Quận Ninh Kiều (TP Cần Thơ) là địa bàn đầu tiên của ĐBSCL được chọn thực hiện thí điểm mô hình “Phường thân thiện với trẻ em” từ tháng 6-2006. Việc thực hiện mô hình này nhằm tạo ra môi trường an toàn, lành mạnh, bảo vệ quyền lợi của trẻ em, vừa giúp các em học hỏi vừa để các em được nói lên tiếng nói của chính mình. Thông qua đó, người lớn và trẻ em đã có cơ hội hiểu nhau hơn...

Nghe trẻ em nói

Chị Phan Xuân Trang (bìa trái), Chủ nhiệm Câu lạc bộ “Cánh hồng ước mơ” của khu vực 1, phường An Cư, quận Ninh Kiều, trong một buổi sinh hoạt cùng các em thiếu nhi.

Em Kim Thanh Kim, học sinh lớp 6 Trường THCS An Hòa 1, đang sinh hoạt tại Câu lạc bộ (CLB) “Hoa hồng nhỏ” thuộc Chi đoàn khu vực 7, phường Cái Khế, tâm sự: “Tham gia CLB chúng em rất mừng vì có thể phát huy vai trò của mình, hiểu về Luật Bảo vệ chăm sóc và giáo dục trẻ em (BVCS&GDTE), biết thế nào là trẻ lang thang, bị xâm hại tình dục, trẻ bị làm việc trong môi trường độc hại... Khi gặp bạn nào khó khăn hay không được đảm bảo 10 quyền cơ bản của trẻ em là chúng em báo ngay với chủ nhiệm để giúp đỡ”.

Được biết, Kim và các bạn trong CLB đã giúp được 2 bạn trong khu vực không phải nghỉ học giữa chừng. Các em luôn động viên nhau phấn đấu học tập, rèn luyện đạo đức để có cuộc sống tốt đẹp. Em Đỗ Thị Thúy Hằng, Đội phó Đội Thiếu niên măng non, khu vực 1, phường Thới Bình, nói: “Những CLB trong mô hình phường thân thiện thật sự là sân chơi bổ ích. Qua những lần sinh hoạt, chúng em biết cách phòng vệ bản thân, biết thêm bổn phận của trẻ em đối với gia đình và xã hội, biết cư xử và người lớn đã hiểu chúng em hơn.

“Phường thân thiện với trẻ em” do Ủy ban Dân số gia đình và trẻ em (DSGĐ&TE) phối hợp với Đoàn TNCS Hồ Chí Minh quận Ninh Kiều xây dựng kế hoạch tổ chức thực hiện. Thời gian đầu, quận thí điểm mô hình này tại 5 phường: An Phú, Xuân Khánh, Cái Khế, Thới Bình và An Cư. Mỗi khu vực trong phường hình thành một đội từ 6-12 học sinh tiêu biểu. Đoàn thanh niên là lực lượng nòng cốt, tổ chức sinh hoạt định kỳ, hướng dẫn, tập huấn về kỹ năng sống cho các em, tuyên truyền về Luật BVCS&GDTE. Định kỳ 3 tháng một lần các em sẽ gặp gỡ, tiếp cận với lãnh đạo Đảng, chính quyền, các ngành, đoàn thể và khu vực. Định kỳ 6 tháng một lần các em được tiếp cận với đại diện cấp ủy Đảng, UBND, các ngành, đoàn thể phường.

Bà Đặng Thu Hà, Chủ nhiệm Ủy ban DSGĐ&TE quận Ninh Kiều, cho biết: “Trong những lần gặp mặt này, đại diện các ban ngành của địa phương sẽ lắng nghe ý kiến, những đề xuất, kiến nghị của các em để kịp thời giải quyết những vấn đề bức xúc có liên quan đến cuộc sống, học tập, sức khỏe, vui chơi giải trí cho trẻ em trên địa bàn”.

Trên thực tế, từ những đề xuất của các em, cấp ủy và chính quyền địa phương nhiều nơi đã kịp thời giải quyết những vấn đề bức xúc mà nhiều trẻ em đang quan tâm, tạo được niềm tin nơi các em. Điển hình như phường Thới Bình đã giải quyết hỗ trợ tiền đóng học phí cho hai học sinh nghèo ở khu vực 1 sau khi nghe các em báo cáo; xây dựng hệ thống chiếu sáng, dọn dẹp vệ sinh môi trường một số nơi trong phường khi được các em phản ánh...

Song hành cùng các em

Chị Nguyễn Thị Hồng Diễm, Chủ nhiệm CLB “Hoa hồng nhỏ”, Chi đoàn khu vực 7, phường Cái Khế, cho biết: “Qua những hoạt động thiết thực của mô hình “Phường thân thiện với trẻ em”, bước đầu các CLB đã tạo niềm tin và là chỗ dựa tinh thần cho các em. Các em thật sự là những “thông tin viên nhí” cung cấp nhiều thông tin có giá trị, kịp thời để địa phương điều chỉnh. Chúng tôi hứa sẽ là người bạn tin cậy, song hành cùng các em trong cuộc sống”.

Chị Mai Ngọc Trâm, Chủ nhiệm CLB “Cánh hồng ước mơ” của Chi Đoàn khu vực 2, phường An Cư, bày tỏ: “Hầu hết các em đều có ý thức cá nhân và đoàn kết tập thể rất cao. Các em thường kiến nghị về vấn đề học phí và thiếu thốn học phẩm. Khu vực cũng kết hợp với Đoàn phường, Ủy ban DSGĐ&TE hỗ trợ học bổng, học phẩm vào mỗi đầu năm học... Các CLB tại địa phương rất cần các cấp lãnh đạo quan tâm hơn đến tình hình thực tế để có những hỗ trợ kịp thời, tạo điều kiện thuận lợi cho các CLB phát triển mạnh hơn”.

Theo bà Đặng Thu Hà, Chủ nhiệm Ủy ban DSGĐ&TE quận Ninh Kiều, tạo được nhận thức lâu dài của các ban ngành, phụ huynh trong việc bảo vệ, chăm sóc và giáo dục trẻ em, giúp các em thể hiện được tâm tư, nguyện vọng bằng những đề xuất chính đáng là mục tiêu hoạt động của mô hình “Phường thân thiện với trẻ em” trong khẩu hiệu chung “Hãy lắng nghe trẻ em nói”. Bà Hà cho biết: “Mô hình này góp phần hoàn thành các mục tiêu, chương trình hành động vì trẻ em giai đoạn 2006-2010, trọng tâm phấn đấu hàng năm giảm từ 50-70% trẻ em rơi vào hoàn cảnh đặc biệt. Sắp tới, mô hình sẽ lồng ghép vào các buổi sinh hoạt để tuyên truyền: “Về ngăn ngừa và giải quyết tình trạng trẻ em lang thang, trẻ em bị xâm hại tình dục và trẻ em phải lao động nặng nhọc, trong điều kiện độc hại nguy hiểm giai đoạn 2004-2010”. Chúng tôi sẽ phát động phong trào các em tiếp cận trẻ em để phát hiện trẻ có nguy cơ rơi vào hoàn cảnh đặc biệt, vận động các bạn giúp đỡ nhau”.

Dự kiến trong năm 2008, Ủy ban DSGĐ&TE quận Ninh Kiều sẽ triển khai mô hình “Phường thân thiện với trẻ em” ở khắp 13 phường trong quận.

Bài, ảnh: KIỀU CHINH

5 phường thí điểm đã xây dựng được 30 Câu lạc bộ với 344 thành viên tham gia, tổ chức được nhiều cuộc họp mặt cho các em. Các em đã bày tỏ nguyện vọng của mình như: mong những bạn có hoàn cảnh khó khăn đều được quan tâm, giúp đỡ; các em được sống trong môi trường lành mạnh, đường sá đẹp, thông thoáng; thành phố có khu vui chơi giải trí rộng lớn dành riêng cho thiếu nhi. Nhiều em còn có mong ước cho gia đình yên vui, hạnh phúc, cha mẹ có kinh tế ổn định để lo cho các em học hành đến nơi đến chốn. Các em cũng mong sao các CLB sẽ sinh hoạt lâu dài, có nhiều nội dung hấp dẫn để các em có điều kiện học được nhiều điều hay lẽ phải...