Cách đây 30 năm, vào ngày 11-3-1989, kỹ sư phần mềm người Anh Tim Berners-Lee đã khai sinh ra mạng toàn cầu World Wide Web, thông qua đề xuất xây dựng hệ thống quản lý thông tin cho Tổ chức Nghiên cứu Hạt nhân châu Âu CERN ở Thụy Sĩ. Tuy nhiên, nhân sinh nhật lần thứ 30 của web, nhà sáng lập 63 tuổi đã quyết liệt kêu gọi người dùng phải nỗ lực đảm bảo kiểm soát hoàn toàn dữ liệu của mình và hạn chế tình trạng biến thông tin cá nhân thành “hàng hóa” ngày càng gia tăng.

Nên nắm toàn quyền kiểm soát dữ liệu của bạn

Sau 30 năm phát triển, thế giới hiện có khoảng 2 tỉ trang web, là nền tảng phục vụ xã hội, mua sắm, chơi game hay xem video trực tuyến, và sẽ rất khó khăn nếu không có nó. Tuy nhiên, Tim Berners-Lee lại tiếp tục thực hiện một “sứ mệnh” mới để cứu vớt phát minh của mình trước nhiều vấn đề đang không ngừng đe dọa cuộc sống trực tuyến, như thông tin sai sự thật và thiếu bảo vệ dữ liệu.

“Cha đẻ của web” Tim Berners-Lee hối thúc người dùng kiểm soát dữ liệu của mình khi web bước sang tuổi 30. Ảnh: AFP

Nhà sáng lập web khẳng định: “Bạn nên nắm toàn quyền kiểm soát dữ liệu của bạn. Nó không phải dầu hỏa, nó cũng không phải hàng hóa. Với dữ liệu cá nhân, bạn không thể bán nó để lấy tiền. Bởi vì, nó là quyền lợi."

Ông cũng nhận định một tương lai khủng khiếp sẽ xảy đến nếu chúng ta không nhanh chóng giải quyết thách thức từ việc bảo vệ sự riêng tư. Tương lai mà trình duyệt web của bạn sẽ theo dõi tất cả mọi thứ mà bạn mua, thực sự có thông tin nhiều hơn cả Amazon. Khi đó, hậu quả là gì sẽ không lường trước được, nhưng người dùng lại không mấy quan tâm đến sự mất kiểm soát dữ liệu này.

Tim Berners-Lee cũng vừa tung ra dự án Solid nhằm ứng phó với các mối lo ngại về tình trạng dữ liệu cá nhân đang bị mua, bán mà người dùng không hề hay biết. Nền tảng này nhằm tách biệt giữa ứng dụng và lưu trữ dữ liệu, nên người dùng sẽ có thể quyết định nơi và cách thức họ chia sẻ thông tin cá nhân của mình.

Ông thừa nhận phải cần có luật pháp để bảo vệ những dữ liệu nhạy cảm nhất. Đôi khi, phải có luật pháp để quy định các dữ liệu cá nhân, như dữ liệu gien, không nên được sử dụng.

Bên cạnh kêu gọi bảo vệ dữ liệu cá nhân, Tim Berners-Lee còn tung ra chiến dịch “Contract for the Web”, nhằm đảm bảo sự chính thống của thông tin trực tuyến.

Đừng phá hoại Web

Tim Berners-Lee khen ngợi những cơ hội tích cực mà web đã tạo ra, mang đến cho người dùng nhiều tiện ích và giúp cho cuộc sống hàng ngày thú vị hơn. Tuy nhiên, nó cũng tạo ra nhiều vấn đề tiêu cực, trở thành phương tiện để những kẻ lừa đảo thu lợi, nơi để những người xấu phát tán sự thù ghét, chỉ trích cá nhân, phát sinh nhiều loại tội phạm.

Dù vậy, ông vẫn lạc quan rằng các vấn đề sẽ được giải quyết, để mạng web mà chúng ta từng biết có thể thay đổi theo hướng tốt hơn nữa trong 30 năm tới.

Nếu chúng ta từ bỏ việc xây dựng một mạng web tốt hơn ngay từ bây giờ, thì tương lai không phải web phá hoại chúng ta, mà là chính chúng ta phá hoại web.

LÊ PHI (Theo CNA)