Thổ Nhĩ Kỳ là đồng minh chiến lược của Mỹ và là “đối tác đặc biệt” của Liên minh châu Âu (EU), đồng thời nước này có mối quan hệ lợi ích thiết thực với Nga và hữu hảo với Iran. Chính vì thế mà quốc gia thành viên Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) này đang đứng trước những sự lựa chọn khó khăn: Ủng hộ hay từ chối kế hoạch xây dựng hệ thống phòng thủ tên lửa của NATO tại châu Âu; tiếp tục quan hệ thương mại hay thực thi lệnh cấm vận chống Iran theo nghị quyết của Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc (HĐBA LHQ)?

Giới cầm quyền Mỹ đã không ít lần lên tiếng kêu gọi Thổ Nhĩ Kỳ ủng hộ hệ thống phòng thủ tên lửa của NATO. Là thành viên kỳ cựu của NATO, Thổ Nhĩ Kỳ buộc phải đưa ra quyết định của mình tại hội nghị thượng đỉnh NATO ở Lisbon vào tháng tới. Đây hệ thống phòng thủ tên lửa mà Ankara lâu nay lo ngại được lập nên nhằm chống Iran, quốc gia Hồi giáo láng giềng có quan hệ hữu hảo với Ankara. Thổ Nhĩ Kỳ cũng đã nhiều lần phản đối hệ thống này với lập luận Ankara muốn biết thêm chi tiết kỹ thuật của hệ thống, đồng thời nhấn mạnh rằng hệ thống ấy không nên nhắm vào Iran.

Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Robert Gates, trong một cuộc họp báo ở Washington về quan hệ Mỹ-Thổ Nhĩ Kỳ ngày 19-10 vừa qua, xác nhận rằng Mỹ đang tiến hành các cuộc đàm phán với Thổ Nhĩ Kỳ về khả năng Ankara có thể “đóng góp kỹ thuật và tham gia vận hành lá chắn tên lửa”. Ông Gates bác bỏ thông tin báo chí cho rằng Washington đang gây sức ép với Ankara. Tuy nhiên ông nói: “Nhưng chúng tôi muốn thấy Thổ Nhĩ Kỳ ủng hộ việc thông qua của NATO đối với hệ thống phòng thủ tên lửa tại hội nghị ở Lisbon”.

Ngoài chuyện hệ thống phòng thủ tên lửa, Thổ Nhĩ Kỳ cũng đang chịu sức ép phải thực thi lệnh cấm vận của HĐBA LHQ. Là một thành viên không trường trực của cơ quan này, dù Thổ Nhĩ Kỳ bỏ phiếu chống dự thảo nghị quyết mới trừng phạt chương trình hạt nhân gây tranh cãi của Iran, nhưng một khi nghị quyết đã có hiệu lực thì Ankara khó mà làm ngơ trước yêu cầu của Mỹ và châu Âu. Nếu không tuân thủ nghị quyết này, các doanh nghiệp Thổ Nhĩ Kỳ có thể bị phương Tây trừng phạt. Nhưng nếu thuận theo thì khả năng Thổ Nhĩ Kỳ bị Iran cắt giảm nguồn cung ứng năng lượng là rất lớn.

Xem ra, Ankara đang ở trong tình thế hết sức khó xử.

KIẾN HÒA (Theo AP, The Times of India, AFP,Reuters)