Sau nhiều năm đàm phán căng thẳng, chính phủ của hai nước Mỹ và Nhật Bản cuối cùng đã ký kết thỏa thuận tái bố trí lực lượng quân sự Mỹ tại đảo Okinawa của Nhật. Theo đó, khoảng 9.000 thủy quân lục chiến Mỹ sẽ được di chuyển tới đảo Guam và một số địa điểm quân sự khác tại châu Á-Thái Bình Dương như Hawaii, Úc và một số đảo lân cận. Mỹ cũng cam kết trả lại cho Nhật Bản 5 khu vực, cơ sở quân sự tại phía Nam đảo Okinawa theo một kế hoạch 3 bước nhằm giảm tải gánh nặng quân sự cho hòn đảo chiếm chưa đầy 1% tổng diện tích đất của Nhật Bản nhưng chứa tới 3/4 số cơ sở quân sự của Mỹ tại xứ sở hoa anh đào. Đổi lại, Tokyo sẽ đảm bảo 3,1 tỉ USD trên tổng chi phí di dời và xây dựng các căn cứ huấn luyện mới trị giá 8,6 tỉ USD của Mỹ.

Trong thông cáo công bố tối 26-4 tại Washington, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Leon Panetta tuyên bố ông rất hài lòng vì hai nước đã đạt được kế hoạch hành động quan trọng sau nhiều năm tranh cãi. Tuy nhiên, ông Panetta nói rằng Nhật Bản luôn là một đồng minh và người bạn gần gũi của Mỹ, nên trong bối cảnh môi trường an ninh tại khu vực ngày càng không chắc chắn, Lầu Năm Góc vẫn tiếp tục duy trì sự hiện diện quân sự và tăng cường liên minh nhằm bảo vệ nền quốc phòng của Nhật Bản. Nói rõ hơn, khoảng 10.000 lính thủy đánh bộ Mỹ vẫn ở lại Okinawa cùng với căn cứ không quân Futenma gây nhiều tai tiếng trong quan hệ giữa hai nước. Người dân Nhật tại Okinawa luôn kịch liệt phản đối căn cứ này, cho rằng mọi việc sẽ kết thúc đơn giản nếu Mỹ đóng cửa và di dời ra khỏi Okinawa tới nơi khác. Nhưng lực lượng không quân Mỹ tại hòn đảo giữ vai trò trọng yếu trong chiến lược quân sự của Washington ở châu Á suốt hàng chục thập niên qua. Okinawa tuy là đảo của nước Nhật nhưng nằm gần Đài Loan hơn so với Thủ đô Tokyo.

Theo hãng tin Mỹ AP, thỏa thuận trên vừa được công bố là minh chứng cho sự bền vững của liên minh quân sự giữa hai nước khi Thủ tướng Nhật Yoshihiko Noda sẽ lần đầu tiên đi thăm Washington và có cuộc gặp cấp cao với Tổng thống Barack Obama tại Nhà Trắng vào ngày 30-4 tới. Gần một vạn thủy quân lục chiến Mỹ từ Okinawa được rút đi để tái bố trí theo chiến lược tăng cường can dự của Washington tại khu vực châu Á-Thái Bình Dương, nhưng vai trò làm “chiếc ô an ninh” của Mỹ tại Nhật Bản rõ ràng không hề thay đổi. Có điều người dân Okinawa sau bao năm chờ đợi có lẽ khó nguôi nỗi thất vọng!

KIẾN HÒA
(Theo AP, AFP, Reuters)