Israel đã rơi vào cuộc khủng hoảng chính trị hôm 18-7, khi đảng lớn nhất trong quốc hội nước này đã tách ra khỏi liên minh cầm quyền chỉ sau 2 tháng gia nhập vì những bất đồng trong chính sách quân dịch.
Hãng tin AP của Mỹ cho biết đảng Kadima, chủ trương theo đường lối ôn hòa, đã biểu quyết tách khỏi liên minh của Thủ tướng Benjamin Netanyahu do bất đồng ý kiến xung quanh việc cải cách chính sách quân dịch quốc gia. Sự ra đi của đảng phái lớn nhất đất nước khiến nhiều người quan ngại rằng Israel sẽ tổ chức bầu cử trước thời hạn, viễn cảnh được cho sẽ làm tê liệt tiến trình hòa bình Trung Đông trong nhiều tháng.
Giới phân tích cho rằng ngay cả khi Thủ tướng Netanyahu điều hành tốt liên minh còn lại, sự mất mát Kadima cũng sẽ khiến ông phải vất vả trong một quốc hội mà những thành viên theo chủ nghĩa tôn giáo và dân tộc, vốn phản đối việc nhượng bộ người Palestine, chiếm đa số.
Hai tháng trước, ông Shaul Mofaz lãnh đạo đảng Kadima đã đưa đảng này gia nhập liên minh của Thủ tướng Netanyahu, tạo nên một liên minh chính trị lớn nhất Nhà nước Do Thái. Ông Mofaz hy vọng động thái này sẽ giúp thay đổi một đảng phái bảo thủ và luôn ủng hộ chính sách miễn trừ quân dịch cho các thanh niên đang theo học tại các trường Do Thái chính thống. Tuy nhiên, khi thời hạn để sửa đổi luật này vào ngày 1-8 sắp đến, các bên trong liên minh không đạt được thỏa hiệp.
“Chúng tôi đã nỗ lực hết mình nhằm đưa ra một luật mới giúp thay đổi sự bất công trong chế độ miễn trừ quân dịch” - ông Mofaz, người từng phục vụ trong quân đội, cho biết.
Thời gian qua, chế độ miễn trừ nghĩa vụ quân sự cho hàng chục ngàn sinh viên đang theo học tại các trường Do Thái chính thống đã khiến những thanh niên bị bắt phải gia nhập quân ngũ trong thời hạn 2-3 năm nổi giận. Tuy nhiên, các lãnh đạo Do Thái chính thống luôn giữ lập trường cứng rắn, quyết không thỏa hiệp. Họ cho rằng những thanh thiếu niên theo đạo này cũng đang phục vụ đất nước thông qua tôn giáo và học hành.
Theo các nhà phân tích, Thủ tướng Netanyahu muốn chọn giải pháp tăng dần số thanh niên theo đạo Do Thái chính thống được gọi vào quân ngũ trong thời hạn vài năm, đồng thời tiếp tục miễn nghĩa vụ này cho một bộ phận nhất định. Tuy nhiên, ông Mofaz thì lại muốn nhanh chóng giảm việc miễn trừ quân dịch. Cuộc thảo luận ngày càng trở nên rối rắm hơn khi các bên đề xuất cộng đồng người A-rập tại Israel, vốn được miễn nghĩa vụ quân sự, vào lính.
“Tôi rất lấy làm tiếc khi liên minh từ bỏ cơ hội mang đến một thay đổi mang tính lịch sử. Sau 64 năm, hiện giờ chúng ta đang ở rất gần cải cách mang tính bước ngoặt trong việc chia sẻ nghĩa vụ quốc gia cho mọi công dân. Tôi sẽ tiếp tục tìm kiếm giải pháp mà xã hội Israel mong đợi”- ông Mofaz khẳng định.
Các nhà phân tích cho rằng hiện vẫn chưa rõ tình hình tại Israel sẽ diễn biến thế nào sau thời hạn ngày 1-8, nhưng ai cũng thấy một liên minh cầm quyền đã tan rã.
TRIẾT VĂN (Theo AP, NY Times)
