Tổng thống Medvedev (bìa trái) và Thủ tướng Putin cùng các thành viên nội các mới. Ảnh: AFP

Ngày 12-5, tân Thủ tướng Nga Vladimir Putin công bố nội các mới, trong đó giữ lại phần lớn các bộ trưởng chủ chốt thời ông làm tổng thống, đồng thời chuyển một số trợ lý thân tín từ Điện Kremlin về giữ chức vụ quan trọng ở Nhà Trắng (Phủ Thủ tướng). Nhìn vào cơ cấu và thành phần chính phủ mới, dư luận quốc tế cho rằng dù không còn là Tổng thống nhưng nhà lãnh đạo 56 tuổi này vẫn tiếp tục là trung tâm quyền lực của Nga.

So với chính phủ tiền nhiệm, nội các mới gồm 24 thành viên do ông Putin đứng đầu chỉ có 8 gương mặt mới. Có 12 ghế Bộ trưởng được giữ nguyên, gồm Ngoại trưởng Sergey Lavrov, Bộ trưởng Quốc phòng Anatoly Serdyukov, Bộ trưởng Tài chính Alexei Kudrin, Bộ trưởng Nội vụ Rashid Nurgaliev, Bộ trưởng Tình trạng khẩn Sergei Shoigu... Theo hãng tin Independent (Anh), việc ông Kudrin được tiếp tục làm Bộ trưởng Tài chính đồng thời kiêm nhiệm chức Phó Thủ tướng được đánh giá là một sự bảo đảm cho những chính sách tự do hóa thị trường của Mát-xcơ-va. Ngoài ra, sự có mặt của chiến lược gia này sẽ giúp chính phủ Nga thúc đẩy các biện pháp để sớm biến Mát-xcơ-va thành “một trong những thủ đô tài chính của thế giới”.

Có một thay đổi đáng chú ý trong cơ cấu chính phủ mới là Bộ Năng lượng và Công nghiệp được thành hai bộ. Động thái này dường như cho thấy sự quan tâm ngày càng lớn của Nga trong việc khôi phục nền tảng công nghiệp của nước này đồng thời củng cố hơn nữa thế mạnh về xuất khẩu năng lượng, một trong những nguồn thu quan trọng của nước này (Nga hiện đứng đầu thế giới về xuất khẩu khí đốt và thứ hai về dầu mỏ).

Chính phủ mới của ông Putin tăng số ghế phó Thủ tướng từ 5 lên 7, trong đó có 2 Phó Thủ tướng thứ nhất. Các nhà phân tích cho rằng việc tăng thêm 2 Phó thủ tướng cho phép ông Putin tập trung các vấn đề chiến lược quốc gia. Thủ tướng tiền nhiệm Viktor Zubkov được bổ nhiệm làm Phó Thủ tướng thứ nhất phụ trách nông-lâm-ngư nghiệp và thuế quan. Chiếc ghế Phó Thủ tướng thứ nhất còn lại thuộc về ông Igor Shuvalov, trợ lý chính sách kinh tế hàng đầu của ông Putin khi còn ở Điện Kremlin, chịu trách nhiệm giám sát chính sách kinh tế đối ngoại và đàm phán tiến trình Nga gia nhập WTO. Cựu Phó chánh văn phòng Phủ tổng thống Igor Sechin, một trong những nhân vật quyền lực nhất nước Nga, được cất nhắc làm Phó Thủ tướng giám sát các chương trình phát triển công nghiệp. Tờ New York Times (Mỹ) nhận định với sự bổ nhiệm này, rõ ràng ông Sechin sẽ tiếp tục ngồi ghế chủ tịch tập đoàn dầu khí quốc doanh Rosneft.

Theo nhận định của nhật báo Independent, từ khi ông Dmitry Medvedev trở thành Tổng thống Nga hôm 7-5, hình ảnh chính trị gia quyền lực nhất nước Nga của ông Putin chẳng những không lung lay mà còn đậm nét hơn trước. Sau khi chuyển giao quyền lực, ông được giới truyền thông Nga quan tâm nhiều hơn gấp đôi so với người kế nhiệm Medvedev. Sau khi danh sách nội các mới được Tổng thống Medvedev phê chuẩn, đích thân Thủ tướng Putin công bố trước báo giới. Trong cuộc họp báo này, Thủ tướng Putin xác định 3 vấn đề ưu tiên mà chính phủ của ông sẽ tập trung giải quyết từ nay đến đầu năm 2009: Một là, hạ tỷ lệ lạm phát xuống còn một con số, Hai là, tăng cường kiểm soát vốn nhà nước và chất lượng sử dụng những nguồn vốn này, Ba là, giảm thuế.

Đa số dân Nga hài lòng với chính phủ mới, và cho rằng Thủ tướng Putin không cần thiết phải thay đổi, tờ Kommersant của Nga dẫn kết quả khảo sát của trung tâm thăm dò dư luận Levada ở Mát-xcơ-va. Thống kê của Levada cho thấy chỉ có một lần duy nhất trong 8 năm cầm quyền, Tổng thống Putin có tỷ lệ ủng hộ giảm còn 60% (tháng 8-2000), còn lại là từ 65%-80% và tăng lên tới 85% trong tháng 4 vừa qua. Trong khi đó, tỷ lệ ủng hộ Chính phủ Nga chưa bao giờ cao hơn 40%, cho đến cuối năm ngoái mới đạt 53% (khi ông Zubkov làm Thủ tướng) và hiện tăng lên tới 60% kể từ khi ông Putin nhậm chức Thủ tướng. Các nhà phân tích cho rằng dân Nga tin tưởng và ủng hộ chính phủ Putin vì thu nhập bình quân đầu người đang tăng lên bất chấp lạm phát làm chi phí sinh hoạt cao hơn. Và trong cuộc họp với các thành viên Nội các mới, Thủ tướng Putin kêu gọi tất cả các bộ, ngành nhanh chóng xem xét tăng mức lương tối thiểu cho người lao động Nga.

N.MINH

(Theo Independent, Kommersant, NYT, AFP)