Hội nghị bộ trưởng tài chính và thống đốc ngân hàng trung ương của nhóm 20 nền kinh tế phát triển và mới nổi hàng đầu thế giới (G-20) diễn ra tại Nga đã thông qua tuyên bố chung cam kết không sử dụng tỷ giá tiền tệ cho những mục tiêu cạnh tranh thương mại, nhưng chưa thể giải tỏa nỗi lo về chiến tranh tiền tệ.

Tuyên bố không hề nêu rõ đâu là chính sách hoặc quốc gia nào có thiên hướng phá giá tiền tệ. Trước hội nghị, đồng yên của Nhật Bản là cái tên bị chỉ trích kịch liệt nhất trong dư luận Mỹ và châu Âu. Thế nhưng chính Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) Ben S. Bernanke đã lên tiếng ủng hộ chính sách mua trái phiếu không hạn chế của Nhật Bản để kích thích nền kinh tế, dù đồng yên đã mất giá khoảng 15% so với USD chỉ trong vòng 3 tháng qua. Điều này cũng dễ hiểu, bởi ông Bernanke đang hậu thuẫn hình thức in tiền nhằm thúc đẩy tăng trưởng và tạo thêm việc làm cho công chúng Mỹ.

Trước đây, Mỹ hay cáo buộc Trung Quốc thao túng tiền tệ bằng cách ngăn đồng nhân dân tệ tăng giá với mục đích tạo lợi thế cạnh tranh xuất khẩu. Nhưng chính nước Mỹ ngày nay bị dư luận các nước mới nổi phê phán dùng chiêu bơm tiền hòng giảm giá đồng bạc xanh và tăng sức bật giao thương. Fed thậm chí tuyên bố ủng hộ các nước khác thực hiện chính sách tiền tệ tương tự Mỹ.

Ngân hàng Thế giới (WB) mới đây đã cảnh báo nguy cơ xảy ra chiến tranh tiền tệ trên quy mô toàn thế giới. Tuy nhiên, tổng giám đốc Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF), bà Christine Lagarde cho rằng việc đề cập đến khả năng xảy ra cuộc chiến tiền tệ là "quá xa", dù có "những mối lo tiền tệ" của một số nước.

Lời cam kết chung chung của G-20 trong vấn đề tỷ giá tiền tệ rõ ràng xuất phát từ nhận thức thực tế của Mỹ và IMF. Nhật Bản cũng khẳng định họ không chủ ý phá giá tiền tệ, dù đồng yên tự nhiên giảm giá nhanh so với các đồng tiền khác. Trong khi đó, các chuyên gia và dư luận lại nhìn thấy những tiềm ẩn, rủi ro, mất cân bằng thương mại vì tỷ giá hối đoái, đồng thời kỳ vọng các nền kinh tế lớn thuộc tổ chức chiếm tới 90% GDP thế giới này sẽ giữ đúng lời hứa không dùng biện pháp tiền tệ cho mục đích thương mại bất bình đẳng.

ĐỨC TRUNG