Tổng thống Mỹ Donald Trump cuối tuần rồi lên tiếng cảnh báo không ai được thay mặt Mỹ nói chuyện với Iran, đồng thời chỉ trích đích danh người đồng cấp Pháp Emmanuel Macron đã phát đi những "tín hiệu gây bối rối" tới Tehran.

"Iran đang gặp rắc rối tài chính nghiêm trọng. Họ rất muốn đàm phán với Mỹ, nhưng lại nhận được tín hiệu lẫn lộn từ những bên muốn đại diện chúng tôi, bao gồm Tổng thống Pháp Macron. Tôi biết Emmanuel có ý tốt, như những người khác. Nhưng không ai được nói thay Mỹ, chính Mỹ sẽ làm điều đó", ông Trump bày tỏ sự bức xúc trên Twitter hôm 8-8.

Ông chủ Nhà Trắng không nói rõ lãnh đạo Pháp đã làm gì đến nỗi gây mất lòng đồng minh, nhưng báo mạng Al-Monitor có trụ sở tại Washington dẫn 2 nguồn tin ẩn danh cho biết trong cuộc điện đàm mới đây, ông Macron đã mời Tổng thống Iran Hassan Rouhani sang Pháp dự hội nghị thượng đỉnh Nhóm 7 nền công nghiệp hàng đầu thế giới (G7) và gặp Tổng thống Mỹ, thậm chí còn hứa hẹn rằng gút mắc giữa Washington và Tehran sẽ được giải quyết. Tuy nhiên, theo Al-Monitor, ông Rouhani từ chối lời đề nghị này mà cũng không cử đại diện đến dự. Trong khi đó, một nhà ngoại giao Pháp đã lên tiếng bác bỏ việc Tổng thống Macron mời ông Rouhani tới thượng đỉnh G7 tại khu nghỉ dưỡng duyên hải Biarritz vào hạ tuần tháng 8.

Hai ông Trump (trái) và Macron gần đây không tìm được tiếng nói chung trong nhiều vấn đề. Ảnh: New York Times

Paris đồng thời cũng đáp trả chỉ trích của ông Trump, khẳng định nước này không cần ai cho phép để cứu thỏa thuận hạt nhân Iran (JCPOA) mà Mỹ đã rút khỏi từ tháng 5 năm ngoái. "Pháp đối thoại với Iran như một quốc gia hoàn toàn có chủ quyền. Chúng tôi nỗ lực vì hòa bình và an ninh trong khu vực, tạo điều kiện giảm leo thang căng thẳng và không cần bất cứ ai cho phép", Ngoại trưởng Jean- Yves Le Drian khẳng định. Theo giới chức Pháp, chính Mỹ mới là bên phát đi thông điệp lẫn lộn khi vừa gây áp lực tối đa lên Tehran bằng các biện pháp trừng phạt kinh tế trong lúc Tổng thống Trump luôn miệng tuyên bố sẵn sàng ký kết thỏa thuận để chấm dứt khủng hoảng.

Hiện Pháp cùng Anh và Đức (3 trong số 6 cường quốc ký JCPOA, cùng với Mỹ, Nga, Trung Quốc) đang xúc tiến thực thi Công cụ hỗ trợ trao đổi thương mại (INSTEX) để tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động buôn bán hợp pháp với Iran trong bối cảnh Mỹ gia tăng cấm vận Cộng hòa Hồi giáo. "Chúng tôi tôn trọng thỏa thuận đã ký, cũng như các bên khác, ngoại trừ Mỹ", ông Le Drian xỉa xói Washington.

Hồi tháng rồi, quan hệ Pháp-Mỹ cũng căng thẳng liên quan việc chính quyền Tổng thống Macron quyết định áp thuế kỹ thuật số mà ông Trump cho rằng nhắm vào các đại gia công nghệ Mỹ. "Chúng tôi sẽ nhanh chóng công bố hành động quan trọng đối với sự dại dột của Macron. Tôi luôn nói rằng rượu vang của Mỹ ngon hơn của Pháp", ông Trump viết trên Twitter, đe dọa đánh thuế rượu vang Pháp để trả đũa.

Rượu vang vốn là niềm tự hào của người dân xứ gà trống Gaulois nên cũng dễ hiểu khi Bộ trưởng Nông nghiệp Pháp Didier Guillaume lập tức lên tiếng phản pháo, gọi phát biểu của Tổng thống Mỹ là "ngớ ngẩn".

Thật ra, quan hệ Pháp-Mỹ, hay đúng ra là giữa hai ông Macron và Trump đã hục hặc từ lâu, rõ nhất là tại thượng đỉnh G7 ở Canada hồi tháng 6-2018. Lúc ấy, Tổng thống Mỹ đã chỉ trích ông Macron bắt tay với Thủ tướng nước chủ nhà Justin Trudeau "đe dọa cô lập Mỹ" trong vấn đề chính sách thương mại. Ông Trump còn từng không tiếc lời chê bai ý tưởng thành lập quân đội chung châu Âu của ông Macron, thậm chí chế giễu Tổng thống Pháp có tỷ lệ ủng hộ thấp trong lúc tỷ lệ thất nghiệp cao. Về phần mình, Tổng thống Pháp không ít lần phê phán ông Trump trong các vấn đề dân tộc chủ nghĩa, mậu dịch, biến đổi khí hậu, người nhập cư…

QUỐC KHÁNH