Tổng thống Nicaragua Ortega (trái) đón Phó Thủ tướng Nga Sechin ngày 17-9. Ảnh: AP

Dù Mỹ có viện trợ 5 triệu USD, thậm chí 5 tỉ USD thì câu trả lời vẫn là “Cuba không chấp nhận”. Lãnh tụ Cuba Fidel Castro khẳng khái tuyên bố như vậy khi từ chối 3 đề nghị viện trợ với giá trị khoảng 100.000 USD của người láng giềng giàu có, nói là để giúp đỡ các nạn nhân trong cơn bão Gustav và Ike vừa qua (hai trận cuồng phong này gây thiệt hại cho Cuba khoảng 5 tỉ USD). Thật ra, khoản viện trợ trên chẳng thấm vào đâu so với hơn 200 tỉ USD tổn thất mà Cuba phải gánh chịu từ lệnh cấm vận kéo dài gần nửa thế kỷ qua của chính quyền Mỹ.

Trong khi đó, Nga là nước đầu tiên gửi viện trợ nhân đạo giúp Cuba với hơn 100.000 tấn hàng hóa bao gồm lều bạt, vật liệu xây dựng và lương thực. Đầu tuần này, Phó Thủ tướng Nga Igor Sechin lần thứ hai trong vòng 6 tuần qua có mặt tại La Havana để bàn biện pháp giúp đỡ Cuba khắc phục hậu quả thiên tai, cũng như tăng cường quan hệ hợp tác song phương. Giám đốc cơ quan vũ trụ Nga Anatoly Perminov cho biết trong khuôn khổ chuyến thăm này, Nga cam kết giúp Cuba xây dựng một trung tâm vũ trụ. Nhưng được phương Tây săm soi kỹ nhất có lẽ là việc cả Mát-xcơ-va và La Havana đều không bác bỏ khả năng Nga sẽ tái hiện diện quân sự trên “hòn đảo tự do”.

Sau chuyến thăm Cuba, ông Sechin đến Venezuela, nơi hai máy bay ném bom chiến lược TU-160 của Nga vừa hạ cánh xuống căn cứ không quân Libertador trước đó mấy hôm, đánh dấu sự trở lại Tây Bán cầu lần đầu tiên của máy bay quân sự Nga kể từ sau Chiến tranh lạnh. Hai nước cũng dự kiến sẽ tập trận chung trên vùng biển Caribbe vào cuối năm nay. Trong cuộc gặp Tổng thống nước chủ nhà Hugo Chavez, Phó Thủ tướng Nga Sechin gọi Venezuela là “một trong những đối tác tin cậy nhất của Nga trên lĩnh vực quân sự”. Tổng thống Chavez là người kịch liệt chống chủ nghĩa bá quyền của Mỹ và mạnh mẽ ủng hộ Nga trong cuộc đối đầu với phương Tây. Dự kiến trong tuần tới, Tổng thống Chavez sẽ có mặt tại Mát-xcơ-va, chuyến thăm Nga thứ hai của ông trong vòng 2 tháng qua.

Nicaragua, một đồng minh thời Chiến tranh lạnh, là điểm dừng chân cuối cùng trong chuyến thăm Mỹ La-tinh của ông Sechin. Nicaragua là quốc gia thứ hai sau Nga công nhận nền độc lập của Nam Ossetia và Abkhazia, hai khu vực ly khai khỏi Gruzia. Tổng thống nước này Daniel Ortega mới đây lại làm Mỹ bẽ mặt khi từ chối lời mời gặp Tổng thống George Bush tại Nhà Trắng, vì muốn thể hiện tình đoàn kết với Tổng thống Bolivia Evo Morales trong cuộc xung đột ngoại giao với Washington.

Sau khi ngừng hợp tác chống ma túy với Mỹ, Bolivia đang quay sang tìm kiếm sự giúp đỡ của Nga. Chính phủ Bolivia cho biết Nga sẽ cung cấp trực thăng, hỗ trợ hậu cần và huấn luyện cho lực lượng bài trừ ma túy của nước này.

Rõ ràng, Nga đang thành công trong việc gầy dựng lại ảnh hưởng tại Mỹ La-tinh sau một thời gian dài đứng bên ngoài khu vực này. Điều đó cũng đồng nghĩa với việc Mỹ thua ngay trên “sân nhà” của mình.

LÊ DÂN