức bách hơn vì có ảnh hưởng trực tiếp đến tiến độ khởi công xây dựng TTVHTĐ. Do vậy, các sở, ngành, đơn vị có liên quan cần tăng cường sự hỗ trợ cho chủ đầu tư để khu TĐC này sớm hoàn thành.

Bài, ảnh: THỤY KHUÊ