03/08/2020 - 05:59

Ngũ nhãn “soi” Trung Quốc 

Liên minh tình báo “Ngũ nhãn” (Five Eyes, gồm Mỹ, Anh, Canada, Úc và New Zealand) đang tính tới chuyện kết nạp thêm Nhật Bản để gia tăng sức mạnh nhằm đối phó với một Trung Quốc đang ngày càng tham vọng và quyết đoán. Để làm được điều đó, Bộ trưởng Quốc phòng Nhật Bản Taro Kono hồi tuần rồi nói rằng các quốc gia cùng chí hướng nên hợp tác đầu tư trong lĩnh vực công nghệ.

Theo tờ Guardian, “Ngũ nhãn” có kế hoạch mở rộng vai trò sang lĩnh vực kinh tế chiến lược, mà cụ thể là chủ động sản xuất đất hiếm và vật tư y tế (đất hiếm là vật liệu thiết yếu trong nhiều mặt hàng điện tử, kể cả vũ khí). Trung Quốc hiện nắm giữ hơn 90% nguồn cung đất hiếm toàn cầu và họ tận dụng lợi thế này để “bắt chẹt” các nước khác, kể cả Mỹ. Trong khi đó, cuộc khủng hoảng y tế toàn cầu do đại dịch COVID-19 gây ra đã bộc lộ sự lệ thuộc nặng nề của nhiều nền kinh tế vào Bắc Kinh.

Thời gian gần đây, “Ngũ nhãn” phối hợp khá nhịp nhàng trong việc đối phó Trung Quốc. Chẳng hạn như ngay sau khi luật an ninh quốc gia được áp dụng tại Hong Kong vào cuối tháng 6, lập tức 5 quốc gia thành viên của liên minh lần lượt đình chỉ hiệp định dẫn độ với đặc khu hành chính này để phản đối. Đáp lại, Bắc Kinh hồi tuần rồi cũng quyết định đình chỉ hiệp định dẫn độ giữa Hong Kong với Anh, Canada và Úc, gọi đây là “phát súng đầu tiên bắn vào sự can thiệp công việc nội bộ của Trung Quốc từ Ngũ nhãn”. Đại sứ Trung Quốc tại Anh Lưu Hiểu Minh thì cáo buộc Luân Đôn “đầu độc” quan hệ song phương khi can thiệp vào vấn đề Hong Kong và theo chân Mỹ cấm cửa Huawei.

Trước đó, dưới sự vận động quyết liệt và kể cả đe dọa của Mỹ, Anh mới đây đã thay đổi quyết định, cấm không cho Tập đoàn viễn thông Huawei của Trung Quốc tham gia mạng 5G của nước này. Washington cho rằng Huawei là “tai mắt” của Bắc Kinh nên sẽ đe dọa an ninh quốc gia của nước sở tại. Như vậy cho đến nay chỉ còn 2 thành viên của “Ngũ nhãn” là Canada và New Zealand giữ thái độ lưỡng lự. Tuy nhiên, Canada đang hợp tác chặt chẽ với Washington trong việc dẫn độ Giám đốc Tài chính Mạnh Vãn Châu (ái nữ nhà sáng lập Huawei Nhậm Chính Phi) sang Mỹ xét xử tội lừa dối ngân hàng và vi phạm lệnh cấm vận của Mỹ đối với Iran.

Trong “Ngũ nhãn”, Úc tỏ ra “ăn ý” nhất với Mỹ. Ngoài vấn đề Hong Kong và Huawei, Canberra cũng đã yêu cầu mở cuộc điều tra quốc tế độc lập về nguồn gốc của đại dịch sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump gọi virus corona gây bệnh COVID-19 là “virus Trung Quốc”.  Hôm 23-7 rồi, Úc còn gởi công hàm lên Tổng Thư ký Liên Hiệp Quốc bác toàn bộ yêu sách của Trung Quốc ở Biển Đông. Động thái này diễn ra chỉ ít ngày sau khi Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo tuyên bố hầu hết những yêu sách của Bắc Kinh ở Biển Đông là phi pháp.

Trong động thái mới nhất, ông Trump ngày 1-8 dọa sẽ cấm ứng dụng chia sẻ video TikTok của Trung Quốc với lý do thông tin người dùng Mỹ có thể lọt vào tay Bắc Kinh. Cùng lúc, Úc cho biết tình báo nước này đang mở 2 cuộc điều tra song song nhằm vào TikTok xem nó có gây ra mối đe dọa đối với an ninh quốc gia hay không. Một số nghị sĩ đã lên tiếng yêu cầu Chính phủ Úc cấm ứng dụng có 1 tỉ người dùng trên toàn cầu này.

Ngoài tham gia “Ngũ nhãn”, Úc còn là thành viên “Bộ tứ kim cương” cùng Mỹ, Ấn Độ và Nhật Bản với mục tiêu kiềm chế Trung Quốc trên Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương.

QUỐC KHÁNH

Chia sẻ bài viết