Bài, ảnh: KHÁNH TRUNG

Trong 6 tháng đầu năm 2023, ngành Công Thương nước ta đã nỗ lực vượt khó, tập trung triển khai thực hiện quyết liệt, hiệu quả các nhiệm vụ được Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ giao bằng nhiều giải pháp đồng bộ, linh hoạt...

Mua bán hàng hóa tại một cửa hàng tự chọn trên địa bàn TP Cần Thơ.

Phục hồi sản xuất kinh doanh

Tình hình quốc tế và khu vực tiếp tục có nhiều diễn biến nhanh, phức tạp, khó lường. Ðặc biệt, kinh tế toàn cầu phục hồi chậm sau đại dịch COVID-19, áp lực lạm phát tuy đã hạ nhiệt nhưng còn ở mức cao và nhu cầu tiêu dùng tại nhiều nước bị giảm đã ảnh hưởng rất nhiều đến hoạt động xuất khẩu và sản xuất công nghiệp của nước ta. Tuy nhiên, với sự nỗ lực và quyết tâm cao của cả hệ thống chính trị, nhân dân cả nước, cộng đồng doanh nghiệp, kinh tế nước ta vẫn đạt được mức tăng trưởng tích cực. GDP quý II-2023 đã tăng 4,14% (cao hơn mức tăng 3,28% của quý I-2023) và tính chung 6 tháng, GDP tăng 3,72%, chỉ số tiêu dùng (CPI) được kiểm soát ở mức 3,29%. Kết quả này có sự đóng góp rất lớn từ ngành Công Thương. Ngành đã quan tâm hỗ trợ tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho các doanh nghiệp và người dân, tạo điều kiện cho sản xuất kinh doanh phục hồi, phát triển. Sản xuất công nghiệp và xuất khẩu có sự phục hồi tích cực và đã đóng góp quan trọng vào tăng trưởng chung của nền kinh tế đất nước.

Theo Thứ trưởng Bộ Công Thương Phan Thị Thắng, chỉ số phát triển sản xuất công nghiệp (IIP) duy trì đà tăng trưởng liên tục từ đầu năm, tháng sau cao hơn tháng trước. Tính riêng trong tháng 6, IIP ước tăng 2,8% so với cùng kỳ năm trước. Lũy kế 6 tháng, sản xuất công nghiệp đã phục hồi 98,8% so với cùng kỳ năm 2022. Giá trị tăng thêm của ngành công nghiệp 6 tháng đầu năm 2023 ước tính tăng 0,44% so với cùng kỳ.

Ngành Công Thương cũng thực hiện đồng bộ các giải pháp đảm bảo nguồn cung nguyên liệu, vật tư, hàng hóa thiết yếu phục vụ sản xuất và đời sống người dân. Ðẩy mạnh hoạt động xúc tiến thương mại, kết nối giao thương và khai thác hiệu quả các hiệp định thương mại tự do (FTA) để mở rộng, đa dạng hóa thị trường xuất khẩu. Qua đó, kim ngạch xuất khẩu cơ bản giữ được đà tăng và sau 6 tháng ước đạt 164,45 tỉ USD, đã phục hồi 87,9% so với cùng kỳ năm trước. Cán cân thương mại đạt mức xuất siêu kỷ lục 12,25 tỉ USD, cao gấp 11 lần so cùng kỳ năm trước, góp phần ổn định tỷ giá và các chỉ số kinh tế vĩ mô của nền kinh tế.

Thị trường trong nước phục hồi mạnh mẽ và đạt được mức tăng trưởng cao. Tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ 6 tháng đầu năm tăng 10,9% so với cùng kỳ năm trước, đáp ứng cơ bản hàng hóa thiết yếu cho người dân, đây cũng là điểm sáng hỗ trợ quá trình phục hồi tổng cầu và phát triển kinh tế. Thương mại điện tử tiếp tục là phương thức phân phối, bán hàng quan trọng, góp phần phát triển chuỗi cung ứng và lưu thông trong và ngoài nước.

Tiếp tục tháo gỡ khó khăn

Bộ Công Thương vừa tổ chức hội nghị sơ kết công tác 6 tháng đầu năm và triển khai nhiệm vụ 6 tháng cuối năm 2023 của ngành. Tại hội nghị, bên cạnh phân tích, chỉ rõ nguyên nhân các kết quả đã đạt được để tiếp tục phát huy, các đại biểu cũng đã thẳng thắn chỉ ra những khó khăn và hạn chế còn tồn tại để có giải pháp khắc phục kịp thời. Ðáng chú ý, sản xuất công nghiệp có chuyển biến tích cực nhưng còn chậm và chưa phục hồi hoàn toàn so với cùng kỳ do nhu cầu thế giới giảm đối với các ngành hàng công nghiệp xuất khẩu chủ lực của nước ta như điện tử, dệt may, đồ gỗ... Doanh nghiệp còn khó khăn trong việc tiếp cận vốn, lãi suất ngân hàng và chi phí đầu vào vẫn ở mức cao và bị thiếu đơn hàng. Một số nông sản còn quá dựa vào hình thức trao đổi cư dân, tiểu ngạch nên luôn tiềm ẩn nguy cơ bị ách tắc tại cửa khẩu. Hạ tầng thương mại xét về tổng thể còn yếu kém và lạc hậu, nhất là ở các khu vực nông thôn...

Ðể thúc đẩy phát triển ngành Công Thương và phấn đấu hoàn thành tốt chỉ tiêu kế hoạch năm 2023, nhiều đại biểu kiến nghị Bộ Công Thương cùng các cơ quan chức năng cần tiếp tục tăng cường hỗ trợ người dân và doanh nghiệp trong tháo gỡ các khó khăn để có thể đẩy mạnh sản xuất, phát triển xuất khẩu và khai thác tốt thị trường nội địa. Kịp thời rà soát, bổ sung hoàn thiện các cơ chế chính sách nhằm tăng thu hút đầu tư phát triển công nghiệp, hiện đại hóa hạ tầng thương mại gắn với đẩy mạnh công tác xúc tiến thương mại, phát triển thị trường... Theo bà Trần Thị Phương Lan, Quyền Giám đốc Sở Công Thương TP Hà Nội, Bộ cần xem xét đề xuất Chính phủ sửa đổi Nghị định 114 và Nghị định 02 về phát triển chợ, cũng như Nghị định 66 và 68 về quản lý, phát triển cụm công nghiệp nhằm tạo thuận lợi hơn cho đầu tư phát triển chợ và cụm công nghiệp. Quan tâm phân cấp, ủy quyền cho các địa phương để giải quyết, thực hiện tốt và nhanh các nhiệm vụ quản lý nhà nước, cũng như tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp. Cung cấp thông tin thị trường xuất khẩu, thông tin các sự kiện xúc tiến thương mại... để các địa phương chủ động phối hợp tổ chức các đoàn đi xúc tiến thương mại ra thị trường nước ngoài, góp phần thúc đẩy xuất khẩu.

Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên nhấn mạnh, thời gian tới dự báo tình hình thế giới và khu vực tiếp tục có diễn biến phức tạp, khó lường, tiềm ẩn nhiều yếu tố bất định. Ðể vượt qua các thách thức, phấn đấu hoàn thành cao nhất các mục tiêu và kế hoạch đã đề ra, các cơ quan chuyên môn thuộc Bộ, các đơn vị trong ngành và địa phương cần tiếp tục quán triệt sâu sắc các quan điểm, chủ trương của Ðảng, chính sách pháp luật của Nhà nước, nhất là các nghị quyết, kết luận, chỉ thị của Trung ương, Quốc hội, Chính phủ về các nhiệm vụ, giải pháp phát triển kinh tế, xã hội năm 2023. Chủ động nắm chắc diễn biến tình hình, nâng cao năng lực dự báo, phản ứng chính sách một cách kịp thời, hiệu quả để tham mưu, đề xuất các đối sách phù hợp, khả thi để tổ chức thực hiện đồng bộ, quyết liệt nhằm đạt được các mục tiêu, nhiệm vụ đặt ra với tinh thần quyết tâm, trách nhiệm cao. Tập trung giải quyết các vướng mắc về vốn, cơ chế chính sách, thủ tục hành chính... nhằm hỗ trợ doanh nghiệp phục hồi, phát triển sản xuất kinh doanh. Duy trì tốt các chuỗi cung ứng và đẩy mạnh xuất khẩu. Ðẩy nhanh tiến độ đàm phán, ký kết các cơ chế hợp tác song phương và đa phương với các nước, các khu vực còn tiềm năng. Phát huy tốt vai trò của hệ thống cơ quan Thương vụ Việt Nam ở nước ngoài trong cung cấp kịp thời thông tin thị trường và các quy định, chính sách mới của các nước sở tại. Cảnh báo sớm các "rào cản" mới của đối tác và các vụ việc phòng vệ thương mại, giúp doanh nghiệp và cơ quan quản lý nhà nước có phản ứng chính sách phù hợp, khai thác hiệu quả các FTA...