Gần 10 năm sau nỗ lực chạy đua vào Nhà Trắng bất thành năm 2004, ông John Kerry đang có cơ hội sắm vai tổng thống Mỹ khi tham dự hội nghị cấp cao Diễn đàn Hợp tác Kinh tế châu Á-Thái Bình Dương (APEC) tại Bali (Indonesia) và Hội nghị Thượng đỉnh Đông Á (EAS) tại Brunei từ đầu tuần tới.

Dù muốn hay không, nước chủ nhà Indonesia vẫn hồ hởi đón nhận sự hiện diện của người đứng đầu ngành ngoại giao Mỹ. Phó Chủ tịch Ủy ban hội nghị APEC Chairul Tanjung tuyên bố vì ông Kerry tham dự hội nghị trong vai trò đại diện cho Nhà Trắng, nên "ông ấy sẽ được đối đãi như một vị tổng thống". Khi hay tin trên, ban tổ chức APEC đã lập tức "lấy số đo" của Kerry để may cho ông một chiếc áo Baliese truyền thống của dân đảo Bali. Ngoại trưởng Kerry dĩ nhiên sẽ được đứng chung chụp hình lưu niệm với các nhà lãnh đạo chính phủ và nhà nước khác.

Ông Kerry có lẽ cũng hãnh diện với trọng trách mà Tổng thống Barack Obama giao phó. Tuy nhiên, chiếc "băng đội trưởng Nhà Trắng" khó mang lại kết quả như mong đợi của Washington. Nga đã tỏ ý thất vọng về quyết định hủy cuộc họp APEC quan trọng của ông Obama. Lý do là Mát-xcơ-va kỳ vọng tại các cuộc gặp bên lề hội nghị tại Bali, lãnh đạo hai nước sẽ "có cuộc đàm phán song phương cấp cao nhất về rất nhiều vấn đề", bao gồm cuộc khủng hoảng tại Syrie. Người phát ngôn của Tổng thống Vladimir Putin, ông Dmitry Peskov cho biết chủ nhân Điện Kremlin không chắc sẽ gặp ông Kerry, mà Ngoại trưởng Mỹ có thể sẽ chỉ hội đàm người đồng cấp Nga Sergei Lavrov. Có lẽ ông Putin "chê" Kerry không phải là đối tác "xứng tầm" để thực hiện các cam kết (nếu có) giữa hai nước. Đó là chưa kể các nhà lãnh đạo các nước lớn khác có thể phản ứng tương tự.

Dư luận cho rằng không có nhà lãnh đạo quyền lực nhất nước Mỹ sẽ làm giảm tiếng nói chung của APEC và EAS về vấn đề tranh chấp lãnh hải trong khu vực. Tuy nhiên người ta vẫn chờ xem người thế vai tổng thống Mỹ sẽ xử sự thế nào!

THANH TRÚC