Với sự hỗ trợ tích cực từ các cơ quan chức năng cùng doanh nghiệp, nông dân trên địa bàn TP Cần Thơ đã hình thành nhiều vùng trồng cây ăn trái tập trung, chuyên canh, đảm bảo an toàn, đạt tiêu chuẩn xuất khẩu. Nhờ vậy, nhiều loại trái cây được doanh nghiệp liên kết thu mua với giá cao, nhà vườn có thu nhập tốt…

Tích cực hỗ trợ nông dân

Cây ăn trái là cây trồng có thế mạnh, đóng góp giá trị khá lớn trong cơ cấu nông nghiệp của TP Cần Thơ. Để phát triển sản xuất và tiêu thụ trái cây bền vững, thời gian qua Sở Nông nghiệp và Môi trường (NN&MT) TP Cần Thơ cùng các cơ quan chức năng và địa phương trên địa bàn đã tăng cường thông tin thị trường, tập huấn kỹ thuật cho nông dân. Hỗ trợ kết nối nông dân với các doanh nghiệp và các bên liên quan để thúc đẩy liên kết theo chuỗi nhằm gắn kết giữa các khâu sản xuất, chế biến và tiêu thụ trái cây. Đầu tư phát triển hệ thống thủy lợi và hạ tầng kỹ thuật cho vùng trồng cây ăn trái, tạo điều kiện để thiết lập các mã vùng trồng gắn với áp dụng quy trình kỹ thuật để sản phẩm đảm bảo an toàn, đáp ứng nhu cầu thị trường trong và ngoài nước.

Thu hoạch thanh nhãn tại một hộ xã viên thuộc HTX Trạng Tí Garden ở xã Thới Hưng

Với sự hướng dẫn và hỗ trợ tích cực từ ngành chức năng, nông dân trên địa bàn TP Cần Thơ đã đẩy mạnh áp dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật, giống mới, quy trình canh tác tiên tiến… để nâng cao năng suất, đảm bảo chất lượng, an toàn sản phẩm. Nông dân cũng đã liên kết với nhau để thành lập các hợp tác xã (HTX) và tổ hợp tác trồng cây ăn trái gắn với xây dựng các vùng trồng cây ăn trái tập trung chuyên canh, có mã số vùng trồng. Hình thành các sản phẩm đặc trưng có thương hiệu như xoài, nhãn, dâu hạ châu, sầu riêng... tạo thuận lợi trong kết nối với doanh nghiệp để đưa sản phẩm đi xuất khẩu và tiêu thụ trong nước. Nhờ vậy, nhiều loại trái cây của nông dân và HTX trên địa bàn thành phố đã xuất khẩu thành công vào nhiều thị trường khó tính, góp phần tăng kim ngạch xuất khẩu nông sản của thành phố.

Theo Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật thuộc Sở NN&MT TP Cần Thơ, thành phố có 102.194ha cây ăn trái các loại, với sản lượng trên 1 triệu tấn/năm. Đến nay, đã có 579 mã số vùng trồng được cấp cho cây ăn trái và các loại cây trồng, với tổng diện tích hơn 9.300ha trên các đối tượng cây trồng chủ lực như xoài, vú sữa, nhãn, sầu riêng… Bên cạnh đó, thành phố còn có 25 mã số cơ sở đóng gói được cấp cho 16 doanh nghiệp.

Tăng cường liên kết sản xuất, tiêu thụ

Việc liên kết sản xuất và tiêu thụ trái cây giữa doanh nghiệp với nông dân tại nhiều HTX, tổ hợp tác trồng cây ăn trái trên địa bàn TP Cần Thơ thời gian qua đã khẳng định hiệu quả và rất cần được đẩy mạnh trong thời gian tới. Qua đó, tạo điều kiện để doanh nghiệp có được vùng nguyên liệu và nguồn trái cây chất lượng để có thể xuất khẩu với giá cao; nông dân cũng bán được trái cây với mức giá tốt hơn, từ đó nâng cao thu nhập.

Ông Trần Phước Sơn, Giám đốc HTX Trạng Tí Garden, ở TP Cần Thơ, cho biết: “Nhờ liên kết với doanh nghiệp trong sản xuất và tiêu thụ sản phẩm mà trái thanh nhãn của HTX được Công ty TNHH TMDV XNK Vina T&T thu mua với giá cao để xuất khẩu sang thị trường Mỹ và Úc. Gần đây, thanh nhãn bước vào rộ mùa thu hoạch nhưng vẫn được xã viên tại HTX bán với giá 50.000 đồng/kg, riêng những diện tích nhãn cho trái sớm và nghịch vụ được bán với giá 80.000-90.000 đồng/kg. Doanh nghiệp không chỉ tham gia tập huấn, hướng dẫn kỹ thuật mà còn hỗ trợ chi phí để nông dân tại HTX xây dựng vùng trồng thanh nhãn đạt tiêu chuẩn Golobal GAP và thu mua sản phẩm với giá cao hơn thị trường 2.000 đồng/kg”. Theo ông Sơn, HTX có 20 thành viên, với 60ha thanh nhãn, trong đó có 20ha được chứng nhận đạt tiêu chuẩn Global GAP, 30ha đạt tiêu chuẩn VietGAP, 5ha sản xuất theo hướng hữu cơ. Bên cạnh đó, HTX còn có 95ha trồng nhãn Ido, sầu riêng và đã có các mã số vùng trồng để xuất khẩu.

Thời gian qua, Công ty TNHH TMDV XNK Vina T&T đã liên kết với nông dân tại nhiều HTX ở Cần Thơ để đưa nhiều loại trái cây đi xuất khẩu, đáng chú ý là các loại nhãn, xoài, vú sữa… đã được xuất sang nhiều thị trường khó tính. Ông Nguyễn Đình Mười, Phó Tổng Giám đốc Công ty TNHH TMDV XNK Vina T&T, cho biết: “Thời gian tới, Công ty không chỉ tăng cường liên kết, hỗ trợ nông dân tại HTX Trạng Tí Garden phát triển sản xuất và xuất khẩu trái thanh nhãn, mà còn mở rộng liên kết với nhiều HTX khác để xây dựng đạt tiêu chuẩn Global GAP cho loại trái cây khác như vú sữa. Trái cây khi có được chứng nhận Global GAP sẽ có nhiều cơ hội để mở rộng tiêu thụ sang các thị trường khó tính và nâng cao giá bán”.

Dù đạt được nhiều kết quả tích cực nhưng hiện việc liên kết giữa sản xuất và tiêu thụ trái cây trên địa bàn TP Cần Thơ vẫn còn gặp khó khăn và hạn chế cần được các bên có liên quan “chung tay” vào cuộc để tháo gỡ kịp thời. Đáng chú ý là mối liên kết giữa nông dân, HTX và doanh nghiệp tại nhiều nơi chưa chặt chẽ, thị trường tiêu thụ còn thiếu tính ổn định, chuỗi giá trị chưa bền vững. Nông dân còn gặp khó trong kết nối và liên kết với doanh nghiệp, nhất các doanh nghiệp có tiềm lực và uy tín.

Theo bà Nguyễn Thị Giang, Phó Giám đốc Sở NN&MT TP Cần Thơ, liên kết sản xuất, tiêu thụ trái cây theo định hướng thị trường và nâng cao chất lượng sản phẩm theo tiêu chuẩn quốc tế là hướng đi tất yếu để phát triển ngành hàng cây ăn trái một cách bền vững, hiệu quả. Tới đây, Sở NN&MT thành phố tiếp tục rà soát lại quy hoạch, xây dựng, phát triển vùng nguyên liệu cây ăn trái đạt theo các tiêu chuẩn đáp ứng yêu cầu của thị trường trong nước và xuất khẩu. Chú ý xây dựng thương hiệu cho sản phẩm, cũng như mời gọi doanh nghiệp tham gia liên kết với nông dân để xây dựng chuỗi liên kết sản xuất, tiêu thụ trái cây và các loại nông sản. Phối hợp các đơn vị có liên quan để triển khai, thực hiện các giải pháp nhằm phát triển sản xuất đáp ứng yêu cầu thị trường và nâng cao chuỗi giá trị sản phẩm…

Bài, ảnh: KHÁNH TRUNG