Anthony Shaffer và cuốn sách gây tranh cãi của ông. Ảnh: NYTimes

Thời báo New York hôm qua cho biết, các quan chức Bộ Quốc phòng Mỹ đang đàm phán để mua và tiêu hủy tất cả 10.000 bản in đầu tiên của một cuốn hồi ký về chiến tranh Afghanistan mà họ nói chứa bí mật tình báo có thể đe dọa an ninh quốc gia. Cuốn hồi ký tựa đề “Chiến dịch Trái tim Đen” này, do một sĩ quan mang hàm Trung tá trong lực lượng quân dự bị Mỹ từng làm việc cho Cơ quan Tình báo Quốc phòng (DIA) tên gọi là Anthony A. Shaffer viết, đã gây chia rẽ nhóm chuyên gia đánh giá an ninh quân sự, làm lộ rõ sự bất đồng quan điểm giữa họ khi nhận định đâu là những thông tin thật sự đe dọa an ninh quốc gia Mỹ.

Theo Mark Zaid, luật sư của Shaffer, cuốn sách đã được xét duyệt bởi cấp trên của Shaffer trước khi xuất bản. “Tư lệnh Quân dự bị đã bật đèn xanh cho việc xuất bản cuốn sách này”, Zaid nói với phóng viên CNN. Tuy nhiên, người phát ngôn Bộ Quốc phòng Mỹ, Đại tá David Lapan cho rằng Shaffer lẽ ra nên xin ý kiến rộng hơn. Lapan nói: “Shaffer đã xin phép Quân dự bị, nhưng không tham khảo ý kiến của tổ chức quân đội lớn hơn và với Bộ Quốc phòng. Vì vậy, ông ấy đã không đáp ứng các yêu cầu theo luật quốc phòng về xem xét các yếu tố có liên quan đến an ninh quốc gia”.

Có thể nói, tranh cãi giữa chính phủ và cựu quan chức tình báo Mỹ về việc liệu những quyển sách do các cựu quan chức tình báo viết có tiết lộ quá nhiều thông tin mật đã trở thành “chuyện cơm bữa”. Vấn đề ở chỗ làm thế nào để giải quyết trường hợp cuốn sách đã in ấn rồi. Hồi tháng Giêng năm nay, một số quan chức trong quân đội Mỹ đã đề nghị tác giả viết lại, loại bỏ những thông tin nhạy cảm, sau đó chấp thuận để nhà xuất bản St.Martin lập kế hoạch phát hành vào ngày 31-8. Thế nhưng, khi DIA đọc bản in cuốn sách hồi tháng 7 và chuyển cho các cơ quan tình báo khác, những người chịu trách nhiệm xem xét nội dung cuốn sách nhận thấy có tới hơn 200 đoạn mà họ nghi là “chứa thông tin mật”, nên đã yêu cầu Bộ Quốc phòng Mỹ đình chỉ việc phát hành.

“Việc phát hành cuốn sách sẽ gây ra những tổn hại nghiêm trọng cho an ninh quốc gia”, Trung tướng Ronald Burgress, Giám đốc DIA, đã phê như vậy trên bản in cuốn sách ngày 6-8. Ông nói các quan chức ở Cục Tình báo Trung ương (CIA), Cơ quan An ninh Quốc gia (NSA) và Bộ Tư lệnh Các chiến dịch đặc biệt của Mỹ đã phát hiện nhiều thông tin cấm phát tán như tên của những nhân viên tình báo Mỹ từng làm việc chung với Shaffer trên chiến trường Afghanistan và một số thông tin thu thập trong các chiến dịch bí mật, bao gồm cả các chiến dịch nghe lén của NSA.

Tuy nhiên, trong lúc DIA có ý kiến phản đối, hàng chục bản in cuốn sách dày tới 299 trang này đã được chuyển đến nhiều người, một số lọt vào tay những nhà bán sách trực tuyến và Thời báo New York đã mua được một bản hồi cuối tuần rồi. Vụ này diễn ra trong bối cảnh chính quyền Tổng thống Barack Obama đang nỗ lực tìm biện pháp chống cung cấp thông tin mật cho giới báo chí, đặc biệt là sau khi trang mạng WikiLeaks công bố hàng chục ngàn tài liệu mật gây chấn động dư luận Mỹ và thế giới. Tên tuổi của WikiLeaks và người sáng lập kênh thông tin trực tuyến này là Julian Asssange đang nổi như cồn. Cho nên chẳng phải vô cớ mà Thời báo New York dẫn lời một nhà phân tích nhận định: “Chính phủ Mỹ đang làm cho cuốn sách của Shaffer trở nên nổi tiếng”.

THẢO VY (Theo AP, NYTimes và AFP)