Hạng mục cầu của dự án Cầu và đường qua Cồn Khương đã hoàn thành 3 nhịp giữa rạch Khai Luông, nhưng chưa xây dựng hai nhịp tiếp hai bờ do chưa có mặt bằng.

Dự án (DA) Cầu và đường qua Cồn Khương, do Sở Du lịch (nay là Sở Văn hóa - Thể thao và Du lịch) thành phố làm chủ đầu tư, với mục tiêu phát triển cơ sở hạ tầng, phục vụ khai thác khu du lịch Cồn Khương. DA được chính thức khởi công vào ngày 18-3-2005, dự kiến hoàn thành trong năm 2007. Tuy nhiên, đến nay công trình vẫn còn ngổn ngang, chưa hẹn ngày hoàn thành. Ngày 5-8-2008, Ban Kinh tế và Ngân sách (KT&NS), HĐND thành phố đã giám sát quá trình thực hiện DA này. Kết quả giám sát cho thấy, tiến độ thi công DA chậm là do công tác bồi thường thiệt hại (BTTH), giải phóng mặt bằng (GPMB) gặp nhiều khó khăn, việc bố trí tái định cư (TĐC) cho người dân trong vùng DA chưa được thực hiện...

• Không thiếu vốn, tiến độ vẫn chậm

Trước đây, dù cách trung tâm thành phố chỉ một con rạch: rạch Khai Luông, nhưng khu vực Cồn Khương (thuộc quận Bình Thủy và quận Ninh Kiều), vẫn là vùng chậm phát triển, kết cấu hạ tầng yếu kém. Điều kiện giao thương ở đây chủ yếu bằng các loại phương tiện đường thủy. Thấy được tiềm năng của Cồn Khương, UBND thành phố đã quy hoạch khu vực này thành khu du lịch, nghỉ dưỡng với nhiều DA khu du lịch, khu biệt thự, nhà vườn... Để phục vụ nhu cầu phát triển của khu vực này, ngày 15 tháng 9 năm 2004, UBND thành phố ban hành quyết định phê duyệt thiết kế kỹ thuật và dự toán công trình DA Cầu và đường qua Cồn Khương. Theo quyết định, ban đầu DA có tổng mức đầu tư 61,1 tỉ đồng, thời gian hoàn thành trong năm 2007. Tuy nhiên, sau đó do những biến động về đất đai, giá BTTH, DA được điều chỉnh nâng tổng mức đầu tư lên 77,3 tỉ đồng; trong đó, giá trị xây lắp không thay đổi (35,5 tỉ đồng), nhưng kinh phí BTTH tăng gấp đôi, từ 17,9 tỉ đồng lên 36 tỉ đồng.

Ông Huỳnh Văn Nhứt, Phó Giám đốc Sở Văn hóa- Thể thao và Du lịch thành phố, cho biết: “Đây là DA đầu tư kết cấu hạ tầng du lịch đầu tiên của ngành, lại do chính ngành Du lịch làm chủ đầu tư, chúng tôi đã tập trung cao độ để thực hiện dự án. Chúng tôi hy vọng DA sớm hoàn thành, phục vụ phát triển của ngành du lịch nói riêng và góp phần phát triển kinh tế- xã hội của thành phố nói chung”. Ban đầu, DA được sự đồng thuận của người dân, có người còn tự nguyện cho nhà thầu mượn mặt bằng để tập trung phương tiện, tổ chức thi công.

Do đây là DA trọng điểm của thành phố, lại được sự quan tâm hỗ trợ vốn đầu tư của Trung ương nên nguồn vốn dành cho DA khá “dồi dào”, nhưng thực hiện rất chậm. Cụ thể, năm 2004, nguồn vốn hỗ trợ của Trung ương cho DA là 3 tỉ đồng, nhưng DA chỉ thực hiện được 647 triệu đồng. Năm 2005, nguồn vốn hỗ trợ của Trung ương và vốn đối ứng của ngân sách thành phố bố trí cho DA tổng cộng là 13 tỉ đồng, nhưng DA chỉ “xài” được trên 8,4 tỉ đồng. Tương tự, các năm tiếp sau (2006, 2007, 2008) nguồn vốn hỗ trợ của Trung ương và vốn đối ứng của thành phố dành cho DA khá nhiều, nhưng không có năm nào DA “tiêu” hết vốn bố trí.

Theo quy hoạch, phạm vi thực hiện DA có diện tích 25.048 m2, có 89 hộ dân bị ảnh hưởng, trong đó có 53 hộ đủ điều kiện bố trí TĐC. Đến nay, đã có 84 hộ nhận tiền BTTH, 82 hộ bàn giao mặt bằng với diện tích 18.000m2, đạt 72%. Kết quả giám sát của Ban KT&NS, HĐND thành phố mới đây cho thấy, hiện nay khối lượng thực hiện DA được 68% khối lượng công trình; trong đó hạng mục cầu đã hoàn thành 3/5 nhịp với khối lượng 82,2%; hạng mục đường đạt 30,6% khối lượng. Trên công trường chúng tôi nhận thấy phần cầu của DA đã hoàn thành 3 nhịp giữa rạch Khai Luông, nhưng hai nhịp tiếp bờ phía Cồn Khương và đường Cách Mạng Tháng Tám chưa thể thi công do không có mặt bằng, từ tháng 9-2007 đến nay đơn vị thi công đã tạm ngưng thi công. Ông Nguyễn Thanh Xuân, Trưởng Ban KT&NS, HĐND thành phố, Trưởng Đoàn giám sát, nhận định: “Trong khi nhiều DA khác, thường thì đường phải chờ cầu, còn ở DA này thì ngược lại, cầu phải chờ đường”. Ông Lê Văn Thơ, đại biểu HĐND thành phố, thành viên Ban KT&NS, HĐND thành phố, nói: “Việc chậm đưa DA vào khai thác sẽ không phát huy được hiệu quả của nguồn vốn đầu tư. Mặt khác, DA chậm hoàn thành không chỉ ảnh hưởng đến tiến độ khai thác các DA ở khu vực Cồn Khương mà còn ảnh hưởng đến môi trường và mỹ quan đô thị”.

Ông Đặng Hoàng Kim, Phó Ban Quản lý dự án (QLDA) Cầu và đường qua Cồn Khương, cho biết: “Do những hộ dân đang còn khiếu nại về chính sách BTTH, chưa chịu nhận tiền BTTH, di dời nơi ở, bàn giao mặt bằng cho đơn vị thi công lại nằm ở những vị trí trọng yếu, nên DA rất khó triển khai thi công tiếp tục”.

• Chưa hẹn ngày hoàn thành!

Trong khi đó, hạng mục đường của dự án này cũng chưa thể thi công tiếp do còn nhiều nơi chưa có mặt bằng thi công.

Ông Huỳnh Văn Nhứt, Phó Giám đốc Sở Văn hóa-Thể thao và Du lịch thành phố, nói: “Vướng mắc lớn nhất hiện nay là khiếu nại của một số hộ dân chưa được giải quyết và việc DA chưa xây dựng được khu TĐC, trong khi đó có một số hộ yêu cầu được nhận nền TĐC trước mới giao mặt bằng”.

Bà Vũ Thị Cánh, Phó Giám đốc Sở Tài chính, Phó Trưởng Ban KT&NS, HĐND thành phố, nhận xét: “Cũng như nhiều DA đầu tư xây dựng trước đây của thành phố, DA Cầu và đường qua Cồn Khương đang đi vào quy trình ngược: tiến hành xây dựng rồi mới GPMB, hỗ trợ, TĐC. Đó là nguyên nhân dẫn đến tiến độ GPMB chậm, ảnh hưởng đến tiến độ thực hiện DA. Theo tôi, trước mắt chủ đầu tư cần phối hợp với địa phương và các ngành chức năng giải quyết dứt điểm các khiếu nại của người dân để DA tiếp tục được triển khai. Do DA tạm ngưng đã lâu và do biến động của giá cả, chắc chắn dự toán công trình sẽ tăng. Do vậy, song song với việc đẩy nhanh tiến độ GPMB, chủ đầu tư nên xúc tiến các thủ tục điều chỉnh DA để khi có mặt bằng thì thi công ngay”.

Để bố trí TĐC cho người dân trong vùng dự án, tháng 12-2007, UBND thành phố quy hoạch DA khu TĐC hai bên tuyến đường qua Cồn Khương và giao cho Công ty Cổ phần Xây dựng 304 làm chủ đầu tư. Tuy nhiên, sau thời gian nghiên cứu, kiểm tra thực tế khu vực quy hoạch, đến tháng 6-2008, Công ty Cổ phần Xây dựng 304 nhận thấy không có nhiều lợi nhuận nếu tiếp tục thực hiện DA, nên đã chính thức có văn bản từ chối nhận làm chủ đầu tư DA khu TĐC. UBND thành phố cũng đã giao cho Sở Xây dựng thành phố tiến hành rà soát, đánh giá lại hiệu quả của DA khu TĐC này, và có ý định sẽ bố trí TĐC cho các hộ dân bị ảnh hưởng bởi DA Cầu và đường qua Cồn Khương tại một khu dân cư gần khu vực thực hiện DA. Tuy nhiên, mọi việc hiện nay vẫn chưa có gì rõ ràng, những người dân tạm cư, đã bàn giao mặt bằng cho DA vẫn chưa biết bao giờ mới nhận nền TĐC như đã hứa!

Ông Huỳnh Văn Nhứt, Phó Giám đốc Sở Văn hóa-Thể thao và Du lịch thành phố, cho biết: “Nếu có mặt bằng thi công thì đơn vị thi công xây dựng chừng vài ba tháng thì sẽ hoàn thành DA. Tuy nhiên, để đưa vào sử dụng phải chờ ít nhất 18 tháng để gia tải phần móng cầu”. Về vấn đề này, ông Trần Văn An, đại biểu HĐND thành phố, thành viên Ban KT&NS, HĐND thành phố, nhận xét: “Theo tôi, giải pháp thi công của đơn vị tư vấn thiết kế với thời gian chờ gia tải tới 18 tháng là quá lâu. Chúng ta hoàn toàn có khả năng sử dụng giải pháp thi công khác để rút ngắn thời gian đưa DA vào sử dụng”. Theo nhiều thành viên của Đoàn giám sát, để giải quyết xong vấn đề khiếu nại, BTTH đối với người dân để có mặt bằng thi công là còn khá lâu. Có mặt bằng rồi phải điều chỉnh giá xây dựng theo quy định đối với nhà thầu cũng mất thêm thời gian. Nếu cộng với thời gian gia tải 18 tháng của phần móng cầu thì còn lâu lắm DA mới hoàn thành.

Ông Đặng Hoàng Kim, Phó Ban QLDA Cầu và đường qua Cồn Khương, cho biết thêm: “Việc chậm trễ của DA còn do công tác phối hợp giữa các ngành chức năng trong việc giải quyết các khiếu nại của người dân đối với các chính sách có liên quan”. Cụ thể, như: việc Ban QLDA đề nghị giải quyết khiếu nại của 4 hộ dân phía bờ Cồn Khương về chính sách BTTH vào tháng 3 - 2007, nhưng đến tháng 8 - 2007 Hội đồng BTTH, hỗ trợ, TĐC của DA, do UBND quận Ninh Kiều phụ trách, mới có phương án trình Hội đồng thẩm định thành phố và UBND thành phố; đến 20-5-2008, UBND thành phố mới có công văn thống nhất điều chỉnh phương án nguyên tắc về BTTH, hỗ trợ, TĐC của DA. Kế đó, đến ngày 31-7-2008, Hội đồng BTTH, hỗ trợ, TĐC của DA mới họp giải quyết khiếu nại của người dân. Hay như, việc Ban QLDA đề nghị giải quyết khiếu nại của 7 hộ dân phía bờ đường Cách Mạng Tháng Tám từ tháng 3-2007, UBND thành phố chỉ đạo UBND quận Ninh Kiều tiến hành điều tra xác minh, báo cáo để giải quyết, nhưng đến thời điểm giám sát của Ban KT&NS, HĐND thành phố, UBND quận Ninh Kiều vẫn chưa thực hiện xong việc xác minh, báo cáo kết quả theo chỉ đạo.

DA Cầu và đường qua Cồn Khương là một trong 17 công trình trọng điểm của thành phố năm 2008. DA được sự đồng thuận của người dân, được bố trí vốn đầy đủ, nhưng do những tắc trách, vướng mắc trong quá trình thực hiện nên tiến độ xây dựng chậm, ảnh hưởng đến vấn đề an dân và việc đầu tư xây dựng, khai thác quy hoạch khu du lịch Cồn Khương. Sự chậm trễ về thời gian hoàn thành DA sẽ gây lãng phí vốn đầu tư, gây nhiều bức xúc trong dư luận. Ông Nguyễn Thanh Xuân, Trưởng Ban KT&NS, HĐND thành phố, Trưởng Đoàn giám sát, kết luận: “Người dân ở trong vùng thực hiện DA và bà con cử tri thành phố rất bức xúc trước tiến độ ì ạch của DA. Ban QLDA, chủ đầu tư cần phối hợp với các sở, ngành có liên quan và UBND quận Ninh Kiều tập trung giải quyết các khiếu nại của người dân, xác định vị trí xây dựng khu TĐC để bố trí TĐC cho người dân; đồng thời, đẩy nhanh tiến độ GPMB, sớm hoàn thành, đưa DA vào khai thác, sử dụng”.

Bài, ảnh: QUỐC TRƯỞNG