Cuộc họp cấp ngoại trưởng nhóm các nước công nghiệp phát triển (G8) tại Thủ đô Paris (Pháp) vừa kết thúc mà không thể đưa ra được sự lựa chọn nào giữa áp đặt “vùng cấm bay” hay can thiệp quân sự chống chế độ của Tổng thống Muammar Gadhafi ở Libye. Tân Ngoại trưởng nước chủ nhà Alain Juppé ngày 15-3 thừa nhận ý tưởng thiết lập “vùng cấm bay” do Pháp và Anh đề xướng đã “lỗi thời” vì lực lượng quân sự của ông Gadhafi hiện nay đã lật ngược được thế trận làm chủ tình hình Libye trước phe nổi dậy. Biện pháp tấn công có chọn lọc bằng không quân của Pháp cũng không khả thi khi “một vài đối tác” thẳng thừng từ chối đóng góp phương tiện tác chiến. “Đại tá Gadhafi đã ghi điểm”, Mỹ và phương Tây khó có thể ngăn cản ông ta chiếm lại Benghazi, thành phố lớn thứ hai của Libye và là “tổng hành dinh” của lực lượng đối lập - Ngoại trưởng Juppé đánh giá thêm.
Thỏa thuận đơn giản duy nhất mà các cường quốc phương Tây đạt được là tiếp tục chuyển dự thảo nghị quyết áp đặt “vùng cấm bay” chống Libye lên Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc (LHQ). Tuy nhiên, đây chỉ là hình thức chiếu lệ, bởi họ biết rằng dự thảo đó sẽ chẳng đi tới đâu, vì Nga và Trung Quốc không đồng ý thảo luận. Theo hãng tin Anh Reuters, ngay cả khi nó được vào nghị trường LHQ thì ngoài việc bị Nga và Trung Quốc phủ quyết, Mỹ cùng với Đức, Ba Lan và Nam Phi cũng sẽ bỏ phiếu trắng. Người phát ngôn Nhà Trắng Jay Carney ngày 15-3 nói rằng ông không tin “người dân Mỹ sẽ muốn tổng thống của họ đơn phương hành động quân sự mà không xem xét kỹ các hậu quả của nó”.
Giành thắng lợi trên chiến trường có lẽ là yếu tố quan trọng nhất để lực lượng của Tổng thống Gadhafi chiếm ưu thế trên đấu trường ngoại giao quốc tế. Theo tờ Washington Post của Mỹ và hãng tin Reuters của Anh ngày 15-3, ở mặt trận phía Tây Libye, phe nổi dậy còn cố gắng cầm cự trong tình thế bị bao vây và cô lập hoàn toàn ở Misrata, thành phố khoảng 300.000 dân nằm cách Thủ đô Tripoli 200 km về hướng Đông. Ở khu vực Tây Nam, quân chính phủ coi như đã kiểm soát được thành phố chiến lược Ajdabiya và điều này giúp tạo ra được thế trận tâm lý trước khi tiến về phía Đông đánh Benghazi, chỉ cách Ajdabiya 144 km. Thứ trưởng Ngoại giao Libye Khaled Kaim tuyên bố quân đội chính phủ sẽ chiếm lại Benghazi và kiểm soát toàn bộ các vùng lãnh thổ bị phe nổi dậy cát cứ trong vài ngày tới.
Tại các vùng còn lại của lực lượng nổi dậy, Washington Post và Reuters dẫn lời các tay súng cho biết họ không có đủ trang thiết bị tác chiến như các thủ lĩnh của họ đã hứa. Phần lớn trong số họ chỉ nghe lời xúi giục mà từ bỏ làng quê để cầm súng chống chính quyền, nên trong tay của phong trào nổi dậy không hề có đội quân hay sĩ quan nào có kinh nghiệm và năng lực dẫn dắt thế trận. Theo tờ Csmonitor của Mỹ, thế cờ tất thắng của chính quyền Tổng thống Gadhafi đang thúc đẩy các nước Vùng Vịnh, Trung Đông và Bắc Phi quyết tâm dùng sức mạnh quân sự dập tắt làn sóng biểu tình, chứ không để xảy ra như ở Tunisie và Ai Cập.
ĐỨC TRUNG (Tổng hợp)
