Vụ hai gã thanh niên da trắng “đầu trọc” mới lớn theo chủ nghĩa phát xít mới Daniel Cowart và Paul Schlesselman bị bắt giữ tại tiểu bang Tennessee vì âm mưu ám sát ứng cử viên tổng thống gốc Phi Barack Obama của đảng Dân chủ cùng với 87 người da đen khác là hồi chuông cảnh báo về cái “ung nhọt” cố hữu có thể tái phát trong lòng nước Mỹ: chủ nghĩa “siêu chủng tộc”coi người da trắng là ưu việt hơn so với các chủng tộc khác.

Cục Điều tra Liên bang Mỹ (FBI) xác nhận tại nước này có khoảng 24 tổ chức khủng bố nội địa mang tính kỳ thị chủng tộc, nhưng không nói rõ có bao nhiêu nhóm thuộc chủ nghĩa “siêu chủng tộc” của người da trắng. Chuyên gia Pháp về chủ nghĩa cực hữu ở Mỹ Roger Martin cho biết các nhóm tân phát xít hiện nay hoạt động chủ yếu trên cơ sở của các tổ chức vũ trang cực hữu có từ những năm 1980 như Ku Klux Klan, The Order, La Nation Aryenne. Những nhóm này từng có ý định tập hợp lại với nhau để tăng cường sức mạnh và mở rộng ảnh hưởng nhưng bất thành. Theo Martin, tổng số thành viên của các nhóm dân tộc cực đoan này có thể lên tới 50.000-75.000 tên, và nhiều khả năng chúng sẽ phô trương thanh thế nhân cơ hội một người da màu như ông Obama đứng trước khả năng trở thành chủ nhân Nhà Trắng.

Lường trước khả năng ông Obama trở thành mục tiêu của những phần tử da trắng cực đoan nên Cơ quan Mật vụ Mỹ đã đưa thượng nghị sĩ trẻ tuổi này vào diện phải được “chăm sóc đặc biệt” ngay từ khi ông tuyên bố ra tranh cử với cựu đệ nhất phu nhân Hillary Clinton ở cấp nội bộ đảng Dân chủ. Ngoài động cơ ngăn cản người da màu lên nắm quyền điều hành đất nước, theo một tổ chức bảo vệ nhân quyền ở Mỹ, cuộc khủng hoảng tài chính- kinh tế hiện nay khiến một số thanh niên trẻ và người lao động da trắng thất nghiệp bị cuốn vào con đường bài ngoại cực đoan.

Trong bối cảnh chủ nghĩa “siêu chủng tộc” đang trỗi dậy, các nhà phân tích cho rằng cuộc bầu cử tổng thống ngày 4-11 tới sẽ là liều thuốc mạnh thử thách “tinh thần hợp chủng quốc” của cử tri Mỹ.

PHÚC GIA AN (Theo Le Monde, USA Today)