Chính quyền của Tổng thống Mỹ Barack Obama và đảng Dân chủ đang thể hiện quyết tâm bảo vệ và thúc đẩy các lợi ích giao thương của Mỹ với thế giới. Phát biểu trong một cuộc họp báo về các quyết sách vực dậy nền kinh tế Mỹ ngày 6-10, ông chủ Nhà Trắng đã cáo buộc Trung Quốc kiềm giá đồng nhân dân tệ ở mức thấp nhằm tạo lợi thế cạnh tranh thương mại cho mình và gây bất lợi cho các nước khác, trong đó đặc biệt là Mỹ. Ông cho rằng đây là “trò cá cược gây hấn” của Bắc Kinh với nền thương mại thế giới.
Phát biểu trên của ông Obama là một thông điệp mạnh trong bối cảnh Thượng viện Mỹ đang xem xét đạo luật cải cách tỷ giá hối đoái mà qua đó cho phép Mỹ tăng thuế nhập khẩu từ những quốc gia có đồng tiền tệ bị cáo buộc ghìm giá ở mức thấp. Theo các nhà phân tích, mục tiêu chính của đạo luật là nhằm vào Trung Quốc, quốc gia mà Mỹ có mức thâm hụt thương mại lên tới 230 tỉ USD hồi năm 2010 và là nơi mà đồng nhân dân tệ bị các nhà lập pháp Mỹ đánh giá là thấp hơn 25-40% so với giá trị thực. Đạo luật này lẽ ra đã được bỏ phiếu tại Thượng viện ngày 6-10 nhưng bị dời sang tuần tới vì tính chất nhạy cảm và gây tranh cãi của vấn đề.
Tuy nhiên, theo giới quan sát, ngay trong trường hợp được Thượng viện Mỹ do đảng Dân chủ kiểm soát thông qua thì đạo luật vẫn có thể bị “ách” tại Hạ viện do đảng Cộng hòa chiếm đa số. Chủ tịch Hạ viện John Boehner đã cảnh báo đạo luật sẽ gây nguy hiểm, bởi nó có thể khơi mào cho “chiến tranh thương mại” với Trung Quốc, nơi mà các nhà lãnh đạo từ năm 2005 đã cam kết thực hiện cải cách tiền tệ từng bước một nhằm không gây mất ổn định hệ thống tài chính và thương mại quốc gia. Và thực tế đã chứng minh là từ đó đến nay, đồng nhân dân tệ đã tăng 30% so với USD.
Thật ra, giới phân tích đánh giá động thái trên của Thượng viện Mỹ chỉ nhằm phục vụ chiến dịch tranh cử của đảng Dân chủ để dân Mỹ thấy rằng chỉ có đảng này mới quyết tâm bảo vệ lợi ích quốc gia bằng mọi cách. Cũng với mục đích ấy, giới cầm quyền Mỹ ngày 6-10 đã cáo buộc Trung Quốc và Ấn Độ thời gian dài không khai báo với Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) về nhiều chương trình trợ giá của chính phủ theo yêu cầu trong bộ quy định của tổ chức này. Cáo buộc này có thể mở đường cho các doanh nghiệp Mỹ kiện các công ty hai nước này lên WTO trong thời gian tới.
Và cũng “nhờ” mùa tranh cử mới, Tổng thống Obama đã hối thúc Quốc hội Mỹ nhanh chóng phê chuẩn các hiệp định tự do thương mại (FTA) song phương sau nhiều năm trì hoãn với Colombia, Panama và Hàn Quốc, những thỏa thuận mà chính ông đã từng phản đối thời George Bush còn nắm quyền. Bởi như ông Obama khẳng định, các FTA này sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho các sản phẩm hàng hóa của các doanh nghiệp Mỹ tiến vào thị trường 3 nước nói trên, đồng thời giúp tăng kim ngạch xuất khẩu hàng năm thêm khoảng 13 tỉ USD và tạo thêm hàng chục nghìn việc làm cho người lao động Mỹ.
ĐỨC TRUNG (Theo Reuters, WP)