Người phát ngôn Bộ ngoại giao Mỹ Philip Crowley (ảnh trái) nói về “lỗi kỹ thuật” vụ bắt Constantin Yaroshenko (ảnh phải). Ảnh: AFP và RIA-Novosti

Hãng tin Anh Reuters hôm qua cho biết Mỹ đã xin lỗi Nga về chuyện không sớm chuyển cho Nga bản thông báo nhanh vụ một công dân Nga đang bị giam giữ trong nhà tù Mỹ và đổ lỗi này cho... máy fax.

“Thành thật mà nói chúng tôi đã bấm nhầm số trên máy fax. Chúng tôi xin lỗi Nga”- Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Philip Crowley phát biểu trong cuộc họp báo ngày 22-7. Tuy nhiên, Crowley từ chối cho biết bản thông báo này đã bị chuyển nhầm tới địa chỉ nào và ai là người mắc phải cái lỗi sơ đẳng đó. Theo Reuters, một quan chức ngoại giao Mỹ đề nghị giấu tên nói rằng bản thông báo ấy đã bị “fax nhầm” tới... Đại sứ quán Roumanie.

Lời xin lỗi của Bộ Ngoại giao Mỹ được đưa ra sau khi Bộ Ngoại giao Nga ngày 21-7 cáo buộc việc các đặc vụ Mỹ bắt giữ phi công người Nga tên là Constantin Yaroshenko ở Liberia hồi tháng 5 vừa rồi là hành động “bắt cóc”. Theo tuyên bố đăng trên trang web của Bộ Ngoại giao Nga, Yaroshenko bị bắt giữ ngày 28-5 cùng bốn người khác trong một cuộc phục kích chung của cảnh sát Liberia và các đặc vụ chống ma túy Mỹ, sau đó được bí mật đưa đến New York.

Nga khẳng định hành động trên của đặc vụ Mỹ là vi phạm luật pháp quốc tế, công ước Vienne và thỏa thuận song phương về việc bắt giữ công dân giữa Mỹ và Nga. Tuyên bố còn nhấn mạnh: “Trên thực tế, đây là việc làm độc đoán và là hành động bắt cóc một công dân Nga tại một nước thứ ba”.

Theo thông lệ ngoại giao, các nước phải có trách nhiệm thông báo nhanh nếu họ đang giam giữ công dân của nước khác. Các nhà ngoại giao cũng có quyền tiếp cận cũng như trao đổi tự do với người bị giam giữ.

Theo Đại sứ quán Nga tại Mỹ, giữa Nga và Mỹ có một thỏa thuận song phương đạt được từ năm 1964 buộc Mỹ phải báo cho Nga trong “thời gian ngắn nhất có thể” trường hợp Mỹ giam giữ công dân Nga. Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Philip Crowley nói rằng Mỹ đã tuân thủ quy định đó đối với trường hợp Yaroshenko trong 72 giờ và ông lấy làm tiếc là bản thông báo đã bị chuyển nhầm địa chỉ. Có điều thời gian từ khi Mỹ bắt giữ Yaroshenko đến khi nhận ra “lỗi của máy fax” tới gần 2 tháng.

Tuyên bố của Bộ Ngoại giao Nga nêu rõ: “Chính quyền Mỹ đã không thông báo cho các nhà ngoại giao Nga về việc giam giữ Yaroshenko. Hành động của các đặc vụ Mỹ trong việc dùng vũ lực bắt giữ và bí mật di chuyển công dân của chúng tôi từ Monrovia đến New York chỉ có thể xem là việc làm vô luật pháp một cách công khai”.

Alexander Bozhenko, luật sư của Yaroshenko, nói rằng các nhân viên đặc vụ Mỹ đã tra tấn và không cho phép thân chủ của ông liên lạc với sứ quán Nga. Theo hãng thông tấn Nga Interfax, phía Nga có được tin tức về viên phi công này qua người thân của anh. Cáo trạng của tòa án liên bang Mỹ cho rằng Constantin Yaroshenko đã chuyển “hàng ngàn kilogram cocaine” từ Nam Phi, một số nước khác thuộc châu Phi và châu Âu đến Mỹ. Nếu bị kết án, Yaroshenko có thể phải ngồi tù từ 10 năm đến chung thân.

Có thể nói, bê bối liên quan tới Yaroshenko diễn ra tiếp sau vụ trao đổi gián điệp lớn nhất kể từ thời Chiến tranh lạnh đến nay giữa Mát-xcơ-va và Washington hồi đầu tháng 7, theo đó 10 điệp viên làm việc cho Nga đổi 4 gián điệp phục vụ phương Tây. Vụ bê bối này đang gây căng thẳng mối quan hệ Nga-Mỹ. Tuy nhiên, các nhà phân tích cho rằng vụ bê bối gián điệp lớn như vậy còn có thể giải quyết êm xuôi thì Washington và Mát-xcơ-va chẳng bao giờ để vụ bê bối mà người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ đã nói là “tại cái máy fax” ấy làm phương hại mối quan hệ vừa mới được “cài đặt lại” giữa Mỹ và Nga.

THẢO VY (Theo Itar- Tass, RIA-Novosti, Reuters và AFP)