THẾ GIỚI > Đông Tây thế sự

Phép thử quan hệ đồng minh

Việc một người Mỹ bị bắt giữ vì tội giết chết hai người Pakistan đang đẩy mối quan hệ đồng minh giữa Mỹ và Pakistan lâm vào cuộc khủng hoảng được coi là tồi tệ nhất trong nhiều năm qua, đe dọa cuộc chiến của Mỹ ở Afghanistan và sự ổn định của chính phủ Pakistan.

Hãng tin Anh Reuters hôm 19-2 cho biết các quan chức Mỹ đang gây áp lực nặng nề lên chính phủ Pakistan nhằm buộc Islamabad phải phóng thích Raymond Davis, một cựu quân nhân lực lượng đặc nhiệm Mỹ, người mà Washington nói là nhân viên lãnh sự Mỹ có quyền miễn trừ ngoại giao. Tuy nhiên, báo The Nation của Pakistan số ra hôm qua 20-2 dẫn nguồn từ cơ quan tình báo của nước này cho biết Davis có quan hệ với Cơ quan Tình báo Trung ương Mỹ (CIA). Nhân vật này đã bắn chết hai người đàn ông Pakistan trên đường phố Lahore hồi tháng trước trong vụ việc mà ông ta nói là “do bị cướp mới đáp trả để tự vệ”.

Người biểu tình đốt cờ Mỹ và đòi xử tội Raymond Davis (ảnh nhỏ) ở Pakistan. Ảnh: AFP

Tổng thống Pakistan Asif Ali Zardari không muốn làm trầm trọng thêm làn sóng chống Mỹ đang dâng cao ở Pakistan, nên giao tòa án địa phương xử lý vụ này. Nhiều nhà phân tích ở Mỹ cho rằng ít có khả năng Davis bị kết án và giam cầm ở Pakistan vì rồi sẽ có một sự dàn xếp ổn thỏa. Họ tin rằng Islamabad có lý do cân nhắc để vấn đề không bị đẩy đi quá xa. Theo nhận định của họ, là một nước nhận viện trợ quân sự lớn của Mỹ, Pakistan cần sự giúp đỡ từ Washington để đối phó lực lượng nổi dậy vốn đã phát động cuộc chiến chống chính phủ từ năm 2001. Vì thế, họ cho rằng chính phủ của Tổng thống Zardari đang hy vọng Bộ Ngoại giao Pakistan đủ cơ sở xác nhận Davis có quyền miễn trừ ngoại giao để khỏi bị truy tố tại tòa án địa phương. Khi ấy, Tòa án tối cao Lahore, vốn tuyên bố sẽ thực hiện theo hướng dẫn của Bộ Ngoại giao Pakistan, sẽ ra phán quyết rằng Davis sẽ được phóng thích nhằm cứu nguy cho khoản viện trợ trị giá nhiều tỉ USD mà nhiều nghị sĩ trong Quốc hội Mỹ đã dọa: “Nếu không sớm giải quyết dứt điểm vụ này, Đồi Capitol có thể cắt viện trợ nước ngoài dành cho Pakistan”.

Thế nhưng cũng có dư luận cho rằng chính phủ Pakistan, vốn đang đối mặt với cơn thịnh nộ của dân chúng xung quanh việc để máy bay không người lái của Mỹ tự tung tự tác oanh tạc khu vực biên giới giáp Afghanistan thời gian qua, có thể phải trả giá đắt nếu dân chúng thấy rằng chính phủ đã quá yếu mềm trước áp lực của Mỹ trong vụ Davis.

Hãng tin Anh Reuters cho biết hôm 18-2 vừa qua, hàng ngàn người Pakistan đã đổ ra các con đường ở Lahore và nhiều thành phố khác để biểu tình chống Mỹ, đòi xét xử Davis ở Pakistan theo kiểu “nợ máu phải trả bằng máu”. Nhiều người biểu tình đã đốt cờ Mỹ. Một quan chức Mỹ nói phản ứng của chính phủ Pakistan trong vụ việc này bị chi phối bởi các cuộc biểu tình chống chính phủ đang lan rộng ở Trung Đông và Bắc Phi, lo ngại làn sóng này có thể ập tới Pakistan.

Theo Reuters, nhiều dấu hiệu cho thấy Mỹ có thể ủng hộ phương án tìm người trung gian để thuyết phục gia đình các nạn nhân chấp nhận một khoản bồi thường nào đó mà người biểu tình ở Pakistan gọi là “tiền dấy máu”. “Có lẽ giải pháp duy nhất hiện thời để dàn xếp ổn thỏa vụ này là chính phủ phải xoa dịu thân nhân của những người bị giết để họ nhượng bộ”, Talat Masood, một vị tướng hồi hưu của Pakistan, nói. Nhưng xem ra, Islamabad khó thuyết phục người thân của các nạn nhân chấp nhận bồi thường trong bối cảnh hiện nay. Reuters cho biết ngay sau khi Davis gây án, vợ của một trong hai người bị bắn chết đã tự sát, khiến các thành viên khác trong gia đình hết sức đau buồn và phẫn nộ, thề “báo thù” mới nguôi ngoai.

NHẬT QUANG (Theo Reuters, AP, The Nation và DailyTimes)

Chia sẻ bài viết

BÌNH LUẬN